Διαχείριση χρηματοοικονομικών κινδύνων στη ναυτιλία με εφαρμογή δυναμικών ποσοτικών υποδειγμάτων

Abstract

The empirical evaluation and implementation of effective risk management approaches faced by companies with international operations continues to be a research field of exceptional importance for management strategic decisions. The need for effective action in this area has become even more pressing, particularly in the aftermath of the 2008 financial crisis and the recent - and still ongoing - global health pandemic. Effective risk management now necessitates modern, dynamic, and up-to-date combinatorial approaches. Product and maritime markets, in particular, are critical economic sectors that play an important role in promoting strong economic growth globally. In this context, the maritime markets, which are subject to sharp fluctuations, are influenced by complex risk factors such as business risk, market risk, financial risk, credit risk, operational risk, technical risk, legal risk, and environmental risk, among others. The systematic effort to measure and hedge financial risks using appropriate quantitative tools in conjunction with the implementation of effective management strategies is a remarkable and ever-changing object of scientific and practical study. This Doctoral Thesis aims to contribute to shipping companies' financial management by proposing, developing, and evaluating a comprehensive methodological approach to selected financial risk management issues. The emphasis is placed on three critical types of risk in order for shipping company management to effectively manage them: market risk, financial risk, and investment risk. The management of market risk due to sharp fluctuations in fares, the assessment of the financial consequences of capital structure, and the management of investment risk due to changes in ship prices are all investigated. Modern and unique mathematical, econometric, and statistical methods, such as time series analysis, panel data processing, variance analysis models, and dynamic prediction models based on artificial intelligence and engineering, are used to conduct a broader study of freight risk.

Η εμπειρική αξιολόγηση και υλοποίηση αποτελεσματικών προσεγγίσεων στη διαχείριση κινδύνων που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις με διεθνείς δραστηριότητες, παραμένει ένα ερευνητικό πεδίο εξαιρετικής σημασίας, για τις στρατηγικές αποφάσεις της Διοίκησης. Η ανάγκη ανάληψης αποτελεσματικών δράσεων στον τομέα αυτό καθίσταται ακόμα πιο επιτακτική, ιδίως μετά την πρόσφατη χρηματοοικονομική κρίση του 2008 και προσφάτως την - ακόμα σε εξέλιξη - παγκόσμια υγειονομική πανδημία. Για την αποτελεσματική διαχείριση διαφορετικών τύπων κινδύνων απαιτούνται πλέον σύγχρονες, δυναμικές και επικαιροποιημένες, συνδυαστικές, προσεγγίσεις. Οι αγορές προϊόντων και θαλασσίων μεταφορών, ειδικότερα, αποτελούν ζωτικούς οικονομικούς τομείς, με κομβικό ρόλο στην προώθηση ισχυρής οικονομικής ανάπτυξης σε παγκόσμιο επίπεδο. Στο πλαίσιο αυτό, ιδιαίτερο ενδιαφέρον μελέτης παρουσιάζουν οι ναυτιλιακές αγορές, που υπόκεινται σε έντονες διακυμάνσεις, επηρεαζόμενες από σύνθετους παράγοντες κινδύνου, όπως ο επιχειρηματικός κίνδυνος, ο κίνδυνος αγοράς, ο χρηματοοικονομικός, ο πιστωτικός, ο λειτουργικός, ο τεχνικός, ο νομικός, ή ο περιβαλλοντολογικός κίνδυνος, μεταξύ άλλων. Η συστηματική προσπάθεια μέτρησης και αντιστάθμισης χρηματοοικονομικών κινδύνων με τη χρήση των κατάλληλων ποσοτικών εργαλείων, σε συνδυασμό με την εφαρμογή αποτελεσματικών στρατηγικών διαχείρισής τους, αποτελεί αξιοσημείωτο και διαρκώς εξελισσόμενο αντικείμενο επιστημονικής και πρακτικής μελέτης. Η παρούσα Διδακτορική Διατριβή φιλοδοξεί να συνεισφέρει στη χρηματοοικονομική διοίκηση των ναυτιλιακών εταιρειών προτείνοντας, αναπτύσσοντας και αξιολογώντας μια ολοκληρωμένη μεθοδολογική προσέγγιση σε επιλεγμένα ζητήματα διαχείρισης χρηματοοικονομικών κινδύνων. Έμφαση δίνεται σε τρεις κρίσιμες μορφές κινδύνου με στόχο την αποτελεσματική διαχείρισή τους από τις διοικήσεις των ναυτιλιακών εταιρειών και συγκεκριμένα: τον κίνδυνο αγοράς, τον χρηματοοικονομικό κίνδυνο και τον επενδυτικό κίνδυνο. Διερευνώνται, ειδικότερα, η διαχείριση του κινδύνου αγοράς, λόγω έντονων διακυμάνσεων των ναύλων, με τη χρήση σύγχρονων παραγώγων εργαλείων, η αξιολόγηση των χρηματοοικονομικών συνεπειών της κεφαλαιακής διάρθρωσης και η διαχείριση του επενδυτικού κινδύνου, λόγω μεταβολών στις τιμές των πλοίων. Η ευρύτερη μελέτη του κινδύνου των ναυλαγορών επιτυγχάνεται με σύγχρονες και πρωτότυπες μαθηματικές, οικονομετρικές και στατιστικές μεθόδους, όπως ανάλυση χρονοσειρών, επεξεργασία διαστρωματικών δεδομένων, υποδείγματα ανάλυσης διακύμανσης και δυναμικά μοντέλα προβλέψεων μέσω τεχνητής νοημοσύνης και μηχανικής μάθησης.