Les histoires de la littérature néohellénique 1780-1880: autour d’Adamantios Coray et de Jacovakis Rizos Néroulos: des épigones et des émules

Abstract

In this thesis we have studied the reasons why each book of the literature’s History (1780-1880) was written, the date which marks the beginning of the rupture with the ancien Greek past, the division into literary periods, literary notions presented (utility, love of the homeland, imagination, originality), the criteria of choice of writers who are listed in these books, the bibliographic sources used, the reciprocal influence of the historians, their agreements and their rivalry. We also have studied the references to popular songs, the role of Cretan literature, of the Ionian Islands literature, the preponderance of Phanariot literature and its role in the evolution of neo-Hellenic literature, finally the influence of the translated books on the production of original ones. The books of the neo-Hellenic literature History were based on two pillars: The Mémoire sur l’État actuel de la Civilisation dans la Grèce of Coray in 1803 and the Cours de littérature grecque moderne of Neroulos in 1827, both written in French. Around them a crowd of writers, editors, translators, merchants or just scholars, as well as their books, would identify or compete with each other : E. Philandros (1810) G. A. Manos (1825), C. Coumas (1832), Al. Soutsos (1833), Al. Négris (1829/1835), W. Brunet de Presle (1837), D. Vikélas (1871) and A. Rizos Rangavis (1877).

Στη μελέτη αυτή ασχολήθηκα με τους λόγους της συγγραφής των Ιστοριών της νεοελληνικής λογοτεχνίας, την ημερομηνία που θεωρούμε ότι υπάρχει τομή και ρήξη με το ελληνικό παρελθόν, τον διαχωρισμό σε λογοτεχνικές περιόδους, τις λογοτεχνικές έννοιες που προβάλλονται (χρηστικότητα, φιλοπατρία, φαντασία, πρωτοτυπία), το κριτήριο επιλογής των συγγραφέων που αναφέρονται ή ευρετηριάζονται, οι χρησιμοποιούμενες βιβλιογραφικές αναφορές, οι επιρροές των ιστοριών της λογοτεχνίας από άλλους ιστορικούς της λογοτεχνίας και ο διάλογος των ιστοριών μεταξύ τους. Εξετάστηκαν οι αναφορές στα δημοτικά τραγούδια, η θέση της κρητικής λογοτεχνίας, η θέση της λογοτεχνίας των Ιονίων νήσων, η πρωτοκαθεδρία της φαναριώτικης λογοτεχνίας και ο ρόλος της στην εξέλιξη της νεοελληνικής λογοτεχνίας και, τέλος, η επίδραση των μεταφράσεων στην παραγωγή πρωτότυπων έργων. Οι Ιστορίες της Νέο-ελληνικής λογοτεχνίας γνώρισαν δύο πυλώνες: το Υπόμνημα του Κοραή (1803) και τα Μαθήματα του Νερουλού (1827), και τα δύο γραμμένα στα γαλλικά. Γύρω από αυτούς ένα πλήθος συγγραφέων, εκδοτών, μεταφραστών, εμπόρων ή απλώς λογίων, ομοίως και τα βιβλία τους συμφωνούν, μιμούνται, αντιπαραθέτονται: Φίλανδρος (1810), Γ. Α. Μάνος (1825), Κ. Κούμας (1832), Αλ. Σούτσος (1833), Αλ. Νέγρης (1829/1835), W. Brunet de Presle (1837), Δ. Βικέλας (1871), Α. Ρ. Ραγκαβής (1877).