Το φιλανθρωπικό έργο της Ιεράς Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης επί αρχιερατείας Παντελεήμονος Α' Παπαγεωργίου (1951-1968)

Abstract

The philanthropic work of the Holy Metropolis of Thessaloniki during the archpriestship of Panteleimon I Papageorgiou in the period 1951-1968 was multidimensional and multifarious. The poverty, the lack of food, housing and medical care problems, the education of young people, the support of vulnerable groups of the population and assistance in the operation of the city’s welfare institutions were some aspects of the charitable targeting of the work and actions of the Metropolis. The main exponent of the charity work was Metropolitan Panteleimon Papageorgiou. Having the knowledge and experience as the metropolitan of Edessa, he took care in a short period of time after his arrival in Thessaloniki to lay the foundations of its charitable work. The varied history of the city of Thessaloniki from its foundation until the middle of the 20th century teaches us that the problem of dealing with the poverty of the people was timeless, regardless of the situations and conditions in the city. Especially during the period we are studying (1951-1968), the local Church of Thessaloniki, based on the Statute of the General Philanthropic Fund that was drawn up, became the main exponent of charity in the city within the context of the christian understanding of almsgiving and charity. The most important element, however, is that the Holy Metropolis of Thessaloniki cooperated with individuals, institutions, foundations and associations in order to make its charitable work more effective. Equally important is that many charity actions were carried out at the initiative of Metropolitan Panteleimon I. The enormous archival material testifies to the scope and ecumenical character of the charitable work of the local Church of Thessaloniki. At the same time, it demonstrates the various related actions of the Metropolitan of Thessaloniki, Panteleimon Papageorgiou, whose interest in the suffering man was constant and unfailing.

Το φιλανθρωπικό έργο της Ιεράς Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης επί αρχιερατείας Παντελεήμονος Α΄ Παπαγεωργίου την περίοδο 1951-1968 ήταν πολυδιάστατο και πολυσήμαντο. Η ένδεια, ο επισιτισμός, τα προβλήματα στέγασης και ιατρικής περιθάλψεως, η μόρφωση των νέων, η στήριξη ευπαθών ομάδων του πληθυσμού και η συνδρομή στη λειτουργία των ευαγών ιδρυμάτων της πόλεως ήταν μερικές πτυχές της φιλανθρωπικής στόχευσης του έργου και των δράσεων της Μητροπόλεως. Κύριος εκφραστής του φιλανθρωπικού έργου της ήταν ο μητροπολίτης Παντελεήμων Παπαγεωργίου. Έχοντας τη γνώση και τη σχετική εμπειρία ως μητροπολίτης Εδέσσης, φρόντισε σε σύντομο χρονικό διάστημα από την έλευσή του στη Θεσσαλονίκη να θέσει τις βάσεις του φιλανθρωπικού της έργου. Η πολυκύμαντη ιστορία της πόλεως της Θεσσαλονίκης από την ίδρυσή της μέχρι και τα μέσα του 20ου αιώνα μας διδάσκει ότι το πρόβλημα της αντιμετώπισης της ένδειας του λαού ήταν διαχρονικό, ανεξαρτήτως των καταστάσεων και των συνθηκών στην πόλη. Ιδιαίτερα την περίοδο που μελετάμε (1951-1968) η τοπική Εκκλησία της Θεσσαλονίκης με βάση το Καταστατικό του Γενικού Φιλοπτώχου Ταμείου που καταρτίστηκε, κατέστη ο κύριος εκφραστής της φιλανθρωπίας στην πόλη μέσα στα πλαίσια της χριστιανικής αντιλήψεως της ελεημοσύνης και της φιλανθρωπίας. Το σημαντικότερο στοιχείο όμως είναι ότι η ΙΜΘ συνεργάστηκε με ιδιώτες, φορείς, ιδρύματα και συλλόγους προκειμένου το φιλανθρωπικό της έργο να είναι πιο αποτελεσματικό. Εξίσου σημαντικό επίσης είναι ότι πολλές δράσεις φιλανθρωπίας πραγματοποιήθηκαν με πρωτοβουλία του μητροπολίτη Παντελεήμονος Α΄. Το πλούσιο αρχειακό υλικό μαρτυρεί το εύρος και τον οικουμενικό χαρακτήρα του φιλανθρωπικού έργου της τοπικής Εκκλησίας της Θεσσαλονίκης. Παράλληλα καταδεικνύει τις ποικίλες σχετικές ενέργειές του μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Παντελεήμονος Παπαγεωργίου, του οποίου το ενδιαφέρον για τον πάσχοντα άνθρωπο ήταν διαρκές και αδιάπτωτο.