Η ευθύνη του εκχωρητή απαίτησης κατά τα άρθρα 467-468 ΑΚ

Abstract

The purpose of the study is to delimit the field of the assignor’s liability towards the assignee when the assigned claim becomes impossible, in part or in total, to recover and given that this condition cannot in all cases be indifferent to the legal order, as it is not for the parties, who conclude the agreement precisely with a view to collecting the claim. The reasons for non-recovery of the claim may vary, but the distinction between those relating to the very content of the claim (birth, depreciation, objections, rights of third parties, etc.) and those concerning the willingness and financial ability of the debtor to fulfil (solvency) is fundamental and constitutes the first main axis of the study. The second and perhaps most important subject area of the study is related to the legal ability of the assignor to act on the claim, a possibility which he retains in full until the announcement of the assignment and curtailed after it. The fact that the assignor of the claim is definitively never completely cut off from it - even if this was not the intention of the legislator but a reflexive consequence of the other legislative assessments targeted to protect the position of the debtor and to maintain the status of the assignor as a contracting party- creates a number of problems, in which the interests of the persons of the triangular relationship are conflicting. The legal consequences in the event of the assignor's liability are also studied, with emphasis on the right to compensation, which may, however, in view of the rule of full compensation combined with the lack of fault and the pecuniary cause, which does not require a sacrifice of the assignee equal to the claim as it happens in the reciprocal contracts, could put the assignor in a difficult position and force him to pay compensation multiple of the consideration received for the transfer of the claim.

Σκοπός της μελέτης είναι να οριοθετήσει το πεδίο ευθύνης του εκχωρητή έναντι του εκδοχέα, όταν η εκχωρηθείσα απαίτηση καθίσταται, εν μέρει ή συνολικά, αδύνατον να εισπραχθεί και με δεδομένο ότι η συνθήκη αυτή δεν μπορεί να είναι σε όλες τις περιπτώσεις αδιάφορη για την έννομη τάξη, όπως δεν είναι και για τους συναλλασσομένους οι οποίοι προβαίνουν στη σύναψη της σύμβασης ακριβώς αποβλέποντας στην εισπραξιμότητα της απαίτησης, η οποία και νοηματοδοτεί την εμπορική αξία της. Οι λόγοι μη είσπραξης της απαίτησης μπορεί να ποικίλλουν, η διάκριση ωστόσο ανάμεσα σε αυτούς που ανάγονται στο ίδιο το περιεχόμενο της απαίτησης (γέννηση, απόσβεση, ενστάσεις, δικαιώματα τρίτων κ.ο.κ.) και σε αυτούς που αφορούν την προθυμία και την οικονομική δυνατότητα του οφειλέτη να εκπληρώσει (φερεγγυότητα) είναι θεμελιώδης και αποτελεί τον πρώτο κύριο άξονα της παρούσας. Ο δεύτερος και ίσως σπουδαιότερος άξονας της μελέτης ανάγεται στην νομική δυνατότητα του εκχωρητή να επενεργεί στην απαίτηση, δυνατότητα την οποία διατηρεί στο ακέραιο και μάλιστα με ρητή νομοθετική διάταξη έως την αναγγελία και περιτετμημένη μετά από αυτή, υπό την έννοια ότι στο χρόνο εκείνο έχει πλέον παραμείνει φορέας των εξουσιών που αφορούν την συνολική έννομη σχέση του με τον οφειλέτη. Το γεγονός ότι ο μεταβιβάζων οριστικά την απαίτηση δεν αποκόπτεται εν τέλει ποτέ πλήρως από αυτή -έστω και αν αυτό δεν υπήρξε σκοπός του νομοθέτη αλλά αντανακλαστική συνέπεια των λοιπών νομοθετικών αξιολογήσεων για την προστασία της θέσης του οφειλέτη και τη διατήρηση της ιδιότητας του συμβαλλόμενου μέρους στο πρόσωπο του εκχωρητή- δημιουργεί πλήθος προβλημάτων, στα οποία τα συμφέροντα των προσώπων της τριγωνικής σχέσης είναι αντικρουόμενα. Μελετώνται, επίσης, οι έννομες συνέπειες σε περίπτωση ευθύνης του εκχωρητή, με έμφαση στο δικαίωμα αποζημίωσης, το οποίο δύναται πάντως, ενόψει του κανόνα της πλήρους αποζημίωσης σε συνδυασμό με την έλλειψη πταίσματος και την επαχθή αιτία, που δεν προϋποθέτει θυσία του εκδοχέα ισάξια της απαίτησης όπως στην αμφοτεροβαρή σύμβαση, να περιαγάγει τον εκχωρητή σε δεινή θέση και να τον εξαναγκάσει στην καταβολή αποζημίωσης πολλαπλάσιας του ανταλλάγματος που έλαβε για τη μεταβίβαση της απαίτησης.