Μελέτη του κινητικού γραμματισμού παιδιών σχολικής ηλικίας

Abstract

The main objective of this doctoral dissertation was to study physical literacy (PL) in Greek school-aged children. An additional goal was to examine the contribution of Gymnastics to the enhancement of children’s PL. Three hundred and forty children (Mage=10.2±1.2 years, 48.8% boys), who participated in various sport programs of non-elite level, were assessed by the Greek adaptation of the Canadian Assessment of Physical Literacy in a series of physical, affective, cognitive, and behavioral characteristics, which relate to PL. To study PL, structural equation modeling was applied in the total amount of data. Additionally, analyses of variance were used to examine the PL level of girls who participated in Gymnastics (Ν=101) in comparison to girls from other sport programs (N=73). The results support the validity (RMSEA=0.070 [0.037, 0.105], p=0.143, TLI=0.909, CFI=0.945) of a single-factor PL model consisting of six elements (cardiorespiratory fitness, motor competence, muscular strength, participation in physical activity [PA], health-related fitness knowledge, motivation/confidence for PA), which differ in their relative importance. After having implemented six hypothetical models to investigate the direct/indirect effects among the PL elements, it was revealed that: (a) cardiorespiratory fitness and motor competence have a mediating role in the interaction of the PL elements, (b) the role of PA within the PL construct is significant, since PA contributes directly or indirectly to the empowerment of the rest PL elements, while it is enhanced by the interaction of certain of them. Overweight children and girls have fewer possibilities to develop higher PL level; however, the predictive ability of gender is low. On the contrary, frequent participation and engagement with a variety of sport programs are important for reinforcing children’s PL. Participation in Gymnastics is not related to higher PL level in comparison to other sports; however, Gymnastics’ participants demonstrate high level of fitness and motivation/confidence. The above findings are expected to inform PL-related programs in childhood.

Σκοπός της διδακτορικής διατριβής ήταν η μελέτη του κινητικού γραμματισμού (ΚΓ) παιδιών σχολικής ηλικίας. Επιμέρους στόχος ήταν η αξιολόγηση της συμβολής των προγραμμάτων Γυμναστικής στην ενίσχυση του ΚΓ. Τριακόσια σαράντα παιδιά (ΜΟηλικίας=10,2±1,2 ετών, 48,8% αγόρια) που συμμετείχαν σε διάφορα προγράμματα μαζικού αθλητισμού, αξιολογήθηκαν με τη Δέσμη Αξιολόγησης Κινητικού Γραμματισμού, ως προς μια σειρά κινητικών, ψυχικών, γνωστικών και συμπεριφορικών χαρακτηριστικών που σχετίζονται με τον ΚΓ. Για τη μελέτη του ΚΓ εφαρμόστηκαν μοντέλα δομικών εξισώσεων στο σύνολο των δεδομένων. Επίσης, χρησιμοποιήθηκαν αναλύσεις διακύμανσης, ώστε να εξεταστεί ο ΚΓ κοριτσιών που ασχολούνταν με τη Γυμναστική (Ν=101), σε σύγκριση με κορίτσια που μετείχαν σε άλλα αθλητικά προγράμματα (N=73). Τα αποτελέσματα παρέχουν στήριξη στην εγκυρότητα (RMSEA=0,070 [0,037, 0,105], p=0,143, TLI=0,909, CFI=0,945) ενός μοντέλου ΚΓ ενός παράγοντα με έξι δομικά στοιχεία (καρδιοαναπνευστική αντοχή, κινητική επιδεξιότητα, μυϊκή δύναμη, συμμετοχή στη φυσική δραστηριότητα [ΦΔ], γνώσεις ΦΔ, κίνητρο/αυτοπεποίθηση για ΦΔ) διαφορετικής βαρύτητας. Από τα έξι υποθετικά μοντέλα που εφαρμόστηκαν για τον έλεγχο των άμεσων/έμμεσων επιδράσεων μεταξύ των δομικών στοιχείων του ΚΓ, αποδείχθηκε ότι: (α) η καρδιοαναπνευστική αντοχή και η κινητική επιδεξιότητα έχουν διαμεσολαβητικό ρόλο στην αλληλεπίδραση των στοιχείων του ΚΓ, (β) ο ρόλος της ΦΔ στο οικοδόμημα του ΚΓ είναι σημαντικός, καθώς συμβάλλει άμεσα ή έμμεσα στην ενίσχυση των υπόλοιπων στοιχείων, ενώ η ίδια ενισχύεται από την αλληλεπίδραση ορισμένων εξ αυτών. Τα υπέρβαρα παιδιά και τα κορίτσια έχουν λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν υψηλότερο ΚΓ, ωστόσο, η προβλεπτική ικανότητα του φύλου είναι μικρή. Αντίθετα, η συχνότητα συμμετοχής και η εμπλοκή σε ποικιλία προγραμμάτων αποτελούν σημαντικές συνθήκες για την ενδυνάμωση του ΚΓ των παιδιών. Η συμμετοχή σε προγράμματα Γυμναστικής δε συνδέεται με υψηλότερο επίπεδο ΚΓ, σε σχέση με άλλα αθλήματα, ωστόσο οι συμμετέχουσες στη Γυμναστική επιδεικνύουν υψηλό επίπεδο φυσικής κατάστασης και κινήτρου/αυτοπεποίθησης για ΦΔ. Τα παραπάνω ευρήματα αναμένεται να αξιοποιηθούν για τη στοχευμένη καλλιέργεια του ΚΓ στην παιδική ηλικία.