Διερεύνηση μεθοδολογίας σχεδιασμού για δίκαιες μετακινήσεις στην πόλη του αύριο

Abstract

This PhD thesis introduces a new urban environment replanning methodology for the future city’s transport system planning and operation that will promote justice and respect for all road users and especially the vulnerable ones. In order to explain the origins and causes for contemporary everyday aggressive behavior within the urban space and transport system, the relationship between people and the urban space of movement and stationary activities was investigated across time, from antiquity to today. People’s behavior to each other during transportation was analyzed, using sociological theories and taking into account stressors contributing to aggression in public space. Furthermore, various urban transformations in favor of vulnerable users and sustainable mobility measures applied worldwide on cities’ infrastructure and transport systems operation, were also analyzed. The conclusions from the conducted research were utilized to form the basis for the development of a new vision for future urban mobility and the definition of Fair Urban Mobility (FUMo). The planning proposal for the city of tomorrow was structured according to FUMo’s principles. Urban planning theories, practices and road network prioritization principles were combined with the latest developments in transport technology, for the formulation of the “10 minute city” proposal. In this ideal city, there are three (3) distinct levels of urban planning clusters (C1, C2 and C3) and three (3) road networks levels (N1, N2 and N3), enclosing and supporting them. The optimal geometry, the characteristics and standards of the clusters (C) and their respective road networks (N), were calculated. Key factor for the planning, is the clusters (C) and networks (N) relation, which is based on the 10 minutes’ time required for a person walking, cycling or travelling by car within the C1, C2 and C3, respectively, in order to reach the next level of road network (N1, N2 and N3) with higher speed limits. Based on the ideal city standards calculated, the methodology was adapted and tested for an existing city, according to the FUMo’s principles. Paris was the case study city; a modern European metropolis with medieval quarters that reflect its long history and complexity. Urban clusters and road networks were defined according to the methodology and different scenarios of travel in “10 minute Paris” transport system were examined, confirming that the adaptation and implementation of this thesis’ proposal is feasible in existing cities.

Στόχος της παρούσας διδακτορικής διατριβής είναι η δημιουργία μιας νέας μεθοδολογίας επανασχεδιασμού του αστικού περιβάλλοντος, έτσι ώστε ο σχεδιασμός του μεταφορικού συστήματος στη μελλοντική πόλη και η λειτουργία του να διαμορφώνουν συνθήκες δικαιοσύνης και σεβασμού μεταξύ των χρηστών του δρόμου και ιδιαίτερα με προσοχή προς τους ευάλωτους. Μελετήθηκε η διαχρονική σχέση του ανθρώπου με τον αστικό χώρο κίνησης και στάσης, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, προκειμένου να αναζητηθούν τα αίτια της σημερινής κατάστασης, που οι επιθετικές συμπεριφορές αποτελούν καθημερινό φαινόμενο. Με τη βοήθεια κοινωνιολογικών θεωριών και λαμβάνοντας υπόψη τις αγχωτικές συνθήκες που χαρακτηρίζουν την καθημερινότητα στον δημόσιο χώρο, συμβάλλοντας στην επιθετικότητα, αναλύθηκε ο τρόπος που ο μετακινούμενος αντιμετωπίζει τους συνανθρώπους του στο σύστημα μεταφορών. Εξήχθησαν χρήσιμα συμπεράσματα, που σε συνδυασμό με τα αποτελέσματα της ανάλυσης διαμορφώσεων και παρεμβάσεων, για τους ευάλωτους μετακινούμενους, στις υποδομές των αστικών μετακινήσεων και στη λειτουργία τους, αποτέλεσαν τη βάση για τη διατύπωση του οράματος για τις μετακινήσεις και για τον ορισμό της έννοιας της Δίκαιης Αστικής Κινητικότητας (Δ.Α.Κ.). Βάσει των αρχών της Δ.Α.Κ. δομήθηκε η πρόταση σχεδιασμού για την πόλη του αύριο. Αξιοποιήθηκαν πολεοδομικές πρακτικές και λογικές ιεράρχησης του οδικού δικτύου, σε συνδυασμό με τις τελευταίες εξελίξεις στην τεχνολογία των μεταφορών και διατυπώθηκε η πρόταση για την «πόλη των 10 λεπτών». Στο πλαίσιο αυτό υπολογίστηκαν, σε μια ιδανική πόλη, τα επιθυμητά γεωμετρικά χαρακτηριστικά τριών (3) διαφορετικών μεγεθών πολεοδομικών ενοτήτων (Κ1, Κ2 και Κ3) οι οποίες περικλείονται από τα αντίστοιχα οδικά δίκτυα διαφορετικών προδιαγραφών (Δ1, Δ2 και Δ3). Καθοριστικό ρόλο στη σχέση μεταξύ των ενοτήτων «Κ» και των δικτύων «Δ» έχει ο χρόνος των 10 λεπτών που είναι αυτός που απαιτείται για κίνηση με περπάτημα, ποδήλατο και μηχανοκίνητο όχημα στις Κ1, Κ2 και Κ3 αντίστοιχα, ώστε ο μετακινούμενος να προσεγγίζει δίκτυο με υψηλότερα όρια ταχύτητας (Δ1, Δ2 και Δ3). Με βάση τα χαρακτηριστικά της ιδανικής πόλης δοκιμάστηκε η προσαρμογή της μεθοδολογίας σε υφιστάμενη πόλη σύμφωνα με τις αρχές της Δ.Α.Κ. Ως περίπτωση εφαρμογής επιλέχθηκε το Παρίσι, το οποίο αποτελεί μια σύγχρονη ευρωπαϊκή μεγαλούπολη με μεγάλη ιστορία, η οποία αντανακλάται και στις μεσαιωνικές της γειτονιές. Ορίστηκαν πολεοδομικές ενότητες σύμφωνα με την μεθοδολογία και εξετάστηκε η οργάνωση μετακινήσεων στο «Παρίσι των 10 λεπτών» μέσω παραδειγμάτων, επιβεβαιώνοντας ότι η εφαρμογή της πρότασης είναι εφικτή στη ρυμοτομία των σημερινών πόλεων.