Διήγημα και ταινία μικρού μήκους: μια συγκριτική μελέτη της μικρής φόρμας στη λογοτεχνία και στον κινηματογράφο

Abstract

This PhD thesis attempts to demonstrate the points of convergence between the Greek short film and the Greek short story. At the beginning, the short form is examined as a medium of artistic creation, through the study of the origins of the short film and the short story. At the same time, the affinity and progression of the two genres is analyzed. Next, there is a brief bibliographic review of the theoretical approach of the interartistic dialogue between literature and cinema. Finally, the short films that constitute the case studies are examined. These are the film Giannis and the Road, an adaptation of a short story by Menelaos Loudemis, The bed, based on two prose works by George Ioannou, and the films Pistoma and Akoma?, adaptations of two short stories from the short story collection Korfiatikes Histories by Konstantinos Theotokis. In addition, there is a subchapter on the case of the modular film, where two stories from the film ….Τo the ship are studied, which are inspired by two short stories, one by Grigoris Xenopoulos and the other by Spilios Pasagiannis, as well as a story from the film Erotic Stories, an adaptation of a short story by Thrasos Kastanakis. The historical-comparative study demonstrated the current progress in the study of each genre separately, while the findings obtained through the analysis of each case study confirmed the bibliographic gap regarding the co-examination of the short film with the short story.

Η παρούσα διδακτορική διατριβή επιχειρεί να καταδείξει τα σημεία σύγκλισης της ελληνικής ταινίας μικρού μήκους με το ελληνικό διήγημα. Αρχικά, εξετάζεται η μικρή φόρμα ως όχημα καλλιτεχνικής δημιουργίας, μέσα από τη μελέτη των καταβολών της ταινίας μικρού μήκους και του διηγήματος. Παράλληλα, ελέγχεται η γενετική τους συγγένεια και η εξελικτική τους πορεία. Ακολουθεί μία σύντομη βιβλιογραφική ανασκόπηση της θεωρητικής προσέγγισης του διακαλλιτεχνικού διαλόγου μεταξύ λογοτεχνίας και κινηματογράφου. Τέλος, εξετάζονται οι ταινίες μικρού μήκους που αποτελούν και τις μελέτες περίπτωσης. Αυτές είναι η ταινία Ο Γιάννης και ο δρόμος, μεταφορά διηγήματος του Μενέλαου Λουντέμη, Το κρεββάτι, βασισμένο σε δύο πεζογραφήματα του Γιώργου Ιωάννου, και οι ταινίες Πίστομα και Ακόμα;, που μεταπλάθουν δύο διηγήματα από τη συλλογή διηγημάτων Κορφιάτικες ιστορίες του Κωνσταντίνου Θεοτόκη. Επιπλέον, υπάρχει υποκεφάλαιο για την περίπτωση της σπονδυλωτής ταινίας, όπου μελετώνται δύο ιστορίες από την ταινία ...Μέχρι το πλοίο, που εμπνέονται από διηγήματα, το ένα του Γρηγόρη Ξενόπουλου και το άλλο του Σπήλιου Πασαγιάννη, καθώς και μία ιστορία από την ταινία Ερωτικές ιστορίες, μεταφορά διηγήματος του Θράσου Καστανάκη. Η ιστορικοσυγκρτική μελέτη κατέδειξε το τρέχον επίπεδο προόδου στη μελέτη του κάθε είδους ξεχωριστά ενώ τα ευρήματα που προέκυψαν μέσα από την ανάλυση της κάθε μελέτης περίπτωσης επιβεβαίωσαν το βιβλιογραφικό κενό σε ό,τι αφορά στη συνεξέταση της ταινίας μικρού μήκους με το διήγημα.