Συμμετοχική διαχείριση συγκρούσεων και βιώσιμος αστικός σχεδιασμός χρήσεων γης: ανάπτυξη μεθοδολογικού πλαισίου πρόβλεψης αλλαγών χρήσεων γης στην παράκτια αστική ζώνη Δήμου Περάματος (Ν. Αττικής)

Abstract

Scope of the PhD research is the development of a spatial conflict management approach to support collective decisions on integrated urban planning. The focus is on managing the spatial conflicts -interest and/or value related- which are unavoidably created by land use change planning options so that cooperative final decisions can be reached supportive of sustainable development. The area of application is the urban coastal region of Perama in Athens, Greece. Α new approach is proposed, which integrates elements of the participatory conflict management algorithm AGORA (Assessment of Group Options with Reasonable Accord), GIS (Geographic Information Systems) and CA (Cellular Automata). The former utilizes Multi-Criteria Evaluation Methods and elements from Core participatory game theory, in order to spatially formulate a relationship between the self- and collective interest of the participating stakeholders. The GIS is used to gather, analyze and manage all necessary data from the sub-areas selected serving as spatial evaluation units. Cellular Automata is the logic of the applied land use change (LUC) simulation model. Future land use changes are simulated under the form of scenarios through the implementation of transition potential rules that direct the temporal evolution of the selected spatial evaluation units. Using these scenarios techniques of conflict assessment and management are applied, while final product of the land use change model is the spatial representation of all possible compromise alternatives (core alternatives) indicating a maximum cooperation potential among stakeholders. The proposed methodology enabled the investigation of the potential socio-spatial impacts of the assumed decision behaviour. Three different hypotheses of decision behaviour were spatially formulated into three conflict management rules that were compared on the basis of their relative ability to induce the cooperation potential among stakeholders. The spatial information obtained contributes into the formulation of negotiation and cooperation strategies among participating stakeholders, as well as into the evaluation of the sustainability and implementability potential of the proposed land use change scenarios by planners.

Στόχος της διατριβής είναι η ανάπτυξη και ενσωμάτωση μίας μεθοδολογίας συμμετοχικής διαχείρισης συγκρούσεων σε χωρικά μοντέλα πρόβλεψης αλλαγών χρήσης γης, για την υποστήριξη αποφάσεων βιώσιμου αστικού σχεδιασμού, με έμφαση στην παράκτια ζώνη Δήμου Περάματος (Νομός Αττικής). Για το σχεδιασμό της μεθοδολογίας ακολουθήθηκαν οι βασικές αρχές ενός process-oriented αστικού σχεδιασμού και επιλέχθηκε μία χωρική εφαρμογή των συνδυαστικών compromise-consensus προσεγγίσεων. Σε αυτήν την κατεύθυνση, ως βασική απαίτηση ενός αναλυτικού συστήματος υποστήριξης αποφάσεων σχεδιασμού προσδιορίστηκε η τυποποίηση μίας σχέσης ανάμεσα στο ατομικό και το συλλογικό συμφέρον. Η χωρική μοντελοποίηση αυτής της σχέσης επιτεύχθηκε μέσω μίας λογικής προσομοίωσης του αστικού χώρου που βασίζεται σε τεχνολογία cellular automata. Η μοντελοποίηση ξεκινά με τη χωρική εφαρμογή της NDV πολυκριτηριακής μεθόδου για τον προσδιορισμό του συνολικού δυναμικού μετάπτωσης κάθε χωρικής μονάδας αξιολόγησης, ανά εναλλακτική χρήση γης. Οι αλγόριθμοι διαχείρισης συγκρούσεων δομήθηκαν σταδιακά με τη βοήθεια του GIS λογισμικού IDRISI Kilimanjaro. Στο πρώτο στάδιο της διαδικασίας προσδιορίστηκαν τα σενάρια αλλαγής χρήσεων γης, όπως προτάθηκαν από κάθε δυνητικό συνασπισμό. Στο δεύτερο στάδιο εντοπίστηκαν τα σενάρια που ικανοποιούν το MaxMin κριτήριο του Rawls ενώ στο τρίτο στάδιο, τα MaxMin σενάρια λειτούργησαν ως βάση για κάθε συνασπισμό, προκειμένου να εκτιμηθεί η σκοπιμότητα συνεργασίας του με τους υπόλοιπους. Σε αυτό το στάδιο τυποποιήθηκε η «as by acting alone» σχέση μεταξύ συλλογικού-ατομικού συμφέροντος με τη δόμηση άλγεβρας χαρτών για τη χωρική απόδοση των πυρηνικών (core) εναλλακτικών λύσεων για όλους τους συμμετέχοντες. Η ύπαρξη μίας core εναλλακτικής ανά χωρική μονάδα αξιολόγησης υποστηρίζεται ότι μπορεί να προωθήσει ένα υψηλότερο βαθμό συνεργασίας ανάμεσα στους stakeholders, καθώς υποδηλώνει ότι η συλλογικά ορθολογική συμπεριφορά των συνασπισμών δεν αποκλείει την ύπαρξη μίας έλλογης συμπεριφοράς απόφασης που καθοδηγεί τους συμμετέχοντες να συνεργαστούν για την προώθηση πιο δίκαιων λύσεων. Από την ανάλυση αναδείχθηκε ότι η εφαρμογή εναλλακτικών προσεγγίσεων διαχείρισης συγκρούσεων μέσα σε χωρικά μοντέλα χρήσεων γης συνοδεύεται συχνά από διαφορετικές επιδράσεις στη χωρική και κοινωνική συνιστώσα του αστικού σχεδιασμού. Η παραγόμενη χωρική πληροφορία επιδιώκεται να συνεισφέρει τόσο στη διαμόρφωση στρατηγικών συνεργασίας και διαπραγμάτευσης από τους stakeholders όσο στην αξιολόγηση της βιωσιμότητας και εφαρμοσιμότητας των προτεινόμενων λύσεων από τους planners.