Η τοπογραφία της Φωκίδας κατά την πρώιμη και μέση βυζαντινή περίοδο

Abstract

The thesis examined the topography and the settlements’ pattern of Phocis (Central Greece), from the 4th to the 12th century. The archaeological data ware related to literal sources and historical evidence, while at the same time they were integrated into their geographical and environmental context. One of the main tools of the dissertation was the spatial analyses performed through Geographic Information Systems; the archaeological remains were linked to their natural environment, geographical relief and natural or artificial configuration of the soil, with the aim of modeling habitation patterns per historical era, as well as studying the communication and the territory of settlements, the exploitation of natural resources and the visual contact between them. The mapping of study areas with the creation of multilevel spatial data and appropriate visualizations demonstrated the complexity of spatial information and led to new approaches with the presentation of geographical space, as well as the time-varying phenomena that take place in it, offering new perspectives to traditional research.

Στη διατριβή εξετάστηκε η τοπογραφία και η διάρθρωση του οικιστικού δικτύου της Φωκίδας, από τον 4ο έως τον 12ο αι. Τα αρχαιολογικά τεκμήρια συνδέθηκαν με τις γραπτές πηγές και την ιστορική μαρτυρία, ενώ παράλληλα εντάχθηκαν στο γεωγραφικό και περιβαλλοντικό τους πλαίσιο. Κύριο εργαλείο της διατριβής απετέλεσαν οι χωρικές αναλύσεις που εκτελέστηκαν μέσω των Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών. Με το εργαλείο αυτό, τα αρχαιολογικά κατάλοιπα συνδέθηκαν με το φυσικό τους περιβάλλον, το γεωγραφικό ανάγλυφο και τη φυσική ή τεχνητή διαμόρφωση του εδάφους, με στόχο τη µοντελοποίηση των τρόπων κατοίκησης ανά ιστορική περίοδο, καθώς και τη µελέτη της επικοινωνίας και των ορίων επικράτειας των οικισµών, της εκμετάλλευση των φυσικών πόρων και της οπτικής επαφής μεταξύ τους. Η χαρτογράφηση των περιοχών μελέτης με τη δημιουργία πολυεπίπεδων χωρικών δεδομένων και κατάλληλων οπτικοποιήσεων κατέδειξε την πολυπλοκότητα της χωρικής πληροφορίας και οδήγησε σε νέες προσεγγίσεις με την παρουσίαση του γεωγραφικού χώρου, καθώς και των χρονικά μεταβαλλόμενων φαινομένων που λαμβάνουν χώρα σε αυτόν, προσφέροντας νέες προοπτικές στην παραδοσιακή έρευνα.