Χαρακτήρες παιδιών και εφήβων στην πεζογραφία του Κοσμά Πολίτη

Abstract

This thesis focuses on the study of literary child and adolescent characters in the works of Kosmas Politis, one of the foremost Greek novelists of the Generation of the ’30΄s. The aim of this research is to thoroughly explore the psycho-emotional landscape of all child and adolescent characters in Politis΄s works and to highlight the extent to which the author himself identifies with the creations of his literary imagination. Beyond the analysis and portrayal of these young characters, the thesis also seeks to interpret their interaction with the rest of the “personnel” in Politis΄s literary works, while emphasizing the ironic structures that emerge, primarily through the alternation of narrative voices and perspectives. The principal chapters of the thesis are dedicated to child and adolescent figures who play a central role in the narrative. Each chapter begins with comments on the plot, title, structure, thematic motifs, narrative techniques and critical reception of the text in question. This is followed by an in-depth examination of the child and adolescent characters, culminating in the relevant conclusions. The methods Politis employs to delinate his characters are carefully identified, and theoretical tools from the fields of narratology and gender studies are also employed where necessary. In Politis΄s work, the young protagonists not only play, but also suffer in the adult world. These children, with their fragile psyches, find themselves suspended between family issues –primarily of an economic nature- and the demands of the social environment. Unable to reconcile the incompatibility between their inner world and the external reality, the child and adolescent characters in Politis΄s works often meet a tragic fate, typically through suicide.

Η παρούσα διατριβή επικεντρώνεται στη μελέτη των λογοτεχνικών παιδικών και εφηβικών χαρακτήρων στο έργο του Κοσμά Πολίτη, ενός από τους σπουδαιότερους Έλληνες πεζογράφους της γενιάς του Τριάντα. Στόχος της συγκεκριμένης εργασίας είναι να διερευνήσει σε βάθος το ψυχοσυναισθηματικό τοπίο όλων των παιδικών και εφηβικών χαρακτήρων των έργων του Πολίτη και να αναδείξει τον βαθμό ταύτισης του ίδιου του συγγραφέα με τα πλάσματα της μυθιστορηματικής του φαντασίας. Εκτός όμως από την ανάλυση και τον τρόπο παρουσίασης των παιδικών και εφηβικών λογοτεχνικών προσώπων, στοχοθεσία της παρούσας διατριβής αποτελεί και η ερμηνεία της διαπλοκής των τελευταίων με το υπόλοιπο «προσωπικό» των λογοτεχνικών έργων του συγγραφέα· η ανάδειξη όλων των ειρωνικών δομών, όπως αυτές προκύπτουν, κυρίως, από την εναλλαγή των αφηγηματικών φωνών και των οπτικών γωνιών. Τα βασικά κεφάλαια της διατριβής είναι αφιερωμένα σε παιδικά και εφηβικά πρόσωπα που διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο. Το κάθε κεφάλαιο ξεκινά με σχόλια σχετικά με την υπόθεση, τον τίτλο, τη δομή, τα θεματικά μοτίβα, τις αφηγηματικές τεχνικές, την κριτική πρόσληψη του κάθε κειμένου, ύστερα εξετάζονται ενδελεχώς οι παιδικοί και εφηβικοί χαρακτήρες και καταγράφονται τα σχετικά συμπεράσματα. Εντοπίζονται οι μέθοδοι χαρακτηρισμού που χρησιμοποιεί ο Πολίτης για τη σκιαγράφηση των χαρακτήρων. Χρησιμοποιούνται ακόμη θεωρητικά εργαλεία από τα πεδία της αφηγηματολογίας αλλά και των σπουδών του φύλου, όπου κρίνεται απαραίτητο. Στο έργο του Πολίτη οι μικροί ήρωες δεν παίζουν μόνο, αλλά και πάσχουν στον κόσμο των μεγάλων. Τα παιδιά με ευάλωτο ψυχισμό βρίσκονται μετέωρα ανάμεσα στα οικογενειακά προβλήματα, οικονομικής κυρίως φύσεως και στις απαιτήσεις του κοινωνικού περίγυρου. Οι παιδικοί και εφηβικοί χαρακτήρες των έργων του Πολίτη, αδυνατώντας να ξεπεράσουν την ασυμβατότητα του προσωπικού με το αλλότριο, αφανίζονται με πρόωρο θάνατο, συνήθως αυτοκτονούν.