Διαπροσωπική σύγκρουση εργαζομένων: ο ρόλος της στην ψυχική υγεία και στις εργασιακές στάσεις και η εξέλιξη της συγκρουσιακής σχέσης

Abstract

The purpose of this thesis is to explore the concept of interpersonal conflict, the anatomy of conflict relationships and their evolution over time, at the individual level initially through diary study (1st study) and subsequently at the phenomenon level through longitudinal qualitative research (2nd study). At the individual level (1st study), how interpersonal conflict between employees affected their in-role and extra-role performance and emotional exhaustion had been investigated through a quantitative diary study. In addition, it was explored whether and how this relationship was modified by the detachment that employees may or may not have achieved after interpersonal conflict at work, as well as the subsequent work engagement. The exploration of these relationships was based on the theoretical Stressor - Detachment Model, which examines how stressors affect employees' mental health through their negative impact on employees' detachment during non-work hours. An attempt was also made to extend the Stressor - Detachment model by studying the variable of in-role and extra-role performance. As for the phenomenon level (2nd study), a qualitative longitudinal study was conducted to investigate the phenomenon of interpersonal conflict and to examine the evolution of interpersonal conflict at work over time. Time is the medium through which relationships, especially conflictual ones, evolve and change and has not yet been systematically integrated into relationship research and is worthy of study. The research questions studied Were associated to the antecedents for interpersonal conflict among employees at work, what are the consequences (psychological and work-related) of interpersonal conflict among employees at work, whether employees who experience interpersonal conflict recover, and what is the evolution of the conflictual relationship over time, in terms of its antecedents and consequences on the employee's mental health and behaviour. The results of the two studies conducted Have concluded that interpersonal conflict in workplace affects the employee's emotional exhaustion and performance. The research indicated that these conditions may change when the employee has recovered from work and feels work engagement.

Η παρούσα διδακτορική διατριβή έχει ως σκοπό τη διερεύνηση της έννοιας της διαπροσωπικής σύγκρουσης, την ανατομία των συγκρουσιακών σχέσεων και την πορεία τους στον χρόνο, αρχικά σε ατομικό επίπεδο, μέσω της έρευνας ημερολογίου (1η έρευνα) και μετέπειτα σε επίπεδο φαινομένου μέσω διαχρονικής ποιοτικής έρευνας (2η έρευνα). Ως προς το ατομικό επίπεδο (1η έρευνα), διερευνήθηκε μέσω ποσοτικής έρευνας ημερολογίου σε καθημερινό επίπεδο το πως η διαπροσωπική σύγκρουση μεταξύ των εργαζομένων επηρέασε την εντός και εκτός καθηκόντων απόδοση και την συναισθηματική τους εξάντληση. Επιπρόσθετα, διερευνήθηκε εάν και πώς τροποποιείται αυτή η σχέση από την αποσύνδεση που μπορεί να έχουν επιτύχει ή όχι οι εργαζόμενοι μετά από μια διαπροσωπική σύγκρουση στην εργασία τους, καθώς και από την εργασιακή δέσμευση που νιώθουν. Η διερεύνηση των συγκεκριμένων σχέσεων βασίστηκε στο θεωρητικό μοντέλο «Στρεσογόνος Παράγοντας – Αποσύνδεση» (Stressor – Detachment Model), το οποίο εξετάζει το πως επηρεάζουν οι στρεσογόνοι παράγοντες την ψυχική υγεία των εργαζομένων μέσω της αρνητικής τους επίδρασης στην αποσύνδεση των εργαζομένων τις ώρες εκτός εργασίας. Επίσης, έγινε προσπάθεια να επεκταθεί το μοντέλο «Στρεσογόνος Παράγοντας – Αποσύνδεση» με την μελέτη της μεταβλητής της απόδοσης εντός και εκτός καθηκόντων. Ως προς το επίπεδο φαινομένου (2η έρευνα), διεξήχθη μια ποιοτική διαχρονική έρευνα, με σκοπό τη διερεύνηση του φαινομένου της διαπροσωπικής σύγκρουσης και την καταγραφή της πορείας των εργασιακών συγκρουσιακών σχέσεων στον χρόνο. Ο χρόνος είναι το μέσο μέσω του οποίου οι σχέσεις, και ειδικά οι συγκρουσιακές, εξελίσσονται και αλλάζουν και δεν έχει ακόμη ενσωματωθεί συστηματικά στην έρευνα σχέσεων και αξίζει να μελετηθεί. Τα ερευνητικά ερωτήματα που μελετήθηκαν αφορούν το ποιοι είναι οι λόγοι διαπροσωπικής σύγκρουσης των εργαζομένων στην εργασία, ποιες είναι οι συνέπειες (ψυχολογικές και εργασιακές) που προκαλεί η διαπροσωπική σύγκρουση των εργαζομένων στην εργασία, αν οι εργαζόμενοι που βιώνουν μια διαπροσωπική σύγκρουση αναρρώνουν εκτός δουλειάς και ποια είναι η πορεία της συγκρουσιακής σχέσης και η εξέλιξή της μέσα σε ένα χρόνο, σχετικά με τα αίτια της και τις συνέπειες στη ψυχική υγεία και στη συμπεριφορά του εργαζόμενου. Τα αποτελέσματα των δύο ερευνών που διεξήχθησαν oδήγησαν στο συμπέρασμα ότι οι διαπροσωπικές συγκρούσεις στον χώρο εργασίας επηρέασαν την συναισθηματική εξάντληση και την απόδοση του εργαζόμενου. Η έρευνα ανέδειξε ότι οι συνθήκες αυτές μπορεί να αλλάξουν, όταν ο εργαζόμενος έχει αναρρώσει από την εργασία του και νιώθει εργασιακά δεσμευμένος.