Χρησικτησία στο κτηματολογικό δίκαιο

Abstract

The subject of this doctoral thesis is the study of the usucaption in the light of Cadastral Law at the level of Land Registration activity and during the stage of the operating Cadastre (Land Registry). Within this framework, theoretical and practical matters are identified and resolved, at the level of ordinary and extraordinary usucaption as well as the transition to the Cadastral operational system, with parallel use of the general academic approach of usucaption in combination with the requirements of the Cadastral Law. The thesis consists of the Introductory Chapter and six discrete Chapters. In the first Chapter, the principles of Cadastral Law are examined under the spectrum of usucaption with reference to its operation within the framework of Cadastral Law. At this chapter, following a short description of the conditions for the usucaption’s application, an attempt to correlate the latter with the objective of the Cadastral Law is made. The second Chapter deals with the concept and legal nature of Cadastral Land Registration, as well as with the declaration of registrable rights, emphasizing on the cause of acquisition of such right, especially if the cause is the usucaption. Following, the research focuses on issues related to the conditions of ordinary and extraordinary usucaption that shall be examined when the declaration of a registrable right is requested on the basis of usucaption. The subject of research of the third Chapter is the function of the usucaption at the operating phase of the Land Registry, before the finalization of the initial cadastral registrations. Notably, following a description of the National Land Registry’s entry into force and its main features, the study focuses on the concept and legal nature of the initial cadastral registrations, while emphasis is placed in case studies of initial cadastral registrations when the just cause of the acquisition of the real right is the usucaption. The chapter concludes with an extensive analysis of issues that arise during the correction of inaccurate initial cadastral registration by the claimant of a real right following usucaption, as recognized via judicial and extrajudicial means. The fourth Chapter is dedicated to the function of the usucaption at the stage following the finalization of the first cadastral registrations. In particular, the concept, legal nature and processes that lead to the finalization, are examined; also, other issues related to usucaption following the finalization of the first cadastral registrations are discussed, as well as the legal consequences of finalization of a registration in relation to usucaption. The fifth Chapter focuses to the concept and case studies of subsequent cadastral registrations, including the emergence of specific issues relevant to the usucaption in the field of subsequent cadastral registrations. In the last sixth Chapter a special reference is made for the citation of special issues pertaining to horizontal or vertical property and usucaption in the field of Cadastral Law.

Αντικείμενο της παρούσας διδακτορικής διατριβής αποτελεί η μελέτη του θεσμού της χρησικτησίας υπό το πρίσμα του Κτηματολογικού Δικαίου σε επίπεδο Κτηματογράφησης και λειτουργούντος Κτηματολογίου. Σε αυτό το πλαίσιο, εντοπίζονται και επιλύονται θεωρητικά και πρακτικά ζητήματα που δημιουργεί, σε επίπεδο τακτικής και έκτακτης χρησικτησίας, η μετάβαση στο σύστημα Κτηματολογίου, με την αξιοποίηση της γενικής διδασκαλίας περί χρησικτησίας σε συνδυασμό με τις επιταγές του Κτηματολογικού Δικαίου. Η διατριβή καταστρώνεται σε Εισαγωγή και έξι Κεφάλαια. Στο πρώτο Κεφάλαιο, επιχειρείται η εξέταση των αρχών του Κτηματολογικού Δικαίου, υπό το πρίσμα της χρησικτησίας με αναφορά στη λειτουργία της χρησικτησίας στο πλαίσιο του Κτηματολογικού Δικαίου. Εδώ, μετά από επιγραμματική παρουσίαση των προϋποθέσεων της χρησικτησίας, καταβάλλεται προσπάθεια συσχετισμού του σκοπού του Κτηματολογίου με αυτόν του θεσμού της χρησικτησίας. Στο δεύτερο Κεφάλαιο, προσεγγίζονται η έννοια και η νομική φύση της Κτηματογράφησης, καθώς και της δήλωσης εγγραπτέου δικαιώματος, δίνοντας έμφαση στην αιτία κτήσης του εγγραπτέου δικαιώματος, ιδίως, όταν αυτή είναι η χρησικτησία. Στη συνέχεια, το ενδιαφέρον επικεντρώνεται σε προβλήματα συναφή με τις προϋποθέσεις της τακτικής και έκτακτης χρησικτησίας τα οποία ανακύπτουν κατά την υποβολή της δήλωσης εγγραπτέου δικαιώματος με αιτία κτήσης τη χρησικτησία. Αντικείμενο έρευνας του τρίτου Κεφαλαίου αποτελεί η λειτουργία της χρησικτησίας στο στάδιο λειτουργούντος Κτηματολογίου πριν από την οριστικοποίηση των πρώτων εγγραφών. Ειδικότερα, μετά από αναφορά στην έναρξη και στην έννοια του Εθνικού Κτηματολογίου, η μελέτη εστιάζει στην έννοια και τη νομική φύση των πρώτων κτηματολογικών εγγραφών, ενώ έμφαση δίνεται σε περιπτωσιολογία πρώτων κτηματολογικών εγγραφών με αιτία κτήσης του εμπράγματου δικαιώματος τη χρησικτησία. Το Κεφάλαιο ολοκληρώνεται με εκτενή ανάλυση ζητημάτων που ανακύπτουν κατά την αποκατάσταση της ανακρίβειας των πρώτων κτηματολογικών εγγραφών από τον επικαλούμενο κτήση εμπράγματου δικαιώματος με χρησικτησία δικαστικά και εξωδίκως. Το τέταρτο Κεφάλαιο αφιερώνεται στη λειτουργία της χρησικτησίας κατά το στάδιο μετά από την οριστικοποίηση των πρώτων κτηματολογικών εγγραφών. Συγκεκριμένα, προσεγγίζονται η έννοια, η νομική φύση και οι τρόποι επέλευσης της οριστικοποίησης, συζητούνται ζητήματα συναφή με τη χρησικτησία μετά την οριστικοποίηση των πρώτων εγγραφών και εξετάζονται οι έννομες συνέπειες της οριστικοποίησης σε συνάρτηση με τη χρησικτησία. Το πέμπτο Κεφάλαιο αφιερώνεται στην έννοια και την περιπτωσιολογία μεταγενέστερων εγγραφών, καθώς και στην ανάδειξη ειδικών ζητημάτων χρησικτησίας στο πεδίο μεταγενέστερων εγγραφών. Στο τελευταίο έκτο Κεφάλαιο ειδική θέση καταλαμβάνει η παράθεση ειδικών θεμάτων που σχετίζονται με την οριζόντια ή κάθετη ιδιοκτησία και τη χρησικτησία στο Κτηματολογικό Δίκαιο.