Περικλής Γιαννόπουλος (1869-1910): απο το αρχείο στον κόσμο των ιδεών

Abstract

The thesis concerns the personality and work of the Greek intellectual and writer Pericles Yannopoulos (1869-1910), an active follower of the aesthetic movement at the turn of the 19th to the 20th century. Giannopoulos, despite his short life, had an interaction and impact on the intellectual personalities of his time, leaving his own strong mark on the twentieth century. He influenced mainly the writers of the “Generation of the 1930’s”, as far as the formation of national identity and the concept of “Hellenikótita” are concerned. Nevertheless, his idiosyncratic personality and his legendary suicide overshadowed his work, which remained for many years scattered in various publications, largely forgotten and neglected. For a century, the writings of Giannopoulos were treated fragmentarily, with one-sided and even derogatory approaches. Even worse, he has been often associated with extreme nationalistic ideologies. The thesis examines his evolution as an aesthetic essayist, tracing down the influences by his family and by the ideals he followed. His personality is viewed in relation with his interaction with the literary and intellectual circles of Athens, within the social, political and economic environment of Greece in the beginning of the twentieth century. Moreover, it attempts to interpret his suicide. The writtings of Giannopoulos are presented in their entirety, supplemented with newly discovered texts and letters from private archives and collections, up to 2022. Finally, the thesis examines the reception of Giannopoulos' work in the twentieth century and the influence it exerted on other intellectuals, particularly during several critical periods of modern Greek history.

Η διατριβή εξετάζει την προσωπικότητα και το έργο του δοκιμιογράφου και αισθητιστή συγγραφέα Περικλή Γιαννόπουλου (1869-1910), ο οποίος δραστηριοποιήθηκε στο μεταίχμιο του 19ου προς τον εικοστό αιώνα. Ο Γιαννόπουλος, παρά τον σύντομο βίο του, είχε μια έντονη συνομιλία και αλληλεπίδραση με τα πνευματικά κινήματα και τις προσωπικότητες της εποχής του, ενώ άφησε το αποτύπωμά του στον εικοστό αιώνα. Επηρέασε κυρίως στη λογοτεχνική Γενιά του Τριάντα, ως προς το ιδεολόγημα της ελληνικότητας και τη συγκρότηση της εθνικής ταυτότητας. Παρόλα αυτά, η ιδιόρρυθμη προσωπικότητά του και η αυτοκτονία του, που προσέλαβε διαστάσεις θρύλου, επισκίασαν το έργο του, το οποίο παρέμεινε επί πολλά χρόνια εγκατεσπαρμένο σε διάφορα έντυπα, λησμονημένο και αναξιοποίητο κατά ένα μεγάλο μέρος. Για έναν αιώνα η παραγωγή τού Γιαννόπουλου αντιμετωπίστηκε αποσπασματικά, μονόπλευρα και συχνά υποτιμητικά, ενώ ο ίδιος συνδέθηκε με ιδεολογικούς χώρους του ακραίου εθνικισμού. Η διατριβή εξετάζει την προϊστορία του αισθητιστή δοκιμιογράφου, τις καταβολές και τα πρότυπα που ακολούθησε. Αναλύεται η προσωπικότητά του, η αλληλόδραση με το πνευματικό περιβάλλον της πρωτεύουσας και την κοινωνική, πολιτική και οικονομική πραγματικότητα στη στροφή του εικοστού αιώνα και ερμηνεύεται ο εθελούσιος θάνατός του. Το έργο του παρουσιάζεται στο σύνολό του, ενώ συμπληρώθηκε με ανεύρετα κείμενα και επιστολές που εντοπίστηκαν σε ιδιωτικές πηγές έως και το 2022. Η διατριβή ολοκληρώνεται με την πρόσληψη του έργου του Γιαννόπουλου στον εικοστό αιώνα και την επιρροή που άσκησε στη διανόηση και δη σε ιδιαίτερες στιγμές της νεοελληνικής ιστορίας.