Μη επεμβατική ανίχνευση ανθρώπινου ιού των θηλωμάτων σε ιστούς οφθαλμικού πτερυγίου: κλινικο-επιδημιολογικές συσχετίσεις

Abstract

Ophthalmic pterygium represents a chronic, triangle-shaped, fibrovascular lesion, that expands from the limbal stem cells towards the bulbar conjunctiva and the cornea. Its gradual expansion may be sight-threatening. Pterygium development has been correlated to chronic UV exposure, however, although pterygium has been extensively studied, its pathogenesis remains unclear. In the past, it has been considered a degenerative disease, but recent studies, that identified molecular genetic alterations, alterations in tumor suppression genes and presence of oncogenic viruses, such as Human papillomavirus (HPV) in pterygia, indicated a possible neoplastic nature of the disease. Many studies have identified HPV in ophthalmic pterygia. However, there is discordance regarding the prevalence of the virus in the different studies, that may be due to geographical differences and variability in the virus identification methods. In the present thesis, the evaluation of the use of swab samples, a minimally invasive diagnostic technique for the identification of HPV, in 40 patients with ophthalmic pterygium, compared with respective tissue specimens was studied. For the identification and genotyping of 14 high and intermediate risk HPV types (16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 66 and 68) real time PCR analysis was conducted. Moreover, 40 patients with normal conjunctiva were included in our study as control group. Patients with no recurrence had an 1-year post-surgical follow up. The analysis of our results revealed the presence of HPV in 11 tissue specimens and in 9 swab samples. The HPV subtypes detected were 33, 39, 45, 56, 59, 66, 68. The swab test had 81.82% sensitivity and 100% specificity. Thirty-five patients with pterygium completed the 12-months follow up. In 15 (43%) of them, pterygium removal was performed with bare sclera excision and twenty patients underwent surgical excision with use of autologous conjunctival graft. The analysis of the results revealed a correlation of the size of pterygium and the type of surgery with disease relapse. Lastly, patients with disease recurrence had more probabilities to be HPV+, whereas in HPV+ pterygium patients with no recurrence, the virus was not detected one year after surgery. As for the patients with normal conjunctiva, the virus was not detected in 37 of them, whereas in 3 patients the quantity of the sample was not adequate for analysis. Our findings indicate that the use of swab samples and real time PCR analysis may be a valuable tool for HPV detection in ophthalmic pterygium and may offer a better understanding of its pathogenetic mechanism and recurrence.

Το οφθαλμικό πτερύγιο αποτελεί χρόνια, τριγωνικού σχήματος ινοαγγειακή βλάβη, η οποία εκτείνεται από τα βλαστικά κύτταρα του σκληροκεράτειδικού ορίου προς τον επιπεφυκότα και τον κερατοειδή. Η προοδευτική αύξηση του μεγέθους του μπορεί να απειλήσει την όραση. Η εμφάνισή του έχει συνδεθεί κυρίως με τη χρόνια έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία, όμως αν και έχει εκτενώς μελετηθεί, η παθογένειά του δεν έχει πλήρως διευκρινιστεί. Στο παρελθόν είχε θεωρηθεί εκφυλιστική βλάβη, αλλά πρόσφατες μελέτες, οι οποίες ανίχνευσαν μοριακές γενετικές αλλοιώσεις, αλλοιώσεις στην έκφραση ογκοκατασταλτικών γονιδίων και παρουσία δυνητικά ογκογόνων ιών, όπως τον ιό των θηλωμάτων (HPV), σε πτερύγια, υπέδειξαν μια πιθανώς νεοπλασματική φύση των πτερυγίων. Ο ρόλος του HPV στη δημιουργία του πτερυγίου παραμένει αμφιλεγόμενος. Αρκετές μελέτες ανίχνευσαν τον HPV σε ιστικά τεμάχια πτερυγίων. Παρόλα αυτά, έχει διαπιστωθεί η ύπαρξη σημαντικών διαφορών στη συχνότητα εμφάνισης του ιού στις διάφορες μελέτες, γεγονός που μπορεί να οφείλεται σε γεωγραφικούς παράγοντες και χρήση διαφορετικών τεχνικών ανίχνευσης του ιού. Στην παρούσα διατριβή διερευνήθηκε η δυνατότητα χρήσης επιχρίσματος, μιας ελάχιστα επεμβατικής μεθόδου ανίχνευσης του HPV, σε 40 ασθενείς με πτερύγιο και σύγκριση των αποτελεσμάτων με αντίστοιχα ιστοτεμάχια των πτερυγίων. Για την ανίχνευση και τη γονοτύπηση 14 HPV τύπων, υψηλού και ενδιάμεσου κινδύνου (16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 66 και 68) πραγματοποιήθηκε πραγματικού χρόνου PCR ανάλυση. Επιπλέον, 40 ασθενείς με φυσιολογική οφθαλμική επιφάνεια, συμπεριελήφθησαν στη μελέτη ως ομάδα ελέγχου. Ο συνολικός χρόνος παρακολούθησης για τους ασθενής χωρίς υποτροπή είχε διάρκεια ενός έτους από την ημερομηνία χειρουργικής αφαίρεσης του πτερυγίου. Η ανάλυση των αποτελεσμάτων ανέδειξε την παρουσία του ιού σε 11 ιστικά τεμάχια και σε 9 επιχρίσματα. Οι τύποι που ανιχνεύτηκαν ήταν οι 33, 39, 45, 56, 59, 66, 68. Για το διαγνωστικό τεστ με χρήση επιχρίσματος διαπιστώθηκε ευαισθησία 81.82% και ειδικότητα 100%. Από τους 40 ασθενείς, 35 ολοκλήρωσαν ένα έτος μετεγχειρητικής παρακολούθησης. Σε 15 (43%) ασθενείς πραγματοποιήθηκε αφαίρεση πτερυγίου με την τεχνική του γυμνού σκληρού και σε 20 ασθενείς αφαίρεση πτερυγίου και χρήση αυτομοσχεύματος. Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων, διαπιστώθηκε συσχέτιση του μεγέθους του πτερυγίου και του είδους του χειρουργείου με την πιθανότητα υποτροπής. Τέλος, οι ασθενείς με υποτροπιάζουσα νόσο είχαν αυξημένες πιθανότητες να είναι θετικοί στον HPV, ενώ στους ασθενείς με HPV + πτερύγια και χωρίς υποτροπή 1 έτος μετά την αφαίρεση του πτερυγίου, ο ιός δεν ανιχνεύτηκε. Όσον αφορά τους ασθενείς με φυσιολογική οφθαλμική επιφάνεια, σε 37 από αυτούς ο ιός δεν ανιχνεύτηκε, ενώ σε 3 από αυτούς η ποσότητα του δείγματος δεν ήταν αρκετή για ανάλυση. Συμπερασματικά, τα αποτελέσματά μας υποδεικνύουν ότι η χρήση επιχρίσματος σε συνδυασμό με PCR πραγματικού χρόνου αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο για την ανίχνευση του HPV στο οφθαλμικό πτερύγιο και μπορεί να οδηγήσει στην καλύτερη κατανόηση της παθογένειας και της μετεγχειρητικής υποτροπής του.