La estética teratológica en la actualidad artística

Abstract

The research deals with the concept of the monstrous as an expression in the visual arts and the social impact of the phenomenon that flourished between the 20th and 21st centuries. In a way, the deformed human body used as an artistic language and manifested as an aesthetic object of social observation and criticism, has its own autonomous value and social contribution. Likewise, this monstrous body plays the role of an "anti-figure" against the widespread cliché of idealized beauty. It makes us reflect and reconsider some of the most basic concepts and individual impulses that are formed by prejudices and stereotypes and distort aesthetic judgment. Through an interdisciplinary approach, the subject is developed under different prisms: terminology, aesthetic philosophy, social and cultural anthropology and the psychology of perception. Taking into account the concept of the "unsightly" as an independent branch of aesthetic theory, as formulated by Johann Karl Friedrich Rosenkranz from 1853 in his book Aesthetics of Ugliness, the communicative and educational values of the monstrous are examined, which through visual expression is subject and object at the same time. The interactive link between creator and active recipient directs research into how physical disfigurement is perceived. A theoretical part is developed that includes the extensive historical analysis of body deformation in the creative act, in different cultures from prehistory to the present day and gathers essential information on the role of the monstrous in all forms of art. Then, it focuses on contemporary art and develops an empirical part of qualitative analysis, from which clear conclusions are drawn on the way in which the specific artistic language is valued and perceived.

Η έρευνα πραγματεύεται την έννοια του τερατώδους ως έκφραση στις εικαστικές τέχνες και την κοινωνική επίδραση του φαινομένου που άνθισε μεταξύ 20ού και 21ου αιώνα. Κατά κάποιο τρόπο, το παραμορφωμένο ανθρώπινο σώμα που χρησιμοποιείται ως καλλιτεχνική γλώσσα και εκδηλώνεται ως αισθητικό αντικείμενο κοινωνικής παρατήρησης και κριτικής, έχει τη δική του αυτόνομη αξία και κοινωνική προσφορά. Ομοίως, αυτό το τερατώδες σώμα παίζει το ρόλο μιας «αντι-φιγούρας» ενάντια στο διαδεδομένο κλισέ της εξιδανικευμένης ομορφιάς. Μας κάνει να αναλογιστούμε και να επανεξετάσουμε μερικές από τις πιο βασικές έννοιες και ατομικές παρορμήσεις που σχηματίζονται από προκαταλήψεις και στερεότυπα και διαστρεβλώνουν την αισθητική κρίση. Μέσα από μία διεπιστημονική προσέγγιση το θέμα αναπτύσσεται κάτω από διαφορετικά πρίσματα: της ορολογίας, της αισθητικής φιλοσοφίας, της κοινωνικής και πολιτισμικής ανθρωπολογίας και της ψυχολογίας της αντίληψης. Λαμβάνοντας υπόψη την έννοια του "αντιαισθητικού" ως ανεξάρτητο κλάδο της αισθητικής θεωρίας, όπως διαμορφώθηκε από τον Johann Karl Friedrich Rosenkranz από το 1853 στο βιβλίο του Aesthetics of Ugliness, εξετάζονται οι επικοινωνιακές και εκπαιδευτικές αξίες του τερατόμορφου, που διαμέσου της εικαστικής έκφρασης αποτελεί υποκείμενο και αντικείμενο ταυτόχρονα. Ο διαδραστικός σύνδεσμος μεταξύ δημιουργού και ενεργού αποδέκτη κατευθύνει την έρευνα στον τρόπο που γίνεται αντιληπτή η σωματική παραμόρφωση. Αναπτύσσεται ένα θεωρητικό μέρος που περιλαμβάνει την εκτενή ιστορική ανάλυση της παραμόρφωσης του σώματος στην δημιουργική πράξη, σε διαφορετικούς πολιτισμούς από την προϊστορία έως τις μέρες μας και συγκεντρώνει ουσιαστικές πληροφορίες για τον ρόλο του τερατόμορφου σε όλες τις μορφές της τέχνης. Έπειτα, επικεντρώνεται στην σύγχρονη τέχνη και αναπτύσσεται ένα εμπειρικό μέρος ποιοτικής ανάλυσης, από όπου εξάγονται σαφή συμπεράσματα επάνω στον τρόπο με τον οποίο εκτιμάται και γίνεται αντιληπτή η συγκεκριμένη καλλιτεχνική γλώσσα.