Self-transcendence and the dialectic of the finite-infinite in the philosophy of Bernard Bosanquet: metaphysics, religion and political philosophy

Abstract

My DPhil provides a new interpretation and assessment of the philosophy of the British Idealist philosopher Bernard Bosanquet (1848-1923). My analysis focuses on such themes as political philosophy, ethics, religion, metaphysics and ontology in the philosophical work of Bosanquet. My research demonstrates the importance of logic and metaphysics for an adequate understanding and assessment of Bosanquet’s moral, social and political philosophy. The fundamental principles which support my analysis derive from the philosophical work of Bosanquet and especially from the two volumes of his Gifford Lectures, The Principle of Individuality and Value (London: Macmillan, 1912) and The Value and Destiny of the Individual (London: Macmillan, 1913). These principles are: (a) the principle of self-transcendence; and (b) the principle of the dialectic of the finite-infinite. These principles are further supported by two conceptual units – “the metaphysics of the self” and “the genealogy of selfhood” – which help us to better understand the individual’s ontological dynamic in the context of ethical, aesthetic and socio-political interactions with the spiritual and material whole. The first chapter of my DPhil is devoted to an analysis and assessment of Bosanquet’s theory of individuality. I argue that the process of self-transcendence is possible because of the dialectic of the finite-infinite which characterises human ontology and depends on human spirituality. In the next two chapters, I focus on the relation between religion and morality (between religious consciousness and ethical consciousness) which is a central issue in Bosanquet’s moral philosophy. I demonstrate that Bosanquet’s philosophy of religion is linked both to his theory of the metaphysics of the self and to the attainment of the individual and the social good. I finish this section, by exploring the relation between philosophy of religion and ethics in Bosanquet’s short treatise What Religion Is (London: Macmillan, 1920). The fourth chapter of my DPhil focuses on the famous “Bosanquet – Hobhouse controversy” that refers to the philosophy of the state that Bosanquet developed in his magnum opus, The Philosophical Theory of the State (1899). I defend Bosanquet against the unjust and unfounded accusations of Hobhouse and I explore the relation between the state and the individual in the political philosophy of Bernard Bosanquet. I demonstrate that Bosanquet does not theorise the state as an end in itself (as Hobhouse erroneously believes) and I emphasise that for Bosanquet, the end of the state, of society and of the individual is the attainment of the good life. The good life is that type of life that relates harmoniously the good of the individual and the common good.

Η διδακτορική μου διατριβή προσφέρει μια νέα ερμηνεία της φιλοσοφίας του Βρετανού Ιδεαλιστή φιλοσόφου Bernard Bosanquet (1848-1923). Η ανάλυσή μου εστιάζει σε ζητήματα πολιτικής φιλοσοφίας, ηθικής, θρησκείας, μεταφυσικής και οντολογίας στο έργο του Bosanquet. Καταδεικνύει τη σημασία της λογικής και μεταφυσικής θεώρησης του Bosanquet για την ορθή κατανόηση και αποτίμηση της ηθικής, κοινωνικής και πολιτικής του φιλοσοφίας. Οι θεμελιώδεις αρχές που στηρίζουν την ανάλυσή μου πηγάζουν από τη φιλοσοφία του Bosanquet και κυρίως από τα έργα του The Principle of Individuality and Value (London: Macmillan, 1912) και The Value and Destiny of the Individual (London: Macmillan, 1913). Πρόκειται για (α) την αρχή της αυτό-υπέρβασης και (β) την αρχή της διαλεκτικής του πεπερασμένου – απείρου. Οι αρχές αυτές συνεπικουρούνται από τα εννοιολογικά σύνολα της «μεταφυσικής του εαυτού» και της «γενεαλογίας του εαυτού» οι οποίες βοηθούν στην κατανόηση της οντολογικής δυναμικής του ατόμου στο περιβάλλον των ηθικών, αισθητικών και κοινωνικοπολιτικών αλληλεπιδράσεών του με την πνευματική και υλική ολότητα της οποίας είναι αναπόσπαστο τμήμα. Το πρώτο κεφάλαιο είναι αφιερωμένο στην ανάλυση της θεωρίας της ατομικότητας και υποστηρίζεται ότι η αυτό-υπέρβαση είναι δυνατή λόγω της διαλεκτικής σχέσης του πεπερασμένου – απείρου που χαρακτηρίζει την ανθρώπινη οντολογία και καθορίζεται στην πνευματικότητα του ανθρώπου. Στο δεύτερο και τρίτο κεφάλαιο διερευνώ τη σύνδεση θρησκείας και ηθικής (θρησκευτικής και ηθικής συνείδησης) που επεξεργάζεται ο Bosanquet στη φιλοσοφία του. Η θεώρηση της θρησκείας του Bosanquet είναι συνδεδεμένη με τη μεταφυσική του εαυτού και την επίτευξη της ιδέας του αγαθού στον ατομικό και κοινωνικό βίο. Στη συνέχεια επεξεργάζομαι εκτενώς τη σχέση φιλοσοφίας της θρησκείας και ηθικής στην πραγματεία του Bosanquet, What Religion Is (London: Macmillan, 1920). Το τέταρτο κεφάλαιο είναι αφιερωμένο στη διαφωνία μεταξύ του Bosanquet και του Honbhouse σχετικά με τη φιλοσοφική θεωρία του κράτους που διατύπωσε ο Bosanquet στο magnum opus της πολιτικής του φιλοσοφίας, The Philosophical Theory of the State (1899). Στόχος μου είναι η υπεράσπιση της φιλοσοφίας του κράτους του Bosanquet από τις άδικες και ανεδαφικές κατηγορίες του Hobhouse και η διερεύνηση της σχέσης ατόμου και κράτους στην πολιτειολογία του Bosanquet. Ανατρέπω τον ισχυρισμό του Hobhouse ότι ο Bosanquet θεωρεί το κράτος αυτοσκοπό (an end in itself) επισημαίνοντας ότι ο Bosanquet ορίζει ξεκάθαρα στο έργο του The Philosophical Theory of the State ότι ο σκοπός του κράτους, της κοινωνίας, και του ατόμου είναι η επίτευξη του ορθού βίου στο πλαίσιο της πολιτικής κοινωνίας, δηλαδή του βίου που συνδυάζει αρμονικά το καλό του ατόμου με το κοινό καλό.