The integration of computers in medical technologies and the concept of death

Abstract

In this dissertation we present research on the integration of computers in medical technologies and its relationship with the concept of death. The integration of computers in medical technologies emerged gradually and consistently in the post – Second World War environment. This was a mutually influential relationship, whereby computers impacted medicine and vice versa, affecting significant developments in computer technology. The concept of death has been studied as a representative indicator for broader social relations, changes and structures. Medicine and technologies used in medical practice have long been studied in their relation to attitudes towards death. Nonetheless, the integration of computers into medical practice and the fundamental changes it has brought about, especially in relation to the concept of death, have yet to be addressed from an STS and history of technology perspective. Here, research is presented on the changes of the concept of death as favored by computer integration and automation efforts in medical practice by means of the exploration of two areas. Firstly, research on the emergence of distinct communities, journals and automation in medical practice is presented (ch. 3 and 4). Secondly, it is presented a comparative analysis of case studies on two automation attempts of medical diagnosis in which the first (CT) was successfully established (ch. 5) while the second (Pap test) did not (ch.6). The research focused on the early days of this process, from the mid-50s to the end of the 70s, arguing that it is during these periods of introduction of new technologies where it is more suitable to approach the subject from an STS and History of Technology perspective and to resist technological determinism effectively. Finally, utilizing the concept of death, as this has long been studied in sociology and cultural studies, we aim to offer new perspectives on STS approaches on the computer – society relationship on the one hand and on the other hand, we attempt to shed new light on the understanding of the death – society relationship by way of an STS informed approach to computer integration on medical practices.

Στην παρούσα διατριβή παρουσιάζουμε έρευνα σχετικά με την ενσωμάτωση των υπολογιστών στις ιατρικές τεχνολογίες και τη σχέση της με την έννοια του θανάτου. Η ενσωμάτωση των υπολογιστών στις ιατρικές τεχνολογίες εμφανίστηκε σταδιακά και με συνέπεια στο περιβάλλον μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Επρόκειτο για μια σχέση αμοιβαίας επιρροής, όπου οι υπολογιστές είχαν αντίκτυπο στην ιατρική και αντιστρόφως, επηρεάζοντας σημαντικές εξελίξεις στην τεχνολογία των υπολογιστών. Η έννοια του θανάτου έχει μελετηθεί ως αντιπροσωπευτικός δείκτης για ευρύτερες κοινωνικές σχέσεις, αλλαγές και δομές. Η ιατρική και οι τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται στην ιατρική πρακτική έχουν από καιρό μελετηθεί ως προς τη σχέση τους με τις στάσεις απέναντι στο θάνατο. Παρ' όλα αυτά, η ενσωμάτωση των υπολογιστών στην ιατρική πρακτική και οι θεμελιώδεις αλλαγές που αυτή επέφερε, ιδίως σε σχέση με την έννοια του θανάτου, δεν έχουν ακόμη εξεταστεί από τη σκοπιά του πεδίου Επιστήμη-Τεχνολογία-Κοινωνία (ΕΤΚ) και της Ιστορίας της Τεχνολογίας. Εδώ παρουσιάζεται έρευνα σχετικά με τις αλλαγές της έννοιας του θανάτου, όπως αυτές ευνοήθηκαν από τις προσπάθειες αυτοματοποίησης και ενσωμάτωσης των υπολογιστών στην ιατρική πρακτική, μέσα από τη διερεύνηση δύο περιοχών. Πρώτον, παρουσιάζεται έρευνα σχετικά με την εμφάνιση διακριτών κοινοτήτων, περιοδικών και αυτοματισμών στην ιατρική πρακτική (κεφ. 3 και 4). Δεύτερον, παρουσιάζεται μια συγκριτική ανάλυση μελετών περίπτωσης δύο προσπαθειών αυτοματοποίησης της ιατρικής διάγνωσης, όπου η πρώτη (αξονική τομογραφία) καθιερώθηκε με επιτυχία (κεφ. 5), ενώ η δεύτερη (τεστ Παπανικολάου) όχι (κεφ. 6). Η έρευνα επικεντρώθηκε στην πρώιμη περίοδο αυτής της διαδικασίας, από τα μέσα της δεκαετίας του '50 έως τα τέλη της δεκαετίας του '70, υποστηρίζοντας ότι η προσέγγιση του θέματος από τη σκοπιά του πεδίου ΕΤΚ και της Ιστορίας της Τεχνολογίας είναι καταλληλότερη σε αυτές τις περιόδους εισαγωγής νέων τεχνολογιών και αποτελεσματικότερη για την αντίσταση στον τεχνολογικό ντετερμινισμό. Τέλος, αξιοποιώντας την έννοια του θανάτου, όπως αυτή έχει μελετηθεί επί μακρόν στην κοινωνιολογία και τις πολιτισμικές σπουδές, στοχεύουμε αφενός να προσφέρουμε νέες προοπτικές στις προσεγγίσεις του ΕΤΚ για τη σχέση υπολογιστή - κοινωνίας και αφετέρου επιχειρούμε να ρίξουμε νέο φως στην κατανόηση της σχέσης θανάτου - κοινωνίας μέσω μιας ΕΤΚ τεκμηριωμένης προσέγγισης της ενσωμάτωσης των υπολογιστών στις ιατρικές πρακτικές.