Σεξουαλική αποκατάσταση και σχεσιακή ικανοποίηση σε άτομα με πολλαπλή σκλήρυνση και τους συντρόφους τους

Abstract

Introduction: Sexuality is an integral part of our existence. Multiple Sclerosis (MS) can complicate the lifelong course of sexual development and the ways in which one defines and expresses sexuality. Unfortunately, these issues are not adequately addressed by health professionals involved in the rehabilitation of patients. The literature on the provision of holistic rehabilitation services began to include sexual rehabilitation as a field of these programs. The present research attempts primary to study the effect that can arise on the sexual satisfaction of couples where one partner suffers from MS and the other partner is at the same time a caregiver after the implementation of the sexual rehabilitation program PLISSIT. Secondarily, the effect of sexual satisfaction on the relational satisfaction, but also, the effect or not that it may have on the expression of pro-relational behaviors between partners. Finally, to highlight the importance of providing care and sexual satisfaction in relational satisfaction conservation mechanisms such as pro-relational behaviors.Method: In the first study, 127 people, 68 patients with MS and 59 healthy people took part in order to make the cultural integration of the Intimacy and Sexuality Questionnaire (MSISQ-15) in Greek. In the second study, 866 patients with MS completed the Greek MSISQ-15 to establish the presence of Sexual Dysfunction (ED) in this population. In the third study, 60 couples where one partner was sick with MS and the other did not, were divided into three groups and accepted the PLISSIT sexual rehabilitation program as follows: Group a (n=40, control group) completed self-referencing questionnaires at three times (initial measurement, after 10 weeks and 6 months later), group b (n=40) did 10 weeks of sexual counseling and completed the same questionnaires at the same times and group c (n=40) followed the PLISSIT program and was evaluated in the same way at the same times. Results: The Greek version of MSISQ-15 appeared to be valid and reliable and can be used to evaluate the impact of MS on sexual function. ED was present in both sexes at high levels with women having higher scores at the primary level of ED and men having higher scores at the other two levels (secondary and tertiary). The implementation of PLISSSIT improved ED levels as well as sexual satisfaction between partners, general relational satisfaction, increased the appearance of pro-relational behaviors among them and reduced the burden that partners feel from the care of patients. PLISSIT can enhance the quiver of professionals involved in the management of the disease.

Εισαγωγή: Η σεξουαλικότητα είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ύπαρξης του ανθρώπου. Η παρουσία μιας χρόνιας νόσου όπως η Πολλαπλή Σκλήρυνση (ΠΣ) μπορεί να επηρεάσει και να δυσκολέψει την έκφραση της με διάφορους τρόπους. Δυστυχώς, τα θέματα αυτά δεν αντιμετωπίζονται επαρκώς από τους επαγγελματίες υγείας που εμπλέκονται στην αποκατάσταση των ασθενών. Η βιβλιογραφία σχετικά με την παροχή ολιστικών υπηρεσιών αποκατάστασης ξεκίνησε να περιλαμβάνει τη σεξουαλική αποκατάσταση ως ένα πεδίο των προγραμμάτων αυτών. Η παρούσα έρευνα αποπειράται να μελετήσει την επίδραση που μπορεί να προκύψει στην σεξουαλική ικανοποίηση ενός ζευγαριού όπου ο ένας σύντροφος νοσεί από ΠΣ και ο άλλος σύντροφος είναι ταυτόχρονα φροντιστής του/της ύστερα από την εφαρμογή ενός προγράμματος σεξουαλικής αποκατάστασης. Δευτερευόντως, την επίδραση της σεξουαλικής ικανοποίησης στην γενική ικανοποίηση των συντρόφων από τη σχέση αλλά και την επίδραση ή μη που μπορεί να έχει στην έκφραση φιλοσχεσιακών συμπεριφορών ανάμεσά τους. Επιχειρεί να αναδείξει την πτυχή της σεξουαλικής αποκατάστασης και της σημασίας της για τους συντρόφους μέσω του μοντέλου PLISSIT στην ΠΣ. Τέλος, να επισημάνει τη σημασία της παροχής φροντίδας και της σεξουαλικής ικανοποίησης στη γενική ικανοποίηση από τη σχέση μέσω μηχανισμών διατήρησης όπως είναι οι φιλοσχεσιακές συμπεριφορές.Μέθοδος: Σχεδιάστηκαν τρεις ανεξάρτητες μεταξύ τους έρευνες. Στην πρώτη πήραν μέρος 127 άτομα, 68 ασθενείς με ΠΣ και 59 υγιή άτομα για να γίνει η πολιτισμική ενσωμάτωση του Ερωτηματολογίου Οικειότητας και Σεξουαλικότητας (MSISQ-15) στα Ελληνικά. Στην δεύτερη, 866 ασθενείς με ΠΣ συμπλήρωσαν το Ελληνικό MSISQ-15 για να διαπιστωθεί η ύπαρξη Σεξουαλικής Δυσλειτουργίας (ΣΔ) σε αυτό το πληθυσμό. Στην τρίτη, 60 ζευγάρια όπου ο ένας/μία σύντροφος νοσούσε από ΠΣ και ο/η άλλος/η όχι, χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες και δέχθηκαν το πρόγραμμα σεξουαλικής αποκατάστασης PLISSIT ως εξής: Η ομάδα α (ν=40, ομάδα ελέγχου) συμπλήρωσε ερωτηματολόγια αυτοαναφοράς σε τρείς χρόνους (αρχική μέτρηση, ύστερα από 10 εβδ. και 6 μήνες μετά), η ομάδα β (ν=40) έκανε 10 εβδομάδες σεξουαλικής συμβουλευτικής και συμπλήρωσε το ίδια ερωτηματολόγια στους ίδιους χρόνους και η ομάδα παρέμβασης δέχθηκε το πρόγραμμα PLISSIT (ν=40) και αξιολογήθηκε με τον ίδιο τρόπο στους ίδιους χρόνους. Αποτελέσματα: Η Ελληνική έκδοση του MSISQ-15 φάνηκε πως ήταν έγκυρη και αξιόπιστη και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αξιολόγηση των επιπτώσεων της ΠΣ στην σεξουαλική λειτουργία. Η ΣΔ ήταν παρούσα και στα δύο φύλα σε υψηλά επίπεδα με τις γυναίκες να έχουν υψηλότερες βαθμολογίες στο πρωτογενές επίπεδο ΣΔ και τους άνδρες να έχουν υψηλότερες βαθμολογίες στα άλλα δύο επίπεδα (δευτερογενές και τριτογενές). Η εφαρμογή του PLISSSIT βελτίωσε τα επίπεδα ΣΔ καθώς και την σεξουαλική ικανοποίηση ανάμεσα στους συντρόφους, την γενική σχεσιακή ικανοποίηση, αύξησε την εμφάνιση φιλοσχεσιακών συμπεριφορών ανάμεσά τους και μείωσε την επιβάρυνση που νιώθουν οι σύντροφοι από τη φροντίδα των ασθενών. Η διάρκεια της παρέμβασης φάνηκε 6 μήνες μετά όπου όλες οι μεταβλητές διατήρησαν τα υψηλά τους ποσοστά. Φαίνεται λοιπόν πως ένα πρόγραμμα σεξουαλικής αποκατάστασης όπως το PLISSIT μπορεί να ενισχύσει την φαρέτρα των επαγγελματιών που ασχολούνται με τη διαχείριση της νόσου.