Η ψηφιοποίηση της γνώσης και η επίδρασή της στην πανεπιστημιακή έρευνα

Abstract

This dissertation examines the formation of the research ecosystem in Greece, focusing mainly on the academic libraries. In this context, this study analyses knowledge both as a concept and as content in relation to the science of Librarianship. Moreover, it examines the influence, and the decisive role that the evolution of sciences plays to knowledge. The purpose of the study is to examine the research landscape of academic libraries following the digitalization of their collections as well as to examine their relationship with higher education institutions and research organizations. The digital collections created by libraries, but also by databases, repositories, etc. have contributed to the development of infrastructure for open educational resources and digital learning objects. As a result, libraries have adopted a new model for the development of collections and for the organization of educational materials and information resources.Focusing on open access and its application in libraries, the study documented the influence of open access to the scientific community, educational institutions and to the way in which creators-authors are immediately recognized through their published academic work.Moreover, the expected benefits from exchanging data in global research, accelerating dissemination and collaboration among researchers, and accumulating new knowledge were explored. In particular emphasis was given to the support service of the educational process through open courses.As the information object now acquires the position of item, its dissemination aims at the consolidation of open science. This, in turn, results in significant changes in the science of Library Science, which becomes a mediator in the global community.Thus, the extensive study of international experience presented the potential of libraries to support a reliable information environment through strategies and mechanisms that facilitate the dissemination of global scientific knowledge, learning and research to global society.

Στην παρούσα διατριβή διερευνήθηκε η διαμόρφωση του οικοσυστήματος της έρευνας στην Ελλάδα, μέρος του οποίου αποτελούν οι ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες. Στο πλαίσιο αυτό καταγράφηκε η γνώση ως έννοια και περιεχόμενο σε σχέση με την επιστήμη της Βιβλιοθηκονομίας, καθώς και η επιρροή, αλλά και ο καθοριστικός ρόλος σε αυτή μέσω της εξέλιξης των επιστημών. Σκοπός της μελέτης είναι η εξέταση του ερευνητικού τοπίου μετά την ψηφιοποίηση συλλογών από τις ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες και η σχέση τους με τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (ΑΕΙ), τους ερευνητικούς φορείς και τα ινστιτούτα. Οι ψηφιακές συλλογές που δημιουργήθηκαν από τις βιβλιοθήκες, αλλά και από τις βάσεις δεδομένων, τα αποθετήρια κλπ. συνέβαλαν στη δημιουργία υποδομής για τους ανοικτούς εκπαιδευτικούς πόρους και τα ψηφιακά μαθησιακά αντικείμενα. Ως αποτέλεσμα, οι βιβλιοθήκες υιοθέτησαν ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης των συλλογών και της οργάνωσης του εκπαιδευτικού υλικού και των πληροφοριακών πηγών.Με επίκεντρο την ανοικτή πρόσβαση και την εφαρμογή της στις βιβλιοθήκες καταγράφηκε η επιρροή της στην επιστημονική κοινότητα, στα εκπαιδευτικά ιδρύματα και στον τρόπο άμεσης απόκτησης αναγνωρισιμότητας των δημιουργών/συγγραφέων μέσω του δημοσιευμένου ακαδημαϊκού τους έργου.Διερευνήθηκε, επίσης, το προσδοκώμενο όφελος που προκύπτει από την ανταλλαγή δεδομένων στην παγκόσμια έρευνα, στην επιτάχυνση της διάδοσης και της συνεργασίας ανάμεσα στους ερευνητές και στη συσσώρευση νέων γνώσεων. Ιδιαίτερη βαρύτητα δόθηκε στην υπηρεσία υποστήριξης του εκπαιδευτικού έργου μέσω των ανοικτών μαθημάτων.Καθώς, πλέον, το πληροφοριακό αντικείμενο αποκτά θέση τεκμηρίου η διάδοσή του στοχεύει στην εδραίωση της ανοικτής επιστήμης. Αυτό με τη σειρά του προκαλεί σημειακές αλλαγές στην επιστήμη της Βιβλιοθηκονομίας, η οποία καθίσταται διαμεσολαβητής στην παγκόσμια κοινότητα.Έτσι, με την εκτενή μελέτη της διεθνούς εμπειρίας παρουσιάσθηκαν οι δυνατότητες των βιβλιοθηκών να στηρίξουν ένα αξιόπιστο περιβάλλον πληροφόρησης μέσα από στρατηγικές και μηχανισμούς, που διευκολύνουν τη διάδοση της παγκόσμιας επιστημονικής γνώσης, τη μάθηση και την έρευνα στην ευρύτερη κοινωνία.