Προσφυγικά υποκείμενα και ευάλωτοι πολίτες στη σύγχρονη φεμινιστική θεωρία: μία κριτική ανασυγκρότηση της φιλοπροσφυγικής αλληλεγγύης μέσα από τη μεταδομιστική φιλοσοφία της Judith Butler και την κριτική κοινωνική θεωρία της Iris Marion Young

Abstract

This PhD Thesis explores the relational foundation of ethico-political bonds between refugee subjects and vulnerable Western citizens via Judith Butler’s post-structural philosophy and Iris Young’s social theory. More specifically, the emergence of pluralistic forms of pro-refugee solidarity is theorized through the critical re-articulation of the Butlerian conceptualization of vulnerability and the Youngean notion of responsibility. In the first section, we are focusing on the question of the subject formation in the theoretical production of the two feminist thinkers. In the second section, we attempt to critically re-approach, systematize and elucidate Butler’s evolving thought on vulnerability and precarity and Young’s Social Connection Model of responsibility. In the third section, we are endeavoring to originally implement Butler’s ethico-political theory and Young’s Model to crucial aspects of the contemporary refugee condition. The discursive construction of the refugee subject, the collective performativity of refugee struggles, the socio-structural character of injustices produced within the contemporary biopolitical border regime, and the legitimization of Western actors’ obligations towards asylum seekers are designated as core axes of theoretical reflection. Conclusively, we are developing a critical feminist dialectic of vulnerability and responsibility, by outlining a hybrid theory of non-identitarian solidarity via the interplay between Butler and Young’s trajectories.

Η παρούσα διατριβή διερευνά το σχεσιακό θεμέλιο της ηθικοπολιτικής συνδεσιμότητας προσφυγικών υποκειμένων και ευάλωτων Δυτικών πολιτών μέσα από τη μεταδομιστική φιλοσοφία της Judith Butler και την κοινωνική θεωρία της Iris Young. Ειδικότερα, η σύγχρονη ανάδυση πλουραλιστικών μορφών φιλοπροσφυγικής αλληλεγγύης επαναπροσεγγίζεται δια της κριτικής ανασύνθεσης της μπατλερικής ευαλωτότητας και της γιανγκιανής πολιτικής ευθύνης. Στην πρώτη ενότητα επικεντρωνόμαστε στην ερωτητική της συγκρότησης του υποκειμένου στη θεωρητική παραγωγή των δύο στοχαστριών. Στη δεύτερη ενότητα προβαίνουμε στη θεωρητική ανασύσταση της μπατλερικής εννόησης της ευαλωτότητας και στην κριτική συστηματοποίηση της γιανγκιανής κατασκευής του Μοντέλου της Κοινωνικής Διασύνδεσης της ευθύνης. Στην τρίτη ενότητα επιχειρούμε πρωτογενώς να εφαρμόσουμε την μπατλερική ηθικοπολιτική της ευαλωτότητας και τη γιανγκιανή θεωρητική κατασκευή σε μείζονες ερωτητικές του τρέχοντος προσφυγικού φαινομένου. Η λογοθετική συγκρότηση του προσφυγικού υποκειμένου, η επιτελεστική προσφυγική αγωνιστικότητα, ο συστημικός χαρακτήρας των κοινωνικο-δομικών αδικιών που επωάζονται στο εσωτερικό του σύγχρονου βιοπολιτικού καθεστώτος των συνόρων και η υφή των ηθικοπολιτικών υποχρεώσεων των Δυτικών κοινωνικών δρώντων απέναντι στα προσφυγικά υποκείμενα αναδεικνύονται σε κεντρικούς άξονες προβληματισμού. Καταληκτικά, αποπειρόμαστε να ιχνηλατήσουμε μια κριτική φεμινιστική διαλεκτική ευαλωτότητας και ευθύνης, σκιαγραφώντας μια μεικτή θεωρία αταυτοτικής αλληλεγγύης μέσα από την παραγωγική ώσμωση του ύστερου μπατλερικού ηθικοπολιτικού στοχασμού με την κριτική κοινωνική θεωρία της Young.