Μεταρρυθμίσεις Δημόσιας Διοίκησης Τ.Ι : Κλασσικές και σύγχρονες προκλήσεις για το Ελληνικό Κράτος, Τ.ΙΙ: Ποσοτικά δεδομένα ελληνικής δημόσιας διοίκησης : υπαλληλία και δαπάνη, Τ.ΙΙΙ.: Επεξεργασία δεδομένων ανά πεδίο διακυβέρνησης και εκλογικά έτη στο Ελληνικό κράτος, 1961-1997

Abstract

The "reform" of public administration is becoming increasingly important in social sciences and sociological thinking, as the interdisciplinary approaches to the international literature are reinforced. Among them and for various countries, administrative reform in the public sector is a subject of social issues which struggles between stakeholders both in national and international level. In the debate, the reform conveys models of representation and reality on the subject of "what the public sector can be" and "what cannot be". The discussion and its results shape the evolution of ideas and practices of "reform" in the expectations of stakeholders but also an operating system with dimensions of social management. Issues make the reform of public administration a developing subject of sociology and one of the interesting entry points into the analysis of general social phenomena, such as trade unions, strikes, gender position, change in technology, etc.The range of reforms and their content, the scope with 'performance expectations' before and the 'sustainability consequences' after their implementation in sectors and/or cumulatively on a country basis or their occurrence in a group of countries, forced my rationale in a (seemingly) "self-perse" (and rather underestimated) "research question", with concepts generously offered for all kinds of analysis in "shock" by this ambivalent phenomenon with its social tensions: it is, inter alia, the 'clientelist state' (the most resonant and particularly useful and used concept) which incites à contrario the spirit and need of reforms or reforms are implicitly 'added' to the political treatment of social and living standards within social groups and their total expenditure which is financed by the government in the areas of 'public management' and administration which serve them.The research question "in principle" acquires the dimension of a working hypothesis. As the study is progressing, this hypothesis is converted relatively soon into an research question; a conversion which requires the treatment of the problem on the basis of the question and, after the "issue" has been identified, its treatment becomes a working hypothesis. We worked on two levels with their final version following the researcher's methodology and the results to be also included into these three volumes.Initially, research was oriented towards the search and management of national accounting data which led the investigation to critical issues. These issues arise from both international research and its content as well as from corresponding studies, which shape two main trends: the first concerns the search and use of "raw material", official data by state bodies such as the national statistical office or international organisations and the ideas of high – profiled reform theorists; the second differs from the previous in that it focuses on 'qualitative analyses', using questionnaires and aiming at similar questions with ours - which has not been the method we followed - but with results that broaden our own research question.On the second level, the working hypothesis shaped the structure of the three volumes so that the question that crosses the concept of reforms becomes more decisive than the methodological classification of thought streams, which covered much of the study, regardless to the stage of analysis, the need for specialisation and finally the introduction of a specific technical analysis concerning the available data after the selection with endpoint criteria.The analysis has shown that the credibility of our knowledge for flagship reform programme results remains very low, and even more, governments with high and efficient performance in reforms and others, without so much experience, do not know to what extent they have achieved or failed. Even more, governments are completely indifferent to the controversial, dark or possibly mysterious effects of their governance. This is an official positive issue in the research which has arisen and confirmed this widely discussed case.

Η «μεταρρύθμιση» της δημόσιας διοίκησης κατακτά όλο και μεγαλύτερη θέση στις κοινωνικές επιστήμες και την κοινωνιολογική σκέψη, καθώς ενισχύονται οι διεπιστημονικές απαντήσεις στη διεθνή ερευνητική ερωτηματοθεσία. Ανάμεσα τους και για διάφορες χώρες η διοικητική μεταρρύθμιση στο δημόσιο τομέα συνιστά αντικείμενο κοινωνικών ζητημάτων και αγώνων ανάμεσα σε ενδιαφερόμενους παραγόντες σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Στη συζήτηση η μεταρρύθμιση μεταφέρει μοντέλα αναπαράστασης και πραγματικότητας για το θέμα «τι μπορεί να είναι ο δημόσιος τομέας» και «τι δεν μπορεί». Η συζήτηση και τα αποτελέσματά της διαμορφώνουν την εξέλιξης των ιδεών και πρακτικών «μεταρρύθμισης» στις προσδοκίες των ενδιαφερόμενων παραγόντων αλλά και ένα λειτουργικό σύστημα με τρόπους κοινωνικής διαχείρισης. Τα ζητήματα καθιστούν τη μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης ένα γόνιμο αντικείμενο της κοινωνιολογίας και ένα από τα ενδιαφέροντα σημεία εισόδου στην ανάλυση γενικότερων κοινωνικών φαινομένων, όπως λ.χ. το συνδικαλιστικό φαινόμενο, οι απεργίες, η θέση των φύλων, η μεταβολή της τεχνολογίας, κλπ.Το εύρος των μεταρρυθμίσεων και το περιεχόμενό τους, τα πεδία εφαρμογής τους με τις «προσδοκίες επιδόσεων» πριν και τις «συνέπειες» βιωσιμότητας» μετά την εφαρμογή τους, σε τομείς ή/και σωρευτικά για μία χώρα ή τη διακύμανσή τους σε ομάδα χωρών, οργάνωσαν στη σκέψη μου ένα (φαινομενικά) «αυτό-διαιωνιζόμενο» (και μάλλον υποτιμημένο) «ερώτημα εργασίας», με έννοιες που απλόχερα προσφέρονται για κάθε είδους ανάλυση στον «κλυδωνισμό» από το αμφίσημο αυτό φαινόμενο με τις κοινωνικές του εντάσεις: είναι, inter alia, το «πελατειακό κράτος» (η πλέον ηχηρή και ιδιαίτερα χρήσιμη και χρησιμοποιούμενη έννοια) που υποκινεί à contrario το πνεύμα και την ανάγκη των μεταρρυθμίσεων ή οι μεταρρυθμίσεις υπόρρητα «προσέρχονται» στην πολιτική αντιμετώπιση του κοινωνικού και βιοτικού επιπέδου κοινωνικών ομάδων και της συνολικής δαπάνης που προϋπολογίζεται από κάθε πολιτική κυβέρνηση στα επιμέρους πεδία της «δημόσιας διαχείρισης» και της οργάνωσής για κάθε ένα από αυτά των κοινωνικών ομάδων που τα υπηρετούν.Η απορία - ερώτημα «εν αρχή» αποκτά τη διάσταση υπόθεσης εργασίας. Καθώς προχωρά η μελέτη, σχετικά σύντομα, η υπόθεση εργασίας μεταβολίζεται σε υπόθεση έρευνας· ένας μεταβολισμός που απαιτεί τη διαχείριση του ζητήματος με αφετηρία το ερώτημα και, αφού έλθει στην επιφάνεια το «θέμα» του, στη συνέχεια η διαχείριση του ερευνητέου καθίσταται υπόθεση εργασίας. Εργασθήκαμε σε δύο επίπεδα με την τελική τους εμφάνιση να ακολουθούν τη μέθοδο του ερευνητέου και τα αποτελέσματά τους να κατανέμονται στην τρίτομη αυτή εκδοχή του.Σε αρχικό και πρώτο επίπεδο η διαχείριση προσανατολίσθηκε στην αναζήτηση και οργάνωση εθνικολογιστικών δεδομένων γεγονός που οδήγησε την έρευνα σε κρίσιμα ζητήματα κατεύθυνσης. Τα ζητήματα προκύπτουν τόσο από διεθνείς έρευνες και το περιεχόμενό τους όσο και από αντίστοιχες μελέτες. Πρόκειται για μελέτες που διαμορφώνουν δύο κύριες τάσεις: η πρώτη αφορά την αναζήτηση και χρήση της «πρώτης ύλης» επίσημων δεδομένων από τους φορείς παραγωγής του κράτους όπως είναι η εθνική στατιστική υπηρεσία ή οι διεθνείς οργανισμοί και τις ιδέες επώνυμων θεωρητικών των μεταρρυθμίσεων· η δεύτερη διαφοροποιείται ως προς την προηγούμενη καθόσον στρέφεται σε «ποιοτικές αναλύσεις» που βασίζονται σε ερωτηματολόγια με στόχο ομόλογα ερωτήματα με το δικό μας, αλλά που δεν αποτέλεσε τρόπο της εργασίας μας, με αποτελέσματα όμως που διευρύνουν τη δική μας υπόθεση έρευνας.Σε δεύτερο επίπεδο η υπόθεση εργασίας διαμόρφωσε τη δομή των τριών τόμων, ώστε το ζήτημα των εννοιών που διαπερνούν την έννοια των μεταρρυθμίσεων να καθίσταται πιο αποφασιστικό από την μεθοδολογική κατάταξη των ρευμάτων σκέψης, γεγονός που κάλυψε μεγάλο μέρος της μελέτης, ανεξαρτήτως σταδίου ανάλυσης, την ανάγκη εξειδίκευσης και τέλος την εισαγωγή ειδικής τεχνικής ανάλυσης των διαθέσιμων δεδομένων μετά από επιλογή με κριτήρια απόληξης.Από την σχετική ανάλυση προέκυψε ότι παραμένει πολύ χαμηλά η αξιοπιστία της γνώσης μας για τα αποτελέσματα από εμβληματικά μεταρρυθμιστικά προγράμματα, ακόμη δε περισσότερο κυβερνήσεις με υψηλή επίδοση στις μεταρρυθμίσεις και άλλες, χωρίς να εμφανίζονται στη μεταρρυθμιστική πρωτοπορία, να μην γνωρίζουν τι πέτυχαν ή απέτυχαν. Πολύ δε περισσότερο, κυβερνήσεις αδιαφορούν παντελώς να γνωρίσουν αμφιλεγόμενα, σκοτεινά ή ενδεχομένως και μυστηριώδη αποτελέσματα της διακυβέρνησής τους. Πρόκειται για ένα υπάλληλο θετικό ζήτημα στην έρευνα που προέκυψε και επιβεβαίωσε αυτήν την ευρύτερα συζητούμενη υπόθεση.