Υμηττός: συμβολή στην ιστορική τοπογραφία και αρχαιολογία της δυτικής πλευράς του

Abstract

The thesis studies the Historical Topography and Archaeology of the western side of mount Hymettus, the side facing the asty of Athens, from Prehistoric Times to the late Roman Era. The introductory chapters present the previous archaeological research, the subject, the methodology, the geography and the historical outline. The following chapters examine the epigraphic evidence, the ancient written sources and the traveller’s texts, and then the Catalogue of ancient sites forms the main body of the study. The synthesis of the data was carried out by combining ancient written sources, information from archives, findings of surface surveys and results from rescue excavations in order to study and portray the archaeological and historical physiognomy of the western side of the mountain as well as the characteristics of habitation and of human activity in this environment, in the light of developments throughout Attica. The settlement pattern and a series of Attic demes were examined along with their public and private spaces. Then the thesis studies the water supply, the defense works, the development and the organization of the cemeteries, the types of burial monuments, the road network, the workshops, the hymettian marble quarries, the economy, the agricultural remains, the animal husbandry and the beekeeping. Cult sites, both in the countryside (rural sanctuaries, cult caves) and in urban areas (municipal and small private sanctuaries) are examined covering the period from Early Iron Age to the late Roman era. Finally, in the Conclusions, the aim is to synthesize and evaluate the above issues and outline the particular character of the western side of mount Hymettus, giving emphasis on classical antiquity developments.

Η διατριβή μελετά την Ιστορική Τοπογραφία και Αρχαιολογία της στραμμένης προς το άστυ των Αθηνών δυτικής πλευράς του Υμηττού, από τους προϊστορικούς χρόνους έως την ύστερη ρωμαιοκρατία. Στα εισαγωγικά κεφάλαια παρουσιάζεται η προγενέστερη έρευνα, το αντικείμενο και η μέθοδος της έρευνας, η γεωγραφία και το ιστορικό διάγραμμα και στη συνέχεια εξετάζονται οι επιγραφικές μαρτυρίες, οι πηγές της αρχαίας γραμματείας και τα περιηγητικά κείμενα. Ακολουθεί ο Κατάλογος των αρχαίων θέσεων στην περιοχή μελέτης, με γεωγραφική σειρά. Στη συνέχεια έγινε η σύνθεση των δεδομένων με συνδυασμό των αρχαίων γραπτών πηγών, αρχειακών πληροφοριών, πορισμάτων επιφανειακών ερευνών και δεδομένων σωστικών ανασκαφών, με στόχο τη μελέτη και την ερμηνεία της αρχαιολογικής και ιστορικής φυσιογνωμίας της δυτικής πλευράς του βουνού και των χαρακτηριστικών της κατοίκησης και οργάνωσης της ανθρώπινης ζωής στο συγκεκριμένο περιβάλλον, υπό το πρίσμα των εξελίξεων σε όλη την Αττική. Ως προς το οικιστικό πλέγμα σκιαγραφήθηκε μια σειρά αττικών δήμων και εξετάσθηκαν οι δημόσιοι και ιδιωτικοί χώροι. Μελετήθηκε η οικιστική οργάνωση, τα έργα ύδρευσης και άμυνας, η διαχρονική εξέλιξη και η οργάνωση των νεκροταφείων, το είδος των ταφικών μνημείων, το οδικό δίκτυο, οι εργαστηριακοί χώροι, τα λατομεία του υμηττείου μαρμάρου και η οργάνωση της παραγωγής του, οι παραγωγικές και οικονομικές δραστηριότητες της καλλιέργειας της γης, της κτηνοτροφίας και της μελισσοκομίας. Εξετάσθηκε η εξέλιξη της λατρείας από τους πρώιμους ιστορικούς χρόνους έως την ύστερη ρωμαιοκρατία και τα χαρακτηριστικά της, με βάση τα σχετικά κατάλοιπα,τόσο στην ύπαιθρο (αγροτικά ιερά, λατρευτικά σπήλαια) όσο και στον αστικό χώρο (δημοτικά και μικρά οικιακά ιερά). Τέλος στα Πορίσματα επιχειρήθηκε η συναγωγή και αποτίμηση της πραγμάτευσης των παραπάνω θεμάτων που τεκμηριώνουν την ιδιαίτερη φυσιογνωμία της δυτικής πλευράς του Υμηττού, με έμφαση στις εξελίξεις κατά στην κλασική αρχαιότητα.