Οικιακά απορρίμματα τροφίμων: κοινωνικό-οικολογικές διαστάσεις μεταξύ αγροτικών και αστικών νοικοκυριών του Δήμου Εορδαίας

Abstract

Food wastage composition mainly comes from food that is wasted at the consumption/ household stage in the food supply chain, causing a variety of social, environmental and economic issues globally. This study aims to explore in-depth Household Food Waste (HFW), between urban and rural households, through the theoretical framework of Socio-Ecological Consciousness (SEC). The research took place in the municipality of Eordaia-Greece. This selection is attributed to the impact of PPC activity in the region. For the purpose of the study, both qualitative as well as quantitative measurements and analyzes were used. Data were collected through a specially designed questionnaire, that completed through personal interviews in a total of six months. Results concern on respondents’ profile, on his/her household characteristics, the nutrition attitude and the available knowledge and perceptions, that shape their SEC regards to HFW. Also, degree of rurality and factors affecting the formed SEC regards to HFW are highlighted. The formed SEC regards to HFW was found to be incorrect, as incomplete and/or erroneous perceptions were detected. Gender, age, educational level, monthly household income and the residence place affect the HFW composition. Rural experiences and the rural past are two other factors that influence HFW composition, which are highlighted for the first time in a food waste study in Greece. Finally, respondents' willingness on HFW prevention/reduction favors policymaking, involving state, local and educational bodies. Informative campaigns and the development of environmental education are suggested.

Το μεγαλύτερο μέρος της σπατάλης τροφίμων πηγάζει από τα απορρίμματα τροφίμων κατά το στάδιο της κατανάλωσης/νοικοκυριών, επιφέροντας πληθώρα κοινωνικών, περιβαλλοντικών και οικονομικών ζητημάτων παγκοσμίως. Στην παρούσα διατριβή διερευνήθηκαν σε βάθος τα Οικιακά Απορρίμματα Τροφίμων (ΟΑΤ), μεταξύ αστικών και αγροτικών νοικοκυριών, μέσω του θεωρητικού πλαισίου της Κοινωνικό–Οικολογικής Συνείδησης (ΚΟΣ). Περιοχή έρευνας αποτέλεσε ο Δήμος Εορδαίας. H επιλογή του αποδίδεται στις επιδράσεις που απορρέουν από τη δραστηριότητα της Δ.Ε.Η.. Για τους σκοπούς της παρούσας έρευνας πραγματοποιήθηκαν τόσο ποιοτικές όσο και ποσοτικές μετρήσεις και αναλύσεις. Βασικό ερευνητικό εργαλείο αποτέλεσε ένα ειδικά διαμορφωμένο ερωτηματολόγιο, το οποίο συμπληρώθηκε διαμέσου προσωπικών συνεντεύξεων σε συνολικά έξι μήνες. Τα αποτελέσματα εστιάζουν κυρίως σε θέματα χαρακτηριστικών των ερωτώμενων, των νοικοκυριών τους, της καταναλωτικής–διατροφικής στάσης και των διαθέσιμων γνώσεων και αντιλήψεων που διαμορφώνουν την ΚΟΣ για τα ΟΑΤ. Αναδεικνύονται η επίδραση του βαθμού αγροτικότητας και οι παράγοντες που επηρεάζουν τη διαμόρφωση της ΚΟΣ για τα ΟΑΤ. Πρόκειται για μία ιδιαίτερη περίπτωση μελέτης όπου η ΚΟΣ δεν είναι ορθά διαμορφωμένη καθώς καταγράφηκαν ελλιπείς ή/και λαθεμένες αντιλήψεις. Το φύλο, η ηλικία, το μορφωτικό επίπεδο, το οικογενειακό εισόδημα και ο τόπος μόνιμης κατοικίας επηρεάζουν τη σύνθεση των ΟΑΤ. Τα αγροτικά βιώματα και το αγροτικό παρελθόν είναι δύο ακόμη παράγοντες που επηρεάζουν και αναδεικνύονται για πρώτη φορά σε μια έρευνα σπατάλης τροφίμων για την περίπτωση της Ελλάδας. Τέλος, η διάθεση για πρόληψη/μείωση των ΟΑΤ ευνοούν τη διεξαγωγή προτάσεων πολιτικής απευθυνόμενες σε κρατικούς, τοπικούς και εκπαιδευτικούς φορείς. Η υλοποίηση τοπικής ενημερωτικής εκστρατείας και η ανάπτυξη της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης αποτελούν την πρακτική συνεισφορά της έρευνας.