Οι μαθητές/τριες ως συνερευνητές/τριες σε κοινότητες γραμματισμού κατά τη γλωσσική διδασκαλία

Abstract

This two-year research examines the possibilities and the barriers raised on a participatory action research in a critical literacy educational program in the first two years of the Junior High School, which aimed at the promotion of the “student’s voice’’. Main component of the research is the ways, with which the teacher – writer of the PhD thesis collaborated with the students in order to co-design and co-analyse the present research through reflectional practices and analyses. Teaching is conceived as a curriculum macro-genre constructed be other genres (Christie, 2002). The genres derive both from the polyphonic critical literacy approach and from the student’s participation in the data production and analysis. Specifically, the students participated actively in the decision making, the data production and the data analyses itself through the promotion of their interpretations and their unique insights. The validity of the research is based on the methodological values of the participatory action research and the values of the qualitative research in general combined with polyphonic critical literacies educational program. The participation was beneficial since the students were motivated and participated actively, by dealing with the contradictions that were raised, deciding about the educational processes and taking decisions. Through this engagement the feeling of ownership was enhanced, transforming them from active learners to active citizens.

Η έρευνα αυτή παρουσιάζει τις περιπλοκότητες και τις δυνατότητες εμπλοκής των μαθητών ως συν-ερευνητριών σε προγράμματα κριτικής γλωσσικής εκπαίδευσης στα πρώτα δύο χρόνια της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης στο Γυμνάσιο στο πλαίσιο μιας συμμετοχικής έρευνας-δράσης με σκοπό την ανάδειξη της «φωνής των μαθητών». Στην έρευνα αυτή κατανοεί τη διδασκαλία ως ένα μακροκειμενικό είδος (curriculum macro-genre), το οποίο συγκροτείται από επιμέρους κειμενικά είδη (Christie, 2002). Στην παρούσα εκπαιδευτική συνθήκη αναδεικνύεται ο τρόπος με τον οποίο συν-δημιουργήθηκαν από τον εκπαιδευτικό- ερευνητή και συγγραφέα της διατριβής και τους μαθητές/τριες, οι κατάλληλες προϋποθέσεις και πάρθηκαν από κοινού οι αποφάσεις ως αποτέλεσμα εκτενών αναστοχαστικών πρακτικών και αναλύσεων. Τα επιμέρους κειμενικά είδη παράχθηκαν και από το πολυφωνικό πρόγραμμα κριτικού γραμματισμού και από τη συμμετοχή των μαθητών/τριων στην παραγωγή και ανάλυση δεδομένων κατά την ερευνητική διαδικασία. Πιο συγκεκριμένα, οι μαθητές/τριες ως συνερευνητές/τριες σ’ ένα πρόγραμμα πολυφωνικής κριτικής εκπαίδευσης ενεπλάκησαν στην παραγωγή των δεδομένων και συνέβαλαν καταλυτικά στην ερμηνεία τους συν-αναλύοντας τις οπτικές τους. Τα δεδομένα που συλλέχτηκαν και οι συνεισφορές των συμμετεχόντων, εκπαιδευτικού και μαθητών, προσδίδουν εγκυρότητα και αξία στους όρους ποιότητας της παρούσας συμμετοχικής έρευνας-δράσης και στο βάθος και στη σημασία των ερμηνειών που επιχειρούνται. Παράλληλα, οι μαθητές/τριες ωφελήθηκαν από την εμπειρία αυτή, καθώς αναπτύχθηκαν κίνητρα, συζητήθηκαν διλήμματα και αντιφάσεις, πάρθηκαν αποφάσεις και ενισχύθηκε το αίσθημα της εμπλοκής και της ιδιοκτησίας για τη μαθησιακή διαδικασία.