Η αφηρημένη υπόσχεση ή αναγνώριση χρέους: εφαρμογές της στην πράξη και διάκρισή της από την αιτιώδη αναγνώριση και συγγενείς μορφές

Abstract

The research subject of the Ph.D. dissertation is the contract of abstract promise and acknowledgment of a debt, which is regulated by the Greek Civil Code (Art. 873-875). The scope of the Ph.D. dissertation is the presentation of a concrete legal framework on the operation of the aforementioned contract for the first time in Greek Legal Order. The dissertation presents both the dogmatic analysis of the abstract promise or acknowledgement of debt, as a regulated contract of the Greek Civil Code, and its discrimination from other -contractual and non-contractual- forms of acknowledgment of a debt appearing in modern transactions. Furthermore, the dissertation projects prominently the correct legal characterization of the most common forms of acknowledgement of a debt appearing in practice.The dissertation is divided in three parts: the first part (introduction), the second part (general), and the third part (special). In the introduction, a historical analysis of the abstract promise and acknowledgement of a debt takes place, followed by an analysis of the acknowledgement contracts in general and by a presentation of the theory of causa of contracts. In the general part, research focuses on the in-depth dogmatic analysis of the regulated contract of abstract promise and acknowledgement of a debt, followed by its discrimination from other relative forms (mainly from the causal and confirmatory acknowledgement of a debt). Subsequently, the special section (critically) presents the prevailing opinion in legal doctrine and jurisprudence of the Greek Courts about the contract of abstract promise and acknowledgement of a debt (acknowledgement of a current account residue, acknowledgement in the framework of bank payments and in the framework of check and bill of exchange).

Αντικείμενο έρευνας της διδακτορικής διατριβής αποτελεί η επώνυμη σύμβαση της αφηρημένης υπόσχεσης ή αναγνώρισης χρέους που ρυθμίζεται στα άρ. 873-875 του Αστικού Κώδικα. Κύριος στόχος της δ.δ. είναι η παρουσίαση, για πρώτη φορά στην ελληνική έννομη τάξη, ενός σαφούς ρυθμιστικού πλαισίου για την έννοια και τη λειτουργία της εν λόγω σύμβασης. Προς τούτο στη δ.δ. λαμβάνει χώρα αφενός η δογματική ανάλυση της αφηρημένης υπόσχεσης ή αναγνώρισης χρέους ως επώνυμης σύμβασης του Αστικού Κώδικα, αφετέρου η οριοθέτησή της από άλλες -συμβατικές και μη- μορφές αναγνώρισης χρέους που εμφανίζονται στη σύγχρονη συναλλακτική πρακτική, με τις οποίες συχνά παρατηρείται ότι συγχέεται. Απώτερος στόχος της δ.δ. αποτελεί ο ορθός νομικός χαρακτηρισμός των συχνότερα απαντώμενων στην πράξη μορφών αναγνώρισης χρέους. Η διατριβή δομείται σε τρία μέρη: στο πρώτο μέρος-εισαγωγή, στο δεύτερο-γενικό μέρος και στο τρίτο-ειδικό μέρος. Στο πρώτο μέρος-εισαγωγή επιχειρείται μία σύντομη αναφορά στην ιστορική εξέλιξη της σύμβασης αφηρημένης υπόσχεσης ή αναγνώρισης χρέους και των αναγνωριστικών συμβάσεων εν γένει, καθώς επίσης η παρουσίαση της θεωρίας για την έννοια της αιτίας, άλλως causa ή νομικού σκοπού των δικαιοπραξιών. Στο δεύτερο-γενικό μέρος της διατριβής ακολουθεί η λεπτομερής ανάλυση της νομικής φύσης και των έννομων αποτελεσμάτων της σύμβασης αφηρημένης υπόσχεσης ή αναγνώρισης χρέους και επιχειρείται η διάκρισή της από άλλες δικαιοπραξίες που επιτελούν παρόμοια με αυτή λειτουργία και, κυρίως, από συγγενείς μορφές αναγνώρισης χρέους (αιτιώδης αναγνώριση χρέους, επιβεβαιωτική αναγνώριση χρέους). Στη συνέχεια στο τρίτο-ειδικό μέρος της διατριβής ακολουθεί η (κριτική) παρουσίαση των συχνότερα απαντώμενων στην σύγχρονη συναλλακτική πρακτική περιπτώσεων κατάρτισης σύμβασης αφηρημένης υπόσχεσης ή αναγνώρισης χρέους, σύμφωνα με την κρατούσα θέση σε θεωρία και νομολογία (αναγνώριση καταλοίπου αλληλόχρεου λογαριασμού, αναγνώριση στο πλαίσιο πράξεων τραπεζικής πληρωμής, αναγνώριση στο πλαίσιο αφηρημένων αξιογράφων).