Διερεύνηση των αιτιών χαμηλής επίδοσης των Ελλήνων μαθητών στην κατανόηση κειμένου στο πλαίσιο του διεθνούς διαγωνισμού Pisa

Abstract

This study aims to a systematic investigation of the reasons why fifteen-year old, Greek students perform poorly in reading comprehension to PISA (Program for International Students Assessment) tasks and to the school taught subject of Greek Language. The investigation was carried out in three stages. Initially a comparison was made between the school-taught subject of the Greek Language to the Finnish one, through the analysis of the qualitative content of both. This country was carefully selected because it constantly holds a position amongst the top five and has excellent results throughout the PISA history. The second stage of the study concerned the analysis of the schoolbooks of the aforementioned subjects. This was done through the systematic analysis of the Quantitative and Qualitive Content of both so as to assess the material of the schoolbooks and the way they contribute to the reading comprehension. Finally, the third stage concerned an attempt to determine whether an alteration to the method of teaching would affect positively the reading comprehension. This was done through a data collection tool, consisting of two tests and an intervention. The tests and the investigation consisted of tasks similar to the tasks of PISA and they were closely related to the process of literacy of the students that was primarily aimed to be studied. The data collection tool was used in two Junior High Schools in Thessaloniki and concerned third class students. The data collection tool analysis was accomplished using the SPSS system and realising a Qualitive Analysis of the questions that concern the development of written speech. The results of the research showed the necessity of reform of the curriculum, schoolbooks and teaching method of the Greek Language. This reform shall improve students’ reading comprehension and reading literacy. This study emphasizes the need of the educational policy being extended to have as a main goal not only the students’ success in National Exams, but also nurturing them to become rounded individuals that will cope with the demands of daily life.

Στην παρούσα εργασία έγινε μία συστηματική προσπάθεια να διερευνηθούν οι λόγοι χαμηλής επίδοσης των 15χρονων μαθητών/τριών στην κατανόηση κειμένου στο διεθνή διαγωνισμό PISA, αλλά και γενικότερα η χαμηλή επίδοσή τους στην κατανόηση κειμένου στο μάθημα της Γλώσσας. Η διερεύνηση πραγματοποιήθηκε σε τρία επίπεδα: αρχικά μέσω της ποιοτικής ανάλυσης περιεχομένου μελετήθηκε το ελληνικό Αναλυτικό Πρόγραμμα στο μάθημα της Γλώσσας σε σύγκριση με το αντίστοιχο φινλανδικό. Η επιλογή της συγκεκριμένης χώρας έγινε, γιατί η Φινλανδία, η οποία έχει εξαιρετικά αποτελέσματα σχετικά με την απόδοση των συμμετεχόντων, αναδεικνύεται μία από τις πρώτες πέντε χώρες στο διαγωνισμό PISA. Σε δεύτερο επίπεδο πραγματοποιήθηκε ανάλυση των σχολικών εγχειριδίων του συγκεκριμένου μαθήματος μέσω ποιοτικής και ποσοτικής ανάλυσης προκειμένου να αξιολογηθούν τα κείμενα και οι ασκήσεις στο εν λόγω μάθημα, ώστε να διαπιστωθεί αν συμβάλλουν στην κατανόηση κειμένου.Τέλος στο τρίτο επίπεδο επιχειρήθηκε μέσω δύο δοκιμασιών/τεστ και μιας παρέμβασης/διδασκαλίας να διαπιστωθεί αν η τροποποίηση της διδασκαλίας του μαθήματος της Γλώσσας θα επιφέρει θετικά αποτελέσματα στην κατανόηση κειμένου. Οι δύο δοκιμασίες/τεστ και η παρέμβαση/διδασκαλία αποτελούνταν από ένα κείμενο και ασκήσεις κατά τα πρότυπα του διεθνούς διαγωνισμού PISA, αλλά και σύμφωνα με τις διεργασίες του αναγνωστικού γραμματισμού που επιδιωκόταν να διερευνηθεί. Οι δύο δοκιμασίες/τεστ και η παρέμβαση/διδασκαλία διεξήχθησαν σε δύο σχολεία της Θεσσαλονίκης και αφορούσαν μαθητές και μαθήτριες της Γ’ Γυμνασίου. Στο τρίτο επίπεδο της έρευνας η ανάλυση των ερευνητικών δεδομένων πραγματοποιήθηκε με ποσοτική ανάλυση με το σύστημα SPSS και με ποιοτική ανάλυση των ερωτήσεων που αφορούσαν στην παραγωγή γραπτού λόγου. Τα αποτελέσματα της έρευνας ανέδειξαν την ανάγκη αναθεώρησης του Αναλυτικού Προγράμματος, ανασύνταξης των σχολικών εγχειριδίων και τροποποίησης της διδακτικής διαδικασίας του εν λόγω μαθήματος, ώστε οι μαθητές/τριες να έχουν καλύτερη απόδοση στην κατανόηση κειμένου και κατά συνέπεια να βελτιωθεί το επίπεδο του αναγνωστικού γραμματισμού. Δεδομένου του γεγονότος ότι η εκπαιδευτική πολιτική θα πρέπει να έχει ως κύριο στόχο όχι μόνο την επιτυχία των μαθητών στις πανελλήνιες εξετάσεις, αλλά και την ανάδειξή τους σε ολοκληρωμένες προσωπικότητες, οι οποίες θα μπορούν να ανταπεξέρθουν σε πραγματικές καταστάσεις της καθημερινότητας.