Computational dialectology in the linguistic varieties of cappadocian, pharasiot and silliot

Abstract

The aim of this doctoral dissertation is to explore the linguistic differences between inner Asia Minor Greek (iAMG) dialects, specifically Cappadocian, Pharasiot, and Silliot (sub)varieties. The dissertation utilizes computational and statistical techniques, a subfield of dialectology called dialectometry, to measure the linguistic distances between the dialects. Moreover, various statistical analyses are performed to interpret the results obtained from the computational measurements. Despite recent advancements in dialectometry benefiting modern dialectology, there has been limited integration of these developments in Modern Greek dialectology. This dissertation aims to bridge this gap by introducing dialectometric methods to the study of Modern Greek dialects, using digital sources from recent projects at the University of Patras, whose scale and level of systematicity provide an ideal basis to study linguistic variation and change in iAMG. In this dissertation, I employ a range of computational/statistical methods and tools, as outlined in Chapter 2, tailored to the unique characteristics of iAMG, which are thoroughly examined in Chapter 3. In Chapter 4, I introduce an innovative methodological framework for in-depth analysis of iAMG varieties. Chapter 5 explores three models of dialect diffusion ‒ splits, wave, and Trudgill’s gravity model ‒ at various scales. The results confirm previous findings that support the splits and wave models, but also reveal subtle influences from socio-historical and cultural factors, such as Turkish contact, and the interaction of grammar and lexicon. This chapter emphasizes the importance of a multifaceted approach to dialectal analysis, setting the stage for subsequent chapters. Chapter 6 delves into dialectometric analyses comparing morphology, phonology, syntax, and lexis. This analysis reveals that morphology and phonology exhibit similar patterns, while syntax and lexis diverge. Syntax demonstrates stability and resistance to change, even in intense language contact situations found in iAMG. On the other hand, the lexical level, being unstable, shows unpredictable geographic distribution patterns. In Chapter 7, I further examine the contrast between grammatical and lexical aspects, distinguishing between contact-induced and language-internal phenomena. The results challenge traditional assumptions in dialectology and language contact studies regarding the factors influencing dialect variation in iAMG. Notably, language-internal phenomena in both grammar and lexicon share common patterns and are influenced by similar factors, while contact-induced grammatical phenomena contrast sharply with contact-induced lexical phenomena. This divergence is attributed to vocabulary’s greater susceptibility to borrowing in bilingual contexts. The discussion concludes in the final chapter, where the results of this thesis based on quantitative methods are compared with the traditional methods of isogloss-based and impressionistic analysis in iAMG dialectology. The chapter also suggests directions for future research in this field. In conclusion, this study adopts a beneficial method that utilizes a large set of linguistic variables instead of relying on a small set that may introduce bias or limit the scope of analysis. This method enables a more comprehensive and objective perspective on dialectal variation in iAMG, without imposing any preconceived linguistic assumptions. Significantly, this study yields meaningful results that are consistent ‒ albeit to some extent ‒ with those from large-scale studies, paving the way for future dialectometric research involving small numbers of data points. Crucially, this dissertation paves the way for innovative computational approaches in Modern Greek dialectology.

Στόχος της παρούσας διδακτορικής διατριβής είναι να εξετάσει τις γλωσσικές διαφορές μεταξύ των νεοελληνικών διαλέκτων της μικρασιατικής ενδοχώρας, εστιάζοντας συγκεκριμένα στις (υπο)ποικιλίες της Καππαδοκίας, των Φαράσων και της Σίλλης, εφαρμόζοντας υπολογιστικές και στατιστικές μεθόδους από ένα πεδίο της διαλεκτολογίας που ονομάζεται διαλεκτομετρία. Για τον σκοπό αυτό, γίνεται εφαρμογή μεθόδων από την υπολογιστική διαλεκτολογία για τη μέτρηση των γλωσσικών διαφορών/αποστάσεων ανάμεσα στις υπό μελέτη ποικιλίες και, στη συνέχεια, πραγματοποιούνται διάφορες στατιστικές αναλύσεις για την ερμηνεία των αποτελεσμάτων που προκύπτουν από τις υπολογιστικές μετρήσεις. Παρά τις πρόσφατες εξελίξεις στη διαλεκτομετρία, που έχουν συμβάλει σημαντικά στη σύγχρονη διαλεκτολογία, η νεοελληνική διαλεκτολογία παραμένει κάπως απομονωμένη από αυτές τις εξελίξεις. Η παρούσα διατριβή στοχεύει να γεφυρώσει αυτό το χάσμα, εισάγοντας διαλεκτομετρικές μεθόδους στη μελέτη των νεοελληνικών διαλέκτων, χρησιμοποιώντας ηλεκτρονικές διαλεκτικές πηγές που προέκυψαν από πρόσφατα ερευνητικά έργα του Πανεπιστημίου Πατρών. Το μέγεθος και το επίπεδο συστηματικότητας αυτών των δεδομένων παρέχουν μια ιδανική βάση για τη μελέτη της γλωσσικής ποικιλίας και αλλαγής στις ελληνικές ποικιλίες της μικρασιατικής ενδοχώρας. Σε αυτήν τη διατριβή, χρησιμοποιώ ένα εύρος υπολογιστικών/στατιστικών μεθόδων και εργαλείων, όπως αυτά περιγράφονται στο Κεφάλαιο 2, προσαρμοσμένα στα μοναδικά χαρακτηριστικά των υπό μελέτη ποικιλιών, που εξετάζονται λεπτομερώς στο Κεφάλαιο 3. Στο Κεφάλαιο 4, εισάγω ένα καινοτόμο μεθοδολογικό πλαίσιο για την ανάλυση των ποικιλιών της μικρασιατικής ενδοχώρας. Στο Κεφάλαιο 5, εξετάζω τρία μοντέλα διάχυσης της γλωσσικής ποικιλίας (του γλωσσικού ασυνεχούς, του γλωσσικού συνεχούς και το μοντέλο γλωσσικής βαρύτητας του Trudgill) σε διάφορες κλίμακες. Τα αποτελέσματα επιβεβαιώνουν προηγούμενα ευρήματα που υποστηρίζουν τα μοντέλα του γλωσσικού ασυνεχούς και συνεχούς, αλλά αποκαλύπτουν επίσης επιρροές από κοινωνικοϊστορικούς και πολιτισμικούς παράγοντες, όπως η επαφή με την Τουρκική, καθώς και διαφορές ανάμεσα στο γραμματικό και λεξικό επίπεδο. Τα αποτελέσματα υπογραμμίζουν τη σημασία μιας πολυεπίπεδης προσέγγισης στην ανάλυση των υπό μελέτη διαλέκτων, θέτοντας το υπόβαθρο για τα επόμενα κεφάλαια. Στο Κεφάλαιο 6, γίνεται μια συγκριτική διαλεκτομετρική ανάλυση ανάμεσα στις γλωσσικές διαφοροποιήσεις που προκύπτουν με βάση τη μορφολογία, τη φωνολογία, τη σύνταξη και το λεξιλόγιο, αποκαλύπτοντας ότι η μορφολογία και η φωνολογία παρουσιάζουν παρόμοιες συστηματικότητες στις κατανομές τους, ενώ η σύνταξη και το λεξιλόγιο αποκλίνουν τόσο μεταξύ τους όσο και με τα δύο άλλα επίπεδα. Η σύνταξη δείχνει σταθερότητα και αντίσταση στην αλλαγή, ακόμα και σε καταστάσεις έντονης γλωσσικής επαφής. Αντιθέτως, το λεξιλόγιο είναι ασταθές και εμφανίζει απρόβλεπτα πρότυπα κατανομής. Στο Κεφάλαιο 7, εξετάζω περαιτέρω τις διαφορετικές κατανομές ανάμεσα στη γραμματική και το λεξιλόγιο, διακρίνοντας ανάμεσα σε ενδογλωσσικά φαινόμενα και φαινόμενα γλωσσικής επαφής. Τα αποτελέσματα των αναλύσεων θέτουν υπό αμφισβήτηση τις παραδοσιακές υποθέσεις στη διαλεκτολογία και στις μελέτες γλωσσικής επαφής σχετικά με τους παράγοντες που επηρεάζουν τη διαλεκτική διαφοροποίηση στις ποικιλίες της μικρασιατικής ενδοχώρας. Στο τελευταίο κεφάλαιο (Κεφάλαιο 8), συνοψίζονται τα αποτελέσματα και επιχειρείται μια σύγκριση και αντιπαραβολή των ποσοτικών αποτελεσμάτων και αναλύσεων της παρούσας εργασίας με αυτά από αντίστοιχες θεωρητικές εργασίες του τομέα. Επιπροσθέτως, αναφέρονται ορισμένες κατευθύνσεις για μελλοντική έρευνα. Εν κατακλείδι, αυτή η μελέτη υιοθετεί μια ποσοτική προσέγγιση που βασίζεται σε ένα τεράστιο σύνολο γλωσσικών μεταβλητών αντί να εξαρτάται από ένα μικρό σύνολο θεωρητικά (προ)καθορισμένων μεταβλητών που μπορεί να περιορίσει το εύρος και την αποτελεσματικότητα της ανάλυσης. Η προσέγγιση που υιοθετείται εδώ δίνει τη δυνατότητα για μια πιο σφαιρική, λεπτομερή, αλλά και αντικειμενική προοπτική στις ποικιλίες της μικρασιατικής ενδοχώρας. Τα αποτελέσματα της παρούσας εργασίας είναι συνεπή με αποτελέσματα που προέρχονται από προηγούμενες μελέτες μεγάλης κλίμακας και, ως εκ τούτου, συνεισφέρουν στην τάση του τομέα για εφαρμογή υπολογιστικών μεθόδων σε μικρότερες και λιγότερο μελετημένες γλωσσικές ποικιλίες. Κυρίως, όμως, η παρούσα διατριβή ανοίγει τον δρόμο για καινοτόμες υπολογιστικές προσεγγίσεις στη νεοελληνική διαλεκτολογία.