Η παρακίνηση των εργαζομένων σε περίοδο οικονομικής κρίσης: η περίπτωση των πολιτικών μηχανικών στην Ελλάδα σήμερα

Abstract

The subject we are examining and focusing on our scientific interest lies in the wider field of the motivation of employees and especially in conditions of economic crisis. The survey focused on a specific professional group:• Civil engineers• and in particular, those who work with a dependent employment relationship with research firms.Research has attempted to investigate the possible impact of particular recent socio-economic conditions on the influence, in accordance with dominant theoretical approaches, on the various factors of motivation. My initial interest was on leadership and motivation issues in a professional space that illustriously illustrated a representative feature of the Greek market at that time:• Second-time employment• and the tendency of workers with a dependent employment relationship to be reinstated in a self-employment contract. According to previous studies of the Technical Chamber of Greece (TEE), both of these characteristics have until recently involved a large percentage of civil engineers in Greece (typically 43% of civil engineers had the intention of opening their own professional office in 2009).Two were, therefore, the main assumptions of the survey and concerned:• The specificity of the socio-economic context (economic crisis)• And the specificity of the population to be surveyed (double occupation, self-employment trend).These assumptions also relied on the assumptions of the survey:• The most well-known theories about motivation were mostly formulated in rapid economic growth. It may therefore• Or not be particularly suitable for the study of cases that escape the specific socio-economic model• Or require a reassignment of the importance of the factors proposed by themThe individual objectives of the survey are set at two levels:On the first level, an overview of the main motivation theories and their distinction based on• The historical age and the different socio-economic context within which each of them• The static or dynamic way in which they approached the question of needs and therefore motivation• Focusing on endogenous or exogenous factors of work.At a second level, it was attempted to investigate the impact of the different personal characteristics of the research population on the way they perceive their working conditions and their future prospects• Identify the subclasses of workers and relate them to different strategies they adopt in the workplace.• Link these strategies with different ways of understanding relationships with management and with the company (commitment)• Investigate the burden of outsiders in formulating specific strategies, such as financial (eg loans), family, etc. obligations, or, on the other hand, the presence of other sources of income.• Associate these different strategies with different degrees of effectiveness of known induction factors• Investigate the possible change in the content and importance of motivation factors and relate it to the particular economic circumstances on the one hand and the specific characteristics of the research population on the other.• Investigate the role played by the employee's representations of the "real" Leader (Command - Employer) in motivation.

Το αντικείμενο που εξετάζουμε και μας κέντρισε το επιστημονικό ενδιαφέρον εγγράφεται στο ευρύτερο πεδίο της παρακίνησης των εργαζομένων και ειδικότερα σε συνθήκες οικονομικής κρίσης. Η έρευνα επικεντρώθηκε σε μια συγκεκριμένη επαγγελματική ομάδα:Τους πολιτικούς μηχανικούς και ειδικότερα αυτούς που απασχολούνται με εξαρτημένη σχέση εργασίας σε μελετητικές εταιρίες. H έρευνα προσπάθησε να διερευνήσει την πιθανή επίδραση των ιδιαίτερων πρόσφατων κοινωνικο-οικονομικών συνθηκών στην επιρροή που ασκούν, σύμφωνα με τις κυρίαρχες θεωρητικές προσεγγίσεις, οι ποικίλοι παράγοντες παρακίνησης. Το αρχικό μου ενδιαφέρον αφορούσε σε θέματα ηγεσίας και παρακίνησης σε έναν επαγγελματικό χώρο που εικονογραφούσε με γλαφυρό τρόπο ένα αντιπροσωπευτικό, ακόμη εκείνη την εποχή, χαρακτηριστικό της ελληνικής αγοράς εργασίας: τη δυνατότητα δεύτερης απασχόλησης και την τάση των εργαζόμενων με εξαρτημένη σχέση εργασίας να αποκατασταθούν σε συνθήκη αυτοαπασχόλησης. Σύμφωνα με παλιότερες έρευνες του ΤΕΕ και τα δυο αυτά χαρακτηριστικά αφορούσαν μέχρι πρόσφατα ένα μεγάλο ποσοστό των πολιτικών μηχανικών στην Ελλάδα (χαρακτηριστικά, το 2009 ένα 43% των πολιτικών μηχανικών είχαν την πρόθεση να ανοίξουν δικό τους επαγγελματικό γραφείο).Δύο ήταν επομένως οι βασικές παραδοχές της έρευνας και αφορούσαν:Την ιδιαιτερότητα του κοινωνικο-οικονομικού πλαισίου (οικονομική κρίση)Και την ιδιαιτερότητα του προς έρευνα πληθυσμού (διπλοαπασχόληση, τάση για αυτοαπασχόληση).Σε αυτές τις παραδοχές στηρίχτηκαν και οι υποθέσεις της έρευνας:Οι γνωστότερες θεωρίες για την παρακίνηση διατυπώθηκαν ως επί το πλείστον σε συνθήκες γοργής οικονομικής ανάπτυξης. Ενδέχεται επομένως Ή να μην προσφέρονται ιδιαίτερα για τη μελέτη περιπτώσεων που διαφεύγουν από το συγκεκριμένο κοινωνικο-οικονομικό μοντέλο Ή να απαιτείται επανιεράρχηση της σημασίας των προτεινόμενων από αυτές παραγόντων Οι επιμέρους στόχοι της έρευνας εγγράφονται σε δύο επίπεδα:Σε ένα πρώτο επίπεδο επιχειρήθηκε μια επισκόπηση των κύριων θεωριών παρακίνησης και η διάκρισή τους με βάση Την ιστορική εποχή και το διαφορετικό κοινωνικο-οικονομικό πλαίσιο μέσα στο οποίο κάθε μία από αυτές Τον στατικό ή δυναμικό τρόπο με τον οποίο προσέγγισαν το ζήτημα των αναγκών και κατά συνέπεια την παρακίνησηΤην εστίασή τους σε ενδογενείς ή εξωγενείς παράγοντες της εργασίας.Σε ένα δεύτερο επίπεδο, επιχειρήθηκε να διερευνηθούν οι επιπτώσεις των διαφορετικών προσωπικών χαρακτηριστικών του πληθυσμού έρευνας στον τρόπο που αντιλαμβάνονται την εργασιακή τους συνθήκη και τις μελλοντικές προοπτικές τουςΝα εντοπίσει υποκατηγορίες εργαζομένων και να τις συσχετίσει με διαφορετικές στρατηγικές που υιοθετούν στο χώρο εργασίας.Να συνδέσει τις στρατηγικές αυτές με διαφορετικούς τρόπους αντίληψης των σχέσεων με τη διοίκηση και με την εταιρία (commitment) Να διερευνήσει το βάρος εξωεργασιακών παραγόντων στη διαμόρφωση των συγκεκριμένων στρατηγικών, όπως είναι οι οικονομικές (π. χ. δάνεια), οικογενειακές κλπ. υποχρεώσεις, ή, αντίθετα, η παρουσία άλλων πηγών εισοδήματος.Να συσχετίσει αυτές τις διαφορετικές στρατηγικές με διαφορετικούς βαθμούς αποτελεσματικότητας των γνωστών παραγόντων παρακίνησηςΝα διερευνήσει την ενδεχόμενη αλλαγή στο περιεχόμενο και τη σημασία των παραγόντων παρακίνησης και να τη συσχετίσει με τις ιδιαίτερες οικονομικές συνθήκες αφενός και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του πληθυσμού έρευνας αφετέρου.Να διερευνήσει το ρόλο που παίζει το περιεχόμενο των αναπαραστάσεων που έχουν οι εργαζόμενοι για τον «υπαρκτό» Ηγέτη (Διοίκηση – Εργοδοσία) στην παρακίνηση.