Εφαρμογή, αξιολόγηση και μία πρόταση επέκτασης ενός μοντέλου άτυπης μάθησης στη διδασκαλία κυπριακών παραδοσιακών τραγουδιών σε σχολική τάξη πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Κύπρο

Abstract

Traditional music is one of the cornerstones of the cultural identity of a country and as an oral tradition it is preserved and transmitted orally from generation to generation. The purpose of the present study is to restore the oral identity of traditional music within the music curriculum through the implementation of a model based on methods and strategies of informal learning. The main objective is to "re-introduce" traditional music to students of a Primary School in Cyprus through empirical co-operative engagement in the learning process. The teaching approach was based on current pedagogical methods and on a student-centered learning environment where the teacher’s role is limited to that of a mentor. Lucy Green’s (2008) model of informal learning was applied to the current study. The focus was on understanding the music learning processes followed by the student participants. Through peer directed learning, the participants were able to work in groups and self-learn and perform Cypriot traditional songs by ear. Using Stake’s (1967) two - countenances evaluation model, as a framework for assessing the effectiveness of implementation, the researcher described, interpreted and evaluated the process and the outcomes of the model. The results of the study showed that students obtained and developed important elements and learning skills such as collaboration, collectivity, transferring of knowledge and experience, admission and acceptance of error, management of stress, sense of goal achievement, fostering a positive attitude towards music and discovery of music skills. In conclusion, the proposed model can be a valuable asset to primary education music educators as it provides numerous benefits and learning outcomes to the students when applied properly to the learning environment.

Ένας από τους θεμέλιους λίθους της πολιτισμικής ταυτότητας ενός λαού είναι η παραδοσιακή μουσική, η οποία διδάσκεται με εμπειρικό τρόπο, εξ ακοής, και ως προφορική παράδοση μεταφέρεται και μεταβιβάζεται από γενιά σε γενιά. Η παρούσα μελέτη, επιχειρεί να επαναφέρει στο μάθημα της μουσικής την προφορικότητα της παραδοσιακής μουσικής μέσα από την εφαρμογή ενός μοντέλου που έχει βασιστεί σε μεθόδους και στρατηγικές της άτυπης μάθησης (informal learning). Βασικός στόχος είναι να επανασυστήσει στους συμμετέχοντες μαθητές ενός δημοτικού σχολείου της Κύπρου την παραδοσιακή μουσική της πατρίδας τους, μέσα από την εμπειρική συνεργατική εμπλοκή τους στη μαθησιακή διαδικασία. Η όλη πορεία της διδασκαλίας που ακολουθήθηκε στηρίχθηκε σε σύγχρονες παιδαγωγικές προσεγγίσεις οι οποίες αποσκοπούν σε μία εκπαίδευση όπου το παιδί είναι στο επίκεντρο της εκπαιδευτικής διαδικασίας και ο δάσκαλος, καθοδηγητής και συμπαραστάτης. Στο πλαίσιο της έρευνας, εφαρμόστηκε το μοντέλο άτυπης μάθησης που προτείνει η μουσικοπαιδαγωγός Lucy Green (2008), όπως διαμορφώθηκε από την ερευνήτρια για τις ανάγκες της συγκεκριμένης υλοποίησης, και αξιολογήθηκε εστιάζοντας στη κατανόηση των διαδικασιών μουσικής μάθησης που ακολούθησαν οι συμμετέχοντες όταν τους δόθηκε η δυνατότητα την ώρα του μαθήματος της μουσικής να το εφαρμόσουν. Κατά τη διάρκεια της εφαρμογής του οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να αλληλοδιδαχθούν εμπειρικά, και να εκτελέσουν με το αυτί κυπριακά παραδοσιακά τραγούδια στις ομάδες φίλων που δημιούργησαν. Το αξιολογητικό μοντέλο των «δύο όψεων» του Stake (1967) ως οργανωτικό πλαίσιο εκτίμησης της αποδοτικότητας της εφαρμογής βοήθησε την ερευνήτρια να περιγράψει, να ερμηνεύσει και να αξιολογήσει τη διαδικασία και τα αποτελέσματα αυτής της εφαρμογής. Τα οφέλη όπως η συνεργασία και η συλλογικότητα, η μεταβίβαση γνώσης και εμπειριών, η παραδοχή και αποδοχή του λάθους, η διαχείριση του άγχους, η αίσθηση της επίτευξης στόχου, η καλλιέργεια θετικής στάσης για τη μουσική και η ανακάλυψη δυνατοτήτων ήταν μερικά από τα σημαντικά στοιχεία τα οποία αποκόμισαν οι μαθητές. Συμπερασματικά, το προτεινόμενο μοντέλο μπορεί να αποτελέσει μία πολλά υποσχόμενη διδακτική παρέμβαση με πολλαπλά οφέλη για τους μαθητές.