Special education and integration of second-generation immigrants in Greek primary school

Abstract

In all modern societies, significant changes have occurred due to the migration phenomenon. According to Castles et al. (2014) immigration is a phenomenon that can cause changes in a society, but it depends on how it will be treated by the host countries that are called to manage the large flows of immigrants. Immigration must be treated as a positive challenge in order for its results to be as useful as possible for society. This is particularly important as due to the global financial crisis, as reported by Castles et al (2014), countries such as Greece, Ireland, Spain, Portugal and Italy, were faced with a major economic blow. This situation along with the large immigrant population that had arrived there created many challenges. Some of them were access for medical care, access for protection, for shelter and of course for inclusion in the education system in order for the children to learn the language. In cases where these protection measures were not implemented by host country societies, the migrant population was at great risk according to UNICEF (2002). In Greece, the contribution of intercultural education and its application in schools was recognized very quickly in order to enable quality teaching for students from an immigrant background. This is why the first intercultural schools in the country were founded, but native students cannot attend these schools in order to provide education without discrimination to all students (Tsaliki, 2017). However, despite the efforts made to achieve the education of immigrant students, the form of this education does not seem to have achieved significant results (Georgitsa, 2017). In the Greek education system and in general education schools, teachers find it very difficult to design a teaching lesson that will respond to all students without exception and will also strengthen the participation of immigrant students in the lesson without excluding them. After all, according to the reports of the Eurostat (2019) in the Greek state, the only care for the education of immigrant students is to ensure their inclusion in Greek schools, but without any provision for their integration and the development of their progress. Therefore, a topic that has concerned young researchers and educators is the effect of the phenomenon of immigration on education and the relationship between intercultural education and special education. At the same time, all those factors that contribute to this relationship or stand as an obstacle are also investigated. Research that examines the coexistence of both of these areas is minimal. This is one more reason why it is important to carry out this research. Therefore, in this particular research, the researchers wanted to examine the Greek educational system, to identify the factors responsible for the difficulties in the learning development of immigrant students and to expand the readiness of teachers regarding the possibility of combining intercultural education and special education with the aim of offering quality and targeted education. The research was carried out by applying two types of research, the quantitative and the qualitative. Specifically, two kinds of tools were created, a questionnaire and the interview protocol. The combination of quantitative and qualitative research gives the advantage of collecting many and different answers (Osbaldeston, 2021) thus obtaining better results than if the method was one (Creswell, 2014). The sample that participated on their own initiative and anonymously, were elementary school teachers and parents of immigrant students (second generation). The construction of the two tools was based on the study of other researches, which are detailed in the Methodology chapter, and their adaptation to serve the needs of the specific research. Before the general application of the tools to the sample, a pilot survey was conducted with 25 people as a sample in order to examine the validity of the tools. The analysis of the results that followed after the data collection from both surveys was done with the help of statistical programs, SPSS Statistics v.25 for quantitative research and Atlas.ti 8 software for qualitative analysis. Through this software, the appropriate techniques were applied to analyze the data and the reliability and correctness of the results were examined. The results were divided into dimensions according to the category to which they belong and the corresponding codes were given. Among the most important results of the research in terms of factors affecting learning were the manifestation of negative behavior at school, the occurrence of learning difficulties and the combination with negative emotions. Specifically, for learning difficulties, it emerged that these students are daily faced with learning difficulties that cannot be eliminated and because of them, they need much more time to perform an activity. At the same time, the slow pace of reading, processing and understanding texts are some of the characteristics they display. These characteristics are also detected by their parents at home, who are unable to support their children adequately. At the school, teachers try to find specialized material that will meet the needs of these students on their own, as the school does not have ready-made material from the Ministry (Anagnostopoulos et al., 2016), but time in the classroom is not always an ally. From the results obtained, it was confirmed that the Greek education system needs significant changes. The study guide must include the cases of second-generation immigrant students, and corresponding material must be produced in order to offer the necessary supplies to the teachers who make every effort and are exposed to all the challenges. These students face significant difficulties and in order to reduce them, further research into the coexistence of intercultural education and special education is deemed necessary, as it is a real situation.

Σε όλες τις σύγχρονες κοινωνίες έχουν συμβεί σημαντικές αλλαγές λόγω του μεταναστευτικού φαινομένου. Σύμφωνα με τους Castles et al. (2014) η μετανάστευση είναι ένα φαινόμενο που μπορεί να προκαλέσει αλλαγές σε μια κοινωνία, αλλά εξαρτάται από το πώς θα αντιμετωπιστεί από τις χώρες υποδοχής που καλούνται να διαχειριστούν τις μεγάλες ροές μεταναστών. Η μετανάστευση πρέπει να αντιμετωπίζεται ως θετική πρόκληση προκειμένου τα αποτελέσματά της να είναι όσο το δυνατόν πιο χρήσιμα για την κοινωνία. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό καθώς λόγω της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, όπως αναφέρουν οι Castles et al (2014), χώρες όπως η Ελλάδα, η Ιρλανδία, η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ιταλία, αντιμετώπισαν μεγάλο οικονομικό πλήγμα. Αυτή η κατάσταση μαζί με τον μεγάλο πληθυσμό μεταναστών που είχε φτάσει εκεί δημιούργησε πολλές προκλήσεις. Κάποιες από αυτές ήταν πρόσβαση για ιατρική περίθαλψη, πρόσβαση για προστασία, για στέγη και φυσικά για ένταξη στο εκπαιδευτικό σύστημα προκειμένου τα παιδιά να μάθουν τη γλώσσα. Σε περιπτώσεις όπου αυτά τα μέτρα προστασίας δεν εφαρμόστηκαν από τις κοινωνίες των χωρών υποδοχής, ο πληθυσμός των μεταναστών διέτρεχε μεγάλο κίνδυνο σύμφωνα με τη UNICEF (2002). Στην Ελλάδα, η συμβολή της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης και η εφαρμογή της στα σχολεία αναγνωρίστηκε πολύ γρήγορα, προκειμένου να καταστεί δυνατή η ποιοτική διδασκαλία σε μαθητές από μεταναστευτικό υπόβαθρο. Αυτός είναι ο λόγος που ιδρύθηκαν τα πρώτα διαπολιτισμικά σχολεία στη χώρα, αλλά οι γηγενείς μαθητές δεν μπορούν να φοιτήσουν σε αυτά για να παρέχεται εκπαίδευση χωρίς διακρίσεις σε όλους τους μαθητές (Τσαλίκη, 2017). Ωστόσο, παρά τις προσπάθειες που έγιναν για την επίτευξη της εκπαίδευσης των μεταναστών μαθητών, η μορφή αυτής της εκπαίδευσης δεν φαίνεται να έχει επιτύχει σημαντικά αποτελέσματα (Γεωργίτσα, 2017). Στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα και στα σχολεία γενικής εκπαίδευσης, οι εκπαιδευτικοί δυσκολεύονται πολύ να σχεδιάσουν ένα διδακτικό μάθημα που θα ανταποκρίνεται σε όλους ανεξαιρέτως τους μαθητές και θα ενισχύει επίσης τη συμμετοχή των μεταναστών μαθητών στο μάθημα χωρίς να τους αποκλείει. Άλλωστε, σύμφωνα με τις εκθέσεις της Eurostat (2019) στο ελληνικό κράτος, η μόνη μέριμνα για την εκπαίδευση των μεταναστών μαθητών είναι η διασφάλιση της ένταξής τους στα ελληνικά σχολεία, χωρίς όμως καμία πρόβλεψη για την ένταξή τους και την ανάπτυξη της προόδου τους.Επομένως, ένα θέμα που έχει απασχολήσει νέους ερευνητές και εκπαιδευτικούς είναι η επίδραση του φαινομένου της μετανάστευσης στην εκπαίδευση και η σχέση διαπολιτισμικής εκπαίδευσης και ειδικής αγωγής. Παράλληλα, διερευνώνται και όλοι εκείνοι οι παράγοντες που συμβάλλουν σε αυτή τη σχέση ή στέκονται ως εμπόδιο. Η έρευνα που εξετάζει τη συνύπαρξη και των δύο αυτών περιοχών είναι ελάχιστη. Αυτός είναι ένας ακόμη λόγος για τον οποίο είναι σημαντική η διεξαγωγή αυτής της έρευνας. Επομένως, στη συγκεκριμένη έρευνα, οι ερευνητές θέλησαν να εξετάσουν το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, να εντοπίσουν τους παράγοντες που ευθύνονται για τις δυσκολίες στη μαθησιακή ανάπτυξη των μεταναστών μαθητών και να διευρύνουν την ετοιμότητα των εκπαιδευτικών σχετικά με τη δυνατότητα συνδυασμού διαπολιτισμικής εκπαίδευσης και ειδικής αγωγής με στόχος της προσφοράς ποιοτικής και στοχευμένης εκπαίδευσης. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε με την εφαρμογή δύο ειδών έρευνας, της ποσοτικής και της ποιοτικής. Συγκεκριμένα, δημιουργήθηκαν δύο είδη εργαλείων, ένα ερωτηματολόγιο και το πρωτόκολλο συνέντευξης. Ο συνδυασμός ποσοτικής και ποιοτικής έρευνας δίνει το πλεονέκτημα της συλλογής πολλών και διαφορετικών απαντήσεων (Osbaldeston, 2021) επιτυγχάνοντας έτσι καλύτερα αποτελέσματα από ό,τι αν η μέθοδος ήταν μία (Creswell, 2014). Το δείγμα που συμμετείχε με δική του πρωτοβουλία και ανώνυμα, ήταν δάσκαλοι δημοτικών σχολείων και γονείς μεταναστών μαθητών (δεύτερης γενιάς). Η κατασκευή των δύο εργαλείων βασίστηκε στη μελέτη άλλων ερευνών, που αναφέρονται αναλυτικά στο κεφάλαιο Μεθοδολογία, και στην προσαρμογή τους για να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες της συγκεκριμένης έρευνας. Πριν από τη γενική εφαρμογή των εργαλείων στο δείγμα, πραγματοποιήθηκε πιλοτική έρευνα με δείγμα 25 ατόμων προκειμένου να εξεταστεί η εγκυρότητα των εργαλείων. Η ανάλυση των αποτελεσμάτων που ακολούθησε μετά τη συλλογή δεδομένων και από τις δύο έρευνες έγινε με τη βοήθεια στατιστικών προγραμμάτων, του λογισμικού SPSS Statistics v.25 για την ποσοτική έρευνα και του λογισμικού Atlas.ti 8 για την ποιοτική ανάλυση. Μέσω αυτού του λογισμικού εφαρμόστηκαν οι κατάλληλες τεχνικές ανάλυσης των δεδομένων και εξετάστηκε η αξιοπιστία και η ορθότητα των αποτελεσμάτων. Τα αποτελέσματα χωρίστηκαν σε διαστάσεις ανάλογα με την κατηγορία στην οποία ανήκουν και δόθηκαν οι αντίστοιχοι κωδικοί. Ανάμεσα στα σημαντικότερα αποτελέσματα της έρευνας ως προς τους παράγοντες που επηρεάζουν τη μάθηση ήταν η εκδήλωση αρνητικής συμπεριφοράς στο σχολείο, η εμφάνιση μαθησιακών δυσκολιών και ο συνδυασμός με αρνητικά συναισθήματα. Συγκεκριμένα, για τις μαθησιακές δυσκολίες, προέκυψε ότι οι μαθητές αυτοί αντιμετωπίζουν καθημερινά μαθησιακές δυσκολίες που δεν μπορούν να εξαλειφθούν και εξαιτίας τους χρειάζονται πολύ περισσότερο χρόνο για να εκτελέσουν μια δραστηριότητα. Παράλληλα, ο αργός ρυθμός ανάγνωσης, επεξεργασίας και κατανόησης κειμένων είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά που εμφανίζουν. Αυτά τα χαρακτηριστικά εντοπίζονται και από τους γονείς τους στο σπίτι, οι οποίοι αδυνατούν να στηρίξουν επαρκώς τα παιδιά τους. Στο σχολείο οι δάσκαλοι προσπαθούν να βρουν μόνοι τους εξειδικευμένο υλικό που θα καλύψει τις ανάγκες αυτών των μαθητών, καθώς το σχολείο δεν διαθέτει έτοιμο υλικό από το Υπουργείο (Αναγνωστόπουλος κ.ά., 2016), αλλά ο χρόνος στην τάξη είναι δεν είναι πάντα σύμμαχος. Από τα αποτελέσματα που προέκυψαν, επιβεβαιώθηκε ότι το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα χρειάζεται σημαντικές αλλαγές. Ο οδηγός σπουδών πρέπει να περιλαμβάνει περιπτώσεις μεταναστών μαθητών δεύτερης γενιάς και να παραχθεί αντίστοιχο υλικό ώστε να προσφερθούν τα απαραίτητα εφόδια στους δασκάλους που καταβάλλουν κάθε προσπάθεια και είναι εκτεθειμένοι σε όλες τις προκλήσεις. Οι μαθητές αυτοί αντιμετωπίζουν σημαντικές δυσκολίες και για τον περιορισμό τους κρίνεται απαραίτητη η περαιτέρω έρευνα για τη συνύπαρξη διαπολιτισμικής εκπαίδευσης και ειδικής αγωγής, καθώς πρόκειται για μια πραγματική κατάσταση.

En todas las sociedades modernas se han producido cambios significativos debido al fenómeno migratorio. Según Castles et al. (2014) la inmigración es un fenómeno que puede provocar cambios en una sociedad, pero depende de cómo será tratada por los países de acogida que están llamados a gestionar los grandes flujos de inmigrantes. La inmigración debe ser tratada como un desafío positivo para que sus resultados sean lo más útiles posible para la sociedad. Esto es particularmente importante ya que debido a la crisis financiera global, como informaron Castles et al (2014), países como Grecia, Irlanda, España, Portugal e Italia se enfrentaron a un duro golpe económico. Esta situación junto con la gran población inmigrante que había llegado allí creó muchos desafíos. Algunos de ellos eran acceso a atención médica, acceso a protección, alojamiento y, por supuesto, a la inclusión en el sistema educativo para que los niños aprendieran el idioma. En los casos en que estas medidas de protección no fueron implementadas por las sociedades del país de acogida, la población migrante corría un gran riesgo según UNICEF (2002). En Grecia, se reconoció muy rápidamente la contribución de la educación intercultural y su aplicación en las escuelas para permitir una enseñanza de calidad a los estudiantes de origen inmigrante. Es por esto que se fundaron las primeras escuelas interculturales del país, pero los estudiantes nativos no pueden asistir a estas escuelas para poder brindar educación sin discriminación a todos los estudiantes (Tsaliki, 2017). Sin embargo, a pesar de los esfuerzos realizados para lograr la educación de los estudiantes inmigrantes, la forma de esta educación no parece haber logrado resultados significativos (Georgitsa, 2017). En el sistema educativo griego y en las escuelas de educación general, a los profesores les resulta muy difícil diseñar una lección de enseñanza que responda a todos los estudiantes sin excepción y que también fortalezca la participación de los estudiantes inmigrantes en la lección sin excluirlos. Al fin y al cabo, según los informes de Eurostat (2019) en el Estado griego, la única preocupación por la educación de los estudiantes inmigrantes es garantizar su inclusión en las escuelas griegas, pero sin ninguna previsión para su integración y el desarrollo de su progreso. Por tanto, un tema que ha preocupado a los jóvenes investigadores y educadores es el efecto del fenómeno de la inmigración en la educación y la relación entre educación intercultural y educación especial. Al mismo tiempo, también se investigan todos aquellos factores que contribuyen a esta relación o suponen un obstáculo. La investigación que examina la coexistencia de ambas áreas es mínima. Esta es una razón más por la que es importante realizar esta investigación. Por lo tanto, en esta investigación en particular, los investigadores querían examinar el sistema educativo griego, identificar los factores responsables de las dificultades en el desarrollo del aprendizaje de los estudiantes inmigrantes y ampliar la preparación de los profesores respecto a la posibilidad de combinar la educación intercultural y la educación especial con el objetivo de ofrecer una educación de calidad y dirigida. La investigación se realizó aplicando dos tipos de investigación, la cuantitativa y la cualitativa. En concreto, se crearon dos tipos de herramientas, un cuestionario y el protocolo de entrevista. La combinación de investigación cuantitativa y cualitativa da la ventaja de recolectar muchas y diferentes respuestas (Osbaldeston, 2021) obteniendo así mejores resultados que si el método fuera uno (Creswell, 2014). La muestra que participó por iniciativa propia y de forma anónima, fueron profesores de educación primaria y padres de alumnos inmigrantes (segunda generación). La construcción de las dos herramientas se basó en el estudio de otras investigaciones, las cuales se detallan en el capítulo de Metodología, y su adaptación para atender las necesidades de la investigación específica. Antes de la aplicación general de las herramientas a la muestra, se realizó una encuesta piloto con 25 personas como muestra para examinar la validez de las herramientas. El análisis de los resultados que siguió a la recopilación de datos de ambas encuestas se realizó con la ayuda de los programas estadísticos SPSS Statistics v.25 para investigación cuantitativa y el software Atlas.ti v.8 para análisis cualitativo. A través de este software, se aplicaron las técnicas apropiadas para analizar los datos y se examinó la confiabilidad y corrección de los resultados. Los resultados se dividieron en dimensiones según la categoría a la que pertenecen y se les dio los códigos correspondientes. Entre los resultados más importantes de la investigación en cuanto a los factores que afectan el aprendizaje se encuentran la manifestación de conductas negativas en la escuela, la aparición de dificultades de aprendizaje y la combinación con emociones negativas. Específicamente, para las dificultades de aprendizaje, surgió que estos estudiantes se enfrentan diariamente a dificultades de aprendizaje que no pueden eliminarse y debido a ellas necesitan mucho más tiempo para realizar una actividad. Al mismo tiempo, la lentitud en la lectura, procesamiento y comprensión de los textos son algunas de las características que presentan. Estas características también son detectadas por sus padres en el hogar, quienes no pueden apoyar adecuadamente a sus hijos. En la escuela, los profesores intentan encontrar material especializado que satisfaga por sí solos las necesidades de estos estudiantes, ya que la escuela no cuenta con material preparado por el Ministerio (Anagnostopoulos et al., 2016), pero el tiempo en el aula es No siempre es un aliado. A partir de los resultados obtenidos, se confirmó que el sistema educativo griego necesita cambios significativos. La guía de estudio debe incluir los casos de estudiantes inmigrantes de segunda generación, y debe elaborarse el material correspondiente para ofrecer el material necesario a los docentes que ponen todo su esfuerzo y se exponen a todos los desafíos. Estos alumnos se enfrentan a importantes dificultades y para reducirlas se considera necesaria una mayor investigación sobre la convivencia entre la educación intercultural y la educación especial, al tratarse de una situación real.