Αυτοματοποιημένη λήψη ατομικών αποφάσεων και κατάρτιση προφίλ υπό το πρίσμα του νέου Κανονισμού (ΕΕ) 2016/679

Abstract

The exponentially increasing use of algorithms and advanced artificial intelligence methods in the processes of individual decision-making, beyond the undeniable benefits it offers to modern society, poses serious challenges and significant concerns regarding the protection of personal data and the fundamental rights and freedoms of natural persons. Automated decision-making systems are often characterized by opaque procedures and unjustified discrimination, inaccuracies, and perpetuation of stereotypes. In order to address the increasingly growing risks, the General Data Protection Regulation EU 2016/679 introduced coherent and direct regulatory provisions that govern automated decision-making, aiming to ensure a higher level of protection of natural persons. This dissertation records and analyzes the legal protection of natural persons against automated individual decision-making, including profiling, mainly in the context of the General Data Protection Regulation. Specifically, it examines the whole regulatory framework for the protection of individuals governing automated decision-making, focusing both on the special provisions regarding the specific form of solely automated decision-making under Article 22 of the GDPR, as well as the general provisions of the Regulation that apply to all types of automated decision-making. The dissertation aims to explore the effectiveness and sufficiency of the provided protection and to highlight any vulnerabilities, deficiencies, and shortcomings in the relevant provisions of the Regulation that may limit the protection of individuals. Finally, this study concludes with closing thoughts on strengthening the protection of individuals against this particular processing and aims to trigger further discussions on the effective mitigation of the risks it poses.

Η εκθετικά αυξανόμενη χρήση των αλγορίθμων και των προηγμένων μεθόδων τεχνητής νοημοσύνης στις διαδικασίες λήψης ατομικών αποφάσεων, πέραν των αναμφίβολων ωφελειών που προσφέρει στη σύγχρονη κοινωνία, δημιουργεί σοβαρές προκλήσεις και έντονες ανησυχίες για την προστασία των προσωπικών δεδομένων και των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών των φυσικών προσώπων. Συχνά, τα αυτοματοποιημένα συστήματα λήψης αποφάσεων χαρακτηρίζονται από αδιαφανείς διαδικασίες και αδικαιολόγητες διακρίσεις, ανακρίβειες και διαιώνιση στερεοτύπων. Προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι ολοένα αυξανόμενοι κίνδυνοι, ο Γενικός Κανονισμός Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων ΕΕ 2016/679 εισήγαγε με συνεκτικό και άμεσο τρόπο κανονιστικές προβλέψεις που ρυθμίζουν την αυτοματοποιημένη λήψη ατομικών αποφάσεων, με στόχο τη διασφάλιση υψηλότερου επιπέδου προστασίας των φυσικών προσώπων. Η παρούσα διατριβή καταγράφει και αναλύει την έννομη προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της αυτοματοποιημένης λήψης ατομικών αποφάσεων, συμπεριλαμβανομένης της κατάρτισης προφίλ, κυρίως υπό το πρίσμα του Γενικού Κανονισμού Προστασίας Δεδομένων. Συγκεκριμένα, εξετάζει το σύνολο του κανονιστικού πλέγματος προστασίας των ατόμων το οποίο διέπει την αυτοματοποιημένη λήψη αποφάσεων, εστιάζοντας τόσο στις ειδικές διατάξεις σχετικά με την ιδιαίτερη μορφή της αποκλειστικά αυτοματοποιημένης λήψης αποφάσεων κατ’ άρθρο 22 ΓΚΠΔ, όσο και στις γενικές προβλέψεις του Κανονισμού που τυγχάνουν εφαρμογής σε κάθε είδους αυτοματοποιημένη λήψη αποφάσεων. Στόχος της διατριβής είναι η διερεύνηση της αποτελεσματικότητας και επάρκειας της παρεχόμενης προστασίας και η ανάδειξη τυχόν ευπαθειών, ελλείψεων και αστοχιών των επίμαχων προβλέψεων του Κανονισμού που δύνανται να περιορίσουν την προστασία του ατόμου. Τέλος, η παρούσα καταλήγει σε συμπερασματικές σκέψεις αναφορικά με την ενίσχυση της προστασίας των ατόμων έναντι της ιδιάζουσας αυτής επεξεργασίας και φιλοδοξεί να αποτελέσει έναυσμα και απαρχή συζητήσεων για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των κινδύνων που αυτή ελλοχεύει.