Το ελληνικό κίνημα ειρήνης: θεσμικές πλαισιώσεις, διεθνικές πρακτικές, 1955-1967

Abstract

The aim of this dissertation is to reconstruct the history of the peace movement that developed in post-War Greece. The main working hypothesis is that the Greek peace movement was the product of the integration of an international protest wave against nuclear weapons and the Cold War in the Greek context and the connection of said wave with the sociopolitical realities of post-Civil War Greece. The dissertation narrates the period from the development of the movement in 1955, until the rise of the Dictatorship in 1967. It consists of three large sections, with each section narrating the different periods of the movement and the particular characteristics that it developed in each phase. The main conclusion is that the identity of the Greek peace movement was determined by two basic axis. On the one hand, the national framing, the development of its rhetoric and characteristic with regards to the national sociopolitical framework and its relationship with the post-Civil War Left and especially the party of EDA. On the other hand, the transnational dimension, which refers to the development of relation channels with the global peace and disarmament movement and the adoption of its symbols, practices and ideas, with the most prominent case being the relations with the British CND. The dissertation makes use of international and Greek literature on the Cold War, the post-Civil War Greece and the social and political movements of the global sixties. It is structured around a vast archival material, the Greek press of the time, as well as oral interviews with ex-members of the movement

Αντικείμενο της διατριβής αποτελεί η ιστορία του κινήματος ειρήνης που αναπτύχθηκε κατά την μεταπολεμική περίοδο στην Ελλάδα. Βασική υπόθεση εργασίας είναι ότι το ελληνικό κίνημα ειρήνης αποτέλεσε προϊόν της μεταγραφής ενός διεθνούς ρεύματος διαμαρτυρίας κατά των πυρηνικών όπλων και του ψυχροπολεμικού ανταγωνισμού στα ελληνικά δεδομένα και της σύνδεσής του με τις κοινωνικοπολιτικές πραγματικότητες της μετεμφυλιακής Ελλάδας. Η διατριβή καλύπτει την περίοδο από την εμφάνιση του κινήματος το 1955 μέχρι και την επιβολή της Δικτατορίας το 1967. Χωρίζεται σε τρείς μεγάλες ενότητες, με την κάθε μια να εξιστορεί τις διαφορετικές περιόδους δράσης του κινήματος αλλά και να πραγματεύεται τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που ανέπτυξε σε κάθε φάση. Κεντρικό συμπέρασμα της εργασίας είναι ότι η ταυτότητα του ελληνικού κινήματος ειρήνης καθορίστηκε από δύο βασικούς άξονες. Αφενός την εθνική πλαισίωση, την διαμόρφωση της ρητορικής και της φυσιογνωμίας του από το εγχώριο κοινωνικοπολιτικό γίγνεσθαι και την σχέση με την μετεμφυλιακή Αριστερά και ιδιαίτερα το κόμμα της ΕΔΑ. Αφετέρου την διεθνική διάσταση, την ανάπτυξη σχέσεων με το παγκόσμιο κίνημα ειρήνης και αφοπλισμού και την υιοθέτηση συμβόλων, πρακτικών και αντιλήψεων από αυτό, με εμβληματική την περίπτωση των δεσμών του με το βρετανικό CND. Η διατριβή συνομιλεί με έναν μεγάλο όγκο της διεθνής και εγχώριας βιβλιογραφία του Ψυχρού Πολέμου, της Μετεμφυλιακής Ελλάδας και των πολιτικών και κοινωνικών κινημάτων της παγκόσμιας δεκαετίας του 1960 και στηρίζεται σε ένα εκτεταμένο αρχειακό υλικό, στον τύπο της εποχής και σε προφορικές συνεντεύξεις με πρώην μέλη του κινήματος.