Σχολική κοινότητα και αυτοαξιολόγηση σχολείου με στόχο τη βελτίωσή του: μία έρευνα δράσης εστιασμένη στον σχολικό εκφοβισμό

Abstract

The main purpose of this doctoral thesis is to investigate and thoroughly examine the contribution of the school community to the improvement of the school by following a self-evaluation process. In al context, a two-phase research was conducted. In the first phase, the self-evaluation process was implemented during the 2013-2014 school year with the participation of teachers, parents, students and the school counselor. The self-evaluation process of the school followed the principles of Teachers Evaluation as it was proposed by the Greek Ministry of Education, while a number of originals tools designed by the researcher, were also utilized. Upon the completion of the school self evaluation process the school community decided on the implementation of an action research on school bullying. The action research and its results constituted the second phase of the research work, conducted during the school year 2014-2015. Regarding the research findings it was showed, inter alia, that teachers have comprehended the way in which the school unit and the school community operate (teachers, students and parents). In particular, an overall picture of the school was created, with its strong and weak points being reflected in the school's final self-evaluation report. It was also found that some parents were unable to support their children at home and the reasons for this situation were recorded. This fact led to a number of dysfunctional behaviors on the part of some students. Due to these behaviors the educational community decided on the implementation of an action research focused on school bullying, after which such behaviors were found to be decreased to a statistically significant level. With regard to the process of school self evaluation as it as proposed by the Greek Ministry of Education, it seems that the teachers of the aforementioned school believe that it does not only aim at the provision of creative feedback and the improvement of the school unit, but also carries the risk of pay cuts and possible dismissals for them. The teachers' mistrust in the educational policy seems to stem from the general political climate in times of economic crisis (2013-2015), exacerbated by the constant postponement of the employment of permanent staff in education (2019). The absence of university courses during the time they were students regarding the subject of school self-evaluation is also to be taken into consideration.

Κύριος σκοπός της παρούσας διδακτορικής διατριβής είναι η διερεύνηση και η διεξοδική εξέταση "IS συμβολής της σχολικής κοινότητας στη βελτίωση του σχολείου, μέσω της διαδικασίας αυτοαξιολόγησής του. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε δύο φάσεις. Στην πρώτη φάση υλοποιήθηκε η διαδικασία της αυτοαξιολόγησης του σχολείου με τη συμμετοχή των εκπαιδευτικών, γονέων, μαθητών και του σχολικού συμβούλου κατά το σχολικό έτος 2013-2014. Η διαδικασία αυτοαξιολόγησης του σχολείου ακολούθησε τις αρχές του παρατηρητηρίου της ΑΕΕ (Αξιολόγησης Εκπαιδευτικού Έργου) με την αξιοποίηση όμως διάφορων πρωτότυπων εργαλείων. Με την Ολοκλήρωση της αυτοαξιολόγησης του σχολείου η σχολική κοινότητα αποφάσισε την υλοποίηση μιας δράσης για τον σχολικό εκφοβισμό. Η δράση και τα αποτελέσματα αυτής αποτέλεσαν τη δεύτερη φάση της διδακτορικής διατριβής κατά το σχολικό έτος 2014-2015. Ένα από τα ευρήματα μεταξύ άλλων της διδακτορικής διατριβής είναι ότι έγινε κατανοητός στους εκπαιδευτικούς ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί το σχολείο και η σχολική κοινότητα (εκπαιδευτικοί, μαθητές και γονείς). Συγκεκριμένα δημιουργήθηκε μια συνολική εικόνα του σχολείου με ισχυρά και αδύναμα σημεία, τα οποία αποτυπωθήκαν στην τελική έκθεση αυτοαξιολόγησης του σχολείου. Επίσης διαπιστώθηκε η αδυναμία των γονέων να υποστηρίξουν τα παιδιά τους στο σπίτι, καθώς και οι λόγοι για τους οποίους συμβαίνει αυτό. Συνέπεια του τελευταίου αυτού ήταν και η ύπαρξη κάποιων δυσλειτουργικών συμπεριφορών από μερικούς μαθητές. Λόγω των τελευταίων αυτών αποφασίστηκε από την εκπαιδευτική κοινότητα η υλοποίηση μιας δράσης με θέμα τον σχολικό εκφοβισμό. Μετά την υλοποίηση της σχολικής δράσης οι συμπεριφορές αυτές μειώθηκαν σε στατιστικά σημαντικό βαθμό. Αναφορικά με την ίδια τη διαδικασία της αυτοαξιολόγησης του σχολείου, φαίνεται ότι οι εκπαιδευτικοί του συγκεκριμένου σχολείου θεωρούν ότι αυτή δεν στοχεύει μόνο σε μια δημιουργική ανατροφοδότηση με στόχο τη βελτίωση του σχολείου, αλλά εγκυμονεί τον κίνδυνο της μισθολογικής καθήλωσης και ενδεχομένως και απολύσεων. Η έλλειψη εμπιστοσύνης των εκπαιδευτικών του σχολείου για την εκπαιδευτική πολιτική απορρέει από το γενικότερο πολιτικό κλίμα σε εποχή Οικονομικής κρίσης (2013-2015), η οποία επιτείνεται από τη διαρκή αναβολή πραγματοποίησης μόνιμων διορισμών στην εκπαίδευση (2019) σε συνδυασμό με την απουσία από τις σπουδές των εκπαιδευτικών παραστάσεων στο γνωστικό αντικείμενο της εκπαιδευτικής αξιολόγησης σε επίπεδο σχολείου.