Feline metastrongyloid larvae in terrestrial gastropods from various parts of Greece: identification of metastrongyloidea intermediate hosts of feline cardiopulmonary nematode parasites and description of the nematode larval stages

Abstract

The cardiopulmonary parasites Aelurostrongylus abstrusus, Troglostrongylus brevior, and Angiostrongylus chabaudi infect domestic cats (Felis catus) and wildcats (Felis silvestris), causing severe lung lesions, impacting significantly the health and welfare of these animals. Their emergence in European countries and non-endemic regions has drawn increased scientific attention. These metastrongyloid lungworms have an indirect life cycle with terrestrial molluscs (slugs and snails) as intermediate hosts. Despite the reports of metastrongyloid infections in both domestic and wild felids in Greece, there has never been any research targeting gastropods. The intermediate hosts were the focus of the present study. Terrestrial gastropods were collected and identified through morphological and mitochondrial DNA-sequence analysis. Metastrongyloid larvae were detected via artificial digestion, morphologically identified to species and stage level, and confirmed molecularly. Overall, 1209 gastropods belonging to 25 different species were collected. The majority of them (n = 851, 70.39%) were snails and the rest (n = 358, 29.61%) were slugs. A total of 137 (11.33%) gastropods were infected by cardio-pulmonary parasites. The infection was detected in 49 (5.8%) of 851 tested snails and in 88 (24.6%) of 358 tested slugs. Aelurostrongylus abstrusus was found in Eobania vermiculata, Cornu aspersum, Helix lucorum, Limacus flavus, Limax spp., Limax conemenosi, Deroceras spp. and Tandonia sowerbyi. Troglostrongylus brevior was found in Cornu aspersum, Limacus flavus, Limax spp., Limax conemenosi, Deroceras spp., and Tandonia sowerbyi. Angiostrongylus chabaudi was found in Eobania vermiculata, Helix lucorum¸ Cornu aspersum, Helix philibinensis, Zebrina detrita, Caucasotachea vindobonensis, Tandonia sowerbyi, Limacus flavus, Deroceras spp., and in Limax conemenosi. This doctoral thesis explored the role of gastropod species in the life cycle of metastrongyloid nematodes affecting domestic cats and wild cats in Greece, determined the prevalence of molluscan infection with feline metastrongyloid nematodes in Greece, and detected and recorded differences in prevalence and intensity of infection in gastropods in relation with various factors (area, season, gastropods size, gastropods or parasite species etc). The present is the first large scale study conducted in wild-caught gastropods in Greece, enriching the limited knowledge on the species involved in feline metastrongyloid parasites’ lifecycle. Further large-scale epidemiological surveys are needed, examining the various epidemiological drivers, (e.g. climate, biology of hosts etc) affecting the uneven distribution of the feline metastrongyloid parasites in Greece.

Τα καρδιοπνευμονικά παράσιτα Aelurostrongylus abstrusus, Troglostrongylus brevior και Angiostrongylus chabaudi μολύνουν τις γάτες (Felis catus) και τις αγριόγατες (Felis silvestris), προκαλώντας σοβαρές βλάβες στους πνεύμονες, επηρεάζοντας σημαντικά την υγεία και την ευζωία των προσβεβλημένων ζώων. Η όλο και συχνότερη εμφάνισή τους σε Ευρωπαϊκές χώρες και σε μη ενζωοτικές περιοχές έχει εντείνει την προσοχή των επιστημόνων. Τα παράσιτα αυτά που προσβάλουν το καρδιο-αναπνευστικό σύστημα των αιλουροειδών έχουν έμμεσο βιολογικό κύκλο με ενδιάμεσους ξενιστές τα χερσαία γαστερόποδα (σαλιγκάρια και γυμνοσαλιγκάρια). Παρά τις αυξανόμενες αναφορές περιστατικών παρασίτωσης από τα συγκεκριμένα νηματώδη, τόσο σε γάτες όσο και σε αγριόγατες στην Ελλάδα, μέχρι τώρα δεν διεξήχθη καμία έρευνα που να μελετά τους ενδιάμεσους ξενιστές αυτών των παρασίτων. Το αντικείμενο της παρούσας διατριβής ήταν η μελέτη των γαστερόποδων ως ενδιάμεσων ξενιστών αυτών των παρασίτων. Για το σκοπό αυτό, χερσαία γαστερόποδα συλλέχθηκαν από διάφορες περιοχές της Ελλάδας. Αφού αναγνωρίστηκαν μορφολογικά και ταυτοποιήθηκαν με την εφαρμογή μοριακών τεχνικών, εξετάστηκαν με την μέθοδο της τεχνητής πέψης για την ανίχνευση προνυμφικών μορφών των παραπάνω καρδιοπνευμονικών παρασίτων. Οι προνύμφες που βρέθηκαν, αφού αναγνωρίστηκαν μορφολογικά σε επίπεδο είδους και σταδίου με τη χρήση οπτικού μικροσκοπίου ταυτοποιήθηκαν με μοριακές μεθόδους. Συνολικά, συλλέχθηκαν 1209 γαστερόποδα που ανήκαν σε 25 διαφορετικά είδη. Από το σύνολο των συλλεχθέντων γαστερόποδων, τα 851 (70,39%) ήταν σαλιγκάρια και τα 358 (29,61%) ήταν γυμνοσαλιγκάρια. Συνολικά σε 137 (11,33%) γαστερόποδα ανιχνεύθηκαν προνυμφικές μορφές καρδιοπνευμονικών παρασίτων και πιο συγκεκριμένα σε 49 (5,8%) σαλιγκάρια και σε 88 (24,6%) γυμνοσαλιγκάρια. Το παράσιτο A. abstrusus βρέθηκε στα σαλιγκάρια Eobania vermiculata, Cornu aspersum, Helix lucorum και στα γυμνοσαλιγκάρια Limacus flavus, Limax spp., Limax conemenosi, Deroceras spp. και Tandonia sowerbyi. Το παράσιτο Τ. brevior βρέθηκε στο σαλιγκάρι Cornu aspersum και στα γυμνοσαλιγκάρια Limacus flavus, Limax spp., Limax conemenosi, Deroceras spp., και Tandonia sowerbyi. Το παράσιτο Α. chabaudi βρέθηκε στα σαλιγκάρια Eobania vermiculata, Helix lucorum¸ Cornu aspersum, Helix philibinensis, Zebrina detrita, Caucasotachea vindobonensis και στα γυμνοσαλιγκάρια Tandonia sowerbyi, Limacus flavus, Deroceras spp., και Limax conemenosi. Στην παρούσα διδακτορική διατριβή διερευνήθηκε ο ρόλος των ειδών γαστερόποδων στον κύκλο ζωής των μεταστρογκυλοειδών νηματωδών που μολύνουν τις γάτες και τις αγριόγατες στην Ελλάδα, προσδιόριστικε ο επιπολασμός της μόλυνσης στα γαστερόποδα και καταγράφηκαν διαφορές στη συχνότητα και την ένταση της μόλυνσης των γαστερόποδων σε σχέση με διάφορους παράγοντες (περιοχή, εποχή, μέγεθος γαστερόποδων, είδη γαστερόποδων-παρασίτων). Η παρούσα μελέτη είναι η πρώτη μεγάλης κλίμακας έρευνα που διεξήχθη σε γαστερόποδα που συλλέχθηκαν από το φυσικό τους περιβάλλον στην Ελλάδα, εμπλουτίζοντας τις περιορισμένες υπάρχουσες γνώσεις σχετικά με τα είδη που εμπλέκονται στο βιολογικό κύκλο των παρασίτων. Περαιτέρω επιδημιολογικές έρευνες μεγάλης κλίμακας απαιτούνται, που να εξετάζουν την αλληλεπίδραση μεταξύ τελικών, ενδιάμεσων και παρατεινικών ξενιστών και διάφορων επιζωοτιολογικών παραγόντων (π.χ. κλίμα, βιολογία των ξενιστών κλπ.), και θα καθορίζουν τους λόγους πίσω από την άνιση διασπορά της μόλυνσης στην χώρα.