Η παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στην περίπτωση φυσικών καταστροφών στο διεθνές δίκαιο

Abstract

The subject of this thesis relies on both the development and the application of International Disaster Response Law (IDRL). These two axes deepen the thesis, developing two parallel problematics. IDRL components are identified as the provision of aid with the famous Nicaragua case, which is developed in the first part of the dissertation, as well as the concept of "disaster", the ratione materiae field, i.e. in which cases the IDRL is applied, which is developed in the second part of the thesis. It is clarified that this paper restricts on natural disasters cases, not manmade or nuclear, by adopting Article 3 of the United Nations Commission on International Law (LIC) as a definition of "disaster" of the "Draft Articles on the Protection of People in Disasters".The main findings of the dissertation are both the lack of any binding legal obligation for a state to provide assistance after a natural disaster even more to accept it, as well as the separation of the "right to intervene" to a natural disaster setting and with a shift from the application of 'responsibility to protect' to a trend of convergence and the application of a 'duty of co-operation'. The principle of national sovereignty remains non-negotiable in the case of natural disasters.

Αντικείμενο της παρούσας έρευνας αποτελεί αφενός ο προσδιορισμός και οι καταβολές του καθεστώτος του Διεθνούς Δικαίου Αντιμετώπισης Καταστροφών (ΔΔΑΚ), και αφετέρου η ισχύς και εφαρμογή του. Σε αυτούς τους δύο άξονες εμβαθύνει η διατριβή, αναπτύσσοντας δύο παράλληλες προβληματικές. Συστατικά μέρη του ΔΔΑΚ αναγνωρίζονται τόσο η παροχή βοήθειας, η οποία αποτέλεσε και εφαλτήριο του ΔΔΑΚ και αναπτύσσεται στο πρώτο μέρος της διατριβής, όσο και η έννοια της «καταστροφής», το πεδίο ratione materiae, δηλαδή σε ποιες περιπτώσεις εφαρμόζεται το ΔΔΑΚ, η οποία ερευνάται στο δεύτερο μέρος. Διευκρινίζεται ότι η παρούσα εργασία εξετάζει αποκλειστικά τις περιπτώσεις των φυσικών καταστροφών, όχι των ανθρωπογενών ή των πυρηνικών, υιοθετώντας ως ορισμό εργασίας για την έννοια της «καταστροφής» το άρθρo 3 της Επιτροπής Διεθνούς Δικαίου (ΕΔΔ) των Ηνωμένων Εθνών (Η.Ε.) του «Σχεδίου Άρθρων για την Προστασία Ατόμων σε Περιπτώσεις Καταστροφών». Κύρια συμπεράσματα της έρευνας αποτελούν τόσο η μη ανάδειξη νομικής υποχρέωσης κράτους να προσφέρει βοήθεια μετά από φυσική καταστροφή, αλλά, κατά κύριο λόγο, ούτε και να την αποδεχθεί, όσο και ο διαχωρισμός του «δικαιώματος επέμβασης» από την παροχή βοήθειας στις φυσικές καταστροφές που ξεκαθαρίζεται στο Διεθνές Δίκαιο Αντιμετώπισης Καταστροφών, από μια μεταστροφή της εφαρμογής της «ευθύνης προστασίας» σε μια τάση σύγκλισης και εφαρμογής μιας «υποχρέωσης συνεργασίας». Η αρχή της εθνικής κυριαρχίας παραμένει αδιαπραγμάτευτη στις περιπτώσεις των φυσικών καταστροφών.