Μικροανατομικές απεικονιστικές και νευροενδοσκοπικές συσχετίσεις του εδάφους της 3ης κοιλίας

Abstract

Background: Endoscopic third ventriculostomy is a safe and effective treatment for hydrocephalus. Τhe knowledge regarding the morphometric characteristics of the region of the third ventricle is insufficient. Objectives: The description of the microanatomic morphometric characteristics of the third ventricle floor and its’ relationship with adjacent structures. Material and Methods: This descriptive microanatomical study includes a total of 25 cadaver brains. Specimens from donors presenting with conditions that could affect the measurements were excluded. The harvesting was performed <48 hours from death, with emphasis on preserving all anatomical structures of interest. Prior to dissection a 3D high resolution MRI employing T1 and T2 sequences was performed in a total of 16 specimens. The rest 9 were not subjected due to technical difficulties. High precision tools were employed to dissect and measure the anatomical landmarks under a surgical microscope. Each measurement was performed in three consecutive attempts and outliers were rejected. RStudio was used for statistical analysis and graphical presentation. Distribution was evaluated employing the Shapiro-Wilk test. Normally distributed values were presented as mean and standard deviation, and the rest as median and interquartile range. Results: The age of the donors was 61.72(±10.08) years. The 88% of them were males. The distance between the anterior aspect of the foramen of Monro and the anterior margin of the mamillary body was 16.83(±1.04)mm, and the posterior margin 16.76(±1.9)mm. The distance between the anterior border of the mamillary body and the infundibular recess was 6.39(±1.9)mm, and the optic recess 8.25(±1.84)mm, while to the apex of the vertebral artery 5.05(±1.62)mm. The distance fbetween the anterior commissure and the brain’s aqueduct was 22.46(±2.29)mm, and the infundibulum 13.93(±2.54)mm. The mamillary body diameter was 4.91(±0.34)mm in the axial and 4.21(±0.48)mm in the sagittal plane. The intraventricular segment was protruding 1.63(±0.46)mm. The diameter of the hypothalamus on the anterior margin of the mamillary bodies was 1.37(±0.75)mm, the Liliequist membrane 0.19(±0.07)mm and the lamina terminalis 0.35(±0.32)mm. The axial diameter of the third ventricle, was 5.75(±1.68)mm and the sagittal diameter of the distance between the lamina terminalis and the posterior recess was 23.48(±3,75)mm. The optic recess angle was 44ο(±12), and the infundibular was 26,46Ο(±3.02).Conclusion: The tissue of the hypothalamus in the anatomical region of the tuber cinerum alongside that of the lamina terminalis present the two structures with the smaller diameter out of those constituting the walls of the third ventricle, thus their spontaneous rupture may be registered in cases of elevated intracranial pressure. A definite conclusion regarding the physiological range of the infundibular and chiasmal recesses may not be drawn due to their significant variance. The measures presented are expected to contribute to the better understanding of the surgical anatomy of the region advancing the safety of the technique.

Εισαγωγή: Η ενδοσκοπική στομία της τρίτης κοιλίας είναι μία ασφαλής και αποτελεσματική μέθοδος για την αντιμετώπιση της υδροκεφαλίας. Τα μορφομετρικά στοιχεία που αφορούν στην χειρουργική ανατομία της περιοχής είναι ελλιπή. Σκοπός: Η αναγνώριση της μορφομετρικής ανατομίας του εδάφους της τρίτης κοιλίας και των σχέσεων μεταξύ των παρακείμενων δομών.Υλικό και Μέθοδοι: Αυτή η πτωματική μικροανατομική μελέτη συμπεριέλαβε συνολικά 25 δείγματα. Παρασκευάσματα προερχόμενα από άτομα το ιστορικό των οποίων περιλάμβανε παράγοντες οι οποίοι θα μπορούσαν να επηρεάσουν τα μορφομετρικά δεδομένα απορρίφθηκαν. Η συλλογή διενεργήθηκε σε <48 ώρες από τον θάνατο, με τρόπο ο οποίος διασφαλίζε την διαφύλαξη των υπό μελέτη δομών. Πραγματοποιήθηκε απεικόνιση υψηλής ανάλυσης, με χρήση μαγνητικού τομογράφου, σε ακολουθίες Τ1 και Τ2, σε 16/25 παρασκευάσματα, λόγω τεχνικών περιορισμών, ενώ για τις μετρήσεις χρησιμοποιήθηκε εξειδικευμένο λογισμικό. Οι ανατομικοί διαχωρισμοί έγιναν με χρήση μικροχειρουργικών εργαλείων υπό το χειρουργικό μικροσκόπιο. Για τις μετρήσεις χρησιμοποιήθηκε παχύμετρο Vernier. Για κάθε δομή και απόσταση ενδιαφέροντος πραγματοποιήθηκαν τρείς μετρήσεις, ενώ οι ακραίες τιμές απορρίφθηκαν. Η στατιστική ανάλυση και γραφική αναπαράσταση έγινε στο λογισμικό RStudio. Η κατανομή αξιολογήθηκε με την δοκιμή Shapiro-Wilk. Οι κανονικά κατανεμημένες τιμές παρουσιάστηκαν ως μέση τιμή και τυπική απόκλιση, ενώ οι λοιπές ως διάμεση τιμή και ενδοτεταρτημοριακό εύρος. Αποτελέσματα: Η ηλικία των δωρητών ήταν 61.72(±10.08) έτη, ενώ το 88% ήταν άρρενες. Η απόσταση του πρόσθιου ορίου του μεσοκοιλιακού τρήματος βρέθηκε να απέχει από το πρόσθιο όριο των μαστίων κατά 16.83(±1.04)χλστ, και από το οπίσθιο όριο κατά 16.76(±1.9)χλστ. Η απόσταση μεταξύ του πρόσθιου ορίου του μαστίου, και του κολπώματος της χοάνης μετρήθηκε 6.39(±1.9)χλστ, του κολπώματος του οπτικού χιάσματος 8.25(±1.84)χλστ, και της κορυφής της βασικής αρτηρίας 5.05(±1.62)χλστ. Η απόσταση του πρόσθιου σύνδεσμου από την είσοδο του υδραγωγού του εγκεφάλου ανευρέθη ίση με 22.46(±2.29)χλστ, και έως το κόλπωμα της χοάνης 13.93(±2.54)χλστ. Η εγκάρσια διάμετρος των μαστίων ήταν 4.91(±0.34)χλστ και η οβελιαία 4.21(±0.48)χλστ. Η ενδοκοιλιακή προβολή των μαστίων ήταν 1.63(±0.46)χλστ. Η διάμετρος του υποθαλάμου στο πρόσθιο όριο των μαστίων ήταν 1.37(±0.75)χλστ, η διάμετρος της μεμβράνης του Liliequist 0.19(±0.07)χλστ, και του τελικού πετάλου 0.35(±0.32)χλστ. Το ύψος της τρίτης κοιλίας ήταν 5.75(±1.68)χλστ, και η επιμήκης διάμετρός της 23.48(±3,75)χλστ. Η γωνία του κολπώματος του οπτικού χιάσματος ήταν 44ο(±12), και του κολπώματος της χοάνης 26,46Ο(±3.02).Συμπεράσματα: Ο ιστός του υποθαλάμου στην περιοχή του tuber cinerum, και ο ιστός του τελικού πετάλου αποτελούν τα τμήματα των τοιχωμάτων της τρίτης κοιλίας του εγκεφάλου με την μικρότερη διάμετρο, και επομένως μπορούν να σχετίζονται με αυτόματη ρήξη και εκτόνωση της αυξημένης ενδοκοιλιακής πίεσης. Τα μεγέθη του κολπώματος του οπτικού χιάσματος όπως και αυτού της χοάνης παρουσιάζουν σημαντικές αποκλείσεις και δεν δύναται να οριστούν με ασφάλεια. Οι μετρήσεις οι οποίες παρουσιάζονται αναμένεται να συντελέσουν στη καλύτερη κατανόηση της χειρουργικής ανατομίας της περιοχής συντελώντας στην αύξηση της ασφάλειας της τεχνικής.