Income inequality, economic growth and financial integration

Abstract

This thesis consists of 9 chapters and examines how economic inequality is created and its relationship with economic growth in the contemporary integrated economic environment, as shaped in recent years. The primary aim of the thesis is to understand the channels and ways through which economic inequality is linked to economic growth through economic activity, as shaped in the years of globalization, rapid technological development, intense internationalization of markets, and fundamental changes resulting from the massive growth of the financial sector. Additionally, the thesis aims to provide theoretical and empirical evidence needed to formulate policies that promote economic growth without exacerbating economic inequality. In the initial chapters, the relationship between economic inequality and economic activity is presented based on relevant literature. The second chapter defines economic inequality and how it is formed through the distribution of income from the final product according to different theoretical approaches. It is highlighted that economic inequality can result from both unequal distribution among production factors and unequal distribution among individuals whose income comes from the same production factor. Subsequently, the third and fourth chapters present the channels through which economic inequality is related to economic growth, according to the relevant literature. Specifically, the third chapter introduces Kuznets' hypothesis and some socio-political and fiscal channels indicating relationships between inequality and growth. In the fourth chapter, the way global economic integration in recent decades, particularly rapid technological advancement, globalization of markets and trade, and the growth of the financial sector, has shaped the relationship between economic inequality and economic growth. The fifth chapter develops a theoretical model based on the Lorenz curve and Gini index, describing levels of economic inequality in relation to income distribution. In the following chapters, using theoretical models and assumptions derived from Chapter 5 and the literature, the econometric relationship between economic inequality and economic growth in the integrated Eurozone is examined. Finally, a discussion is presented on the empirical results in relation to theoretical assumptions, as well as on the economic policy of the Eurozone regarding inequality and the path of economic growth chosen according to the literature and empirical results. The contribution of the thesis lies in the extensive and analytical literature review on economic inequality, how it is created, and its connection to economic growth and other economic activities. The theoretical framework and conclusions drawn from it contribute to the understanding of levels and growth of inequality concerning income distribution. The empirical results contribute to the discussion on inequality levels in the Eurozone in relation to the economic policies followed.

Η διατριβή αυτή αποτελείται από 9 κεφάλαια και εξετάζει το πως δημιουργείται η οικονομική ανισότητα και πως σχετίζεται με την οικονομική μεγέθυνση μέσα στο σύγχρονο ενοποιημένο οικονομικό περιβάλλον, όπως αυτό έχει διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια. Ως πρώτος σκοπός της διατριβής είναι η κατανόηση των καναλιών και των τρόπων που συνδέονται η οικονομική ανισότητα με την οικονομική μεγέθυνση μέσα από την οικονομική δραστηριότητα, όπως έχει διαμορφωθεί στα χρόνια της παγκοσμιοποίησης μέσα από την ραγδαία τεχνολογική ανάπτυξη, την έντονη διεθνοποίηση ων αγορών και τις θεμελιώδης αλλαγές που προκλήθηκαν από την γιγαντιαία ανάπτυξη του χρηματοπιστωτικού τομέα. Επιπλέον σκοπός της διατριβής είναι να παρέχει τα θεωρητικά και εμπειρικά στοιχεία που χρειάζονται για να ασκηθεί μια πολιτική που να ευνοεί την οικονομική μεγέθυνση χωρίς να επιβαρύνει την οικονομική ανισότητα. Αρχικά, στα πρώτα κεφάλαια παρουσιάζεται η σχέση της οικονομικής ανισότητας με την οικονομική δραστηριότητα όπως έχει καταγραφεί στην σχετική βιβλιογραφία. Πρώτα, στο δεύτερο κεφάλαιο παρουσιάζεται ο ορισμός της οικονομικής ανισότητας και ο τρόπος που σχηματίζεται μέσα από την διανομή του εισοδήματος από το τελικό προϊόν σύμφωνα με διαφορετικές θεωρητικές προσεγγίσεις. Όπως προκύπτει, η οικονομική ανισότητα μπορεί να οφείλεται τόσο λόγω της άνισης διανομής μεταξύ των συντελεστών παραγωγής όσο και λόγω της άνισης διανομής μεταξύ ατόμων που το εισόδημά τους προέρχεται από τον ίδιο συντελεστή παραγωγής. Έπειτα, στο τρίτο και στο τέταρτο κεφάλαιο παρουσιάζονται τα κανάλια μέσα από τα οποία η οικονομική ανισότητα σχετίζεται με την οικονομική μεγέθυνση, σύμφωνα με την σχετική βιβλιογραφία. Πιο συγκεκριμένα στο τρίτο κεφάλαιο παρουσιάζεται η υπόθεση του Kuznets και κάποια κοινωνικοπολιτικά και δημοσιονομικά κανάλια τα οποία υποδεικνύουν σχέσεις μεταξύ της ανισότητας και της μεγέθυνσης. Στο κεφάλαιο 4 παρουσιάζεται ο τρόπος που η παγκόσμια οικονομική ενοποίηση των τελευταίων δεκαετιών, και πιο συγκεκριμένα η ραγδαία τεχνολογική εξέλιξη, η διεθνοποίηση των αγορών και του εμπορίου και η ανάπτυξη του χρηματοπιστωτικού τομέα έχει διαμορφώσει τη σχέση της οικονομικής ανισότητας και της οικονομικής μεγέθυνσης. Στο πέμπτο κεφάλαιο αναπτύσσεται ένα θεωρητικό μοντέλο βασισμένο στην καμπύλη Lorenz και στον δείκτη Gini, όπου περιγράφει τα επίπεδα της οικονομικής ανισότητας σε σχέση με την εισοδηματική διανομή. Αρχικά, η συνολική εισοδηματική ανισότητα χωρίζεται σε τρεις επιμέρους διαστάσεις. Πρώτη σχηματίζεται η καμπύλη ανισότητας μεταξύ των ατόμων που το εισόδημά τους προέρχεται από διαφορετικούς παραγωγικούς συντελεστές (Factor Inequality). Όπως προκύπτει, για να μεγεθύνεται η οικονομία μαζί με μείωση της ανισότητας πρέπει η κάθε μεγέθυνση λόγω παραγωγικότητας της εργασίας να συνοδεύεται με αύξηση των πραγματικών μισθών. Στη συνέχεια, σχηματίζεται η ανισότητα μεταξύ αυτών που το εισόδημα τους προέρχεται από εργασία (Wage inequality). Σύμφωνα με την καμπύλη της ανισότητας μισθών, όπως αυτή προκύπτει στο κεφάλαιο 5,2, όταν η σχέση μεταξύ ανισότητας μισθών και οικονομικής μεγέθυνσης προωθείται από τεχνολογικές αλλαγές, τότε η υπόθεση του Kuznets επαληθεύεται θεωρητικά. Τέλος, σχηματίζεται η ανισότητα μεταξύ αυτών που το εισόδημα τους προέρχεται από κέρδη (Profit inequality). Όπως φαίνεται θεωρητικά, ο βαθμός μονοπωλίου σχετίζεται με τα μελλοντικά επίπεδα της ανισότητας κερδών. Στη συνέχεια, στα επόμενα κεφάλαια, κάνοντας χρήση των θεωρητικών μοντέλων και των υποθέσεων που προκύπτουν από το κεφάλαιο 5 και από την βιβλιογραφία, εξετάζεται οικονομετρικά η σχέση της οικονομικής ανισότητας και της οικονομικής μεγέθυνσης στην ενοποιημένη οικονομικά ευρωζώνη. Τέλος, παρουσιάζεται ένας σχολιασμός στα εμπειρικά αποτελέσματα σε σχέση με τις θεωρητικές υποθέσεις, όπως και στην οικονομική πολιτική της ευρωζώνης σε σχέση με την ανισότητα και τον δρόμο οικονομικής μεγέθυνσης που επιλεγεί σύμφωνα με την βιβλιογραφία και τα εμπειρικά αποτελέσματα. Η συμβολή της διατριβής είναι η εκτενής και αναλυτική βιβλιογραφική ανασκόπηση πάνω στην οικονομική ανισότητα, το πως δημιουργείται και το πως συνδέεται με την οικονομική μεγέθυνση και τις υπόλοιπες οικονομικές δραστηριότητες. Επίσης συμβολή της διατριβής είναι το θεωρητικό υπόδειγμα και τα συμπεράσματα που εξάγονται από αυτό για τα επίπεδα και την μεγέθυνση της ανισότητας σε σχέση με την διανομή του εισοδήματος. Τέλος, τα εμπειρικά αποτελέσματα συμβάλουν στην συζήτηση για τα επίπεδα ανισότητας στην ευρωζώνη σε σχέση με τις οικονομικές πολιτικές που ακολουθούνται.