Επίδραση της θεραπείας με διφωσφονικά στον οστικό μεταβολισμό σε παιδιά με ατελή αστεογένεση

Abstract

Osteogenesis imperfecta (OI) is a phenotypically and molecularly heterogenous group of inherited connective tissue disorders that share similar skeletal abnormalities causing bone fragility and deformity, leading to growth deficiency.Bisphosphonates are potent antiresorptive agents that inhibit osteoclast function. We aimed to assess in children with OI the effects of treatment with bisphosphonates on the number of fractures, bone mass density (BMD), markers of bone metabolism and receptor activator of nuclear factor-κB (sRANKL) and osteoprotegerin (OPG) levels.Ten children with a clinical diagnosis of OI, median age 8.12 years, were included in the study. The patients received pamidronate infusions on two consecutive days, administered at age-dependent intervals of eight to sixteen weeks or zoledronic acid once every six months, for a period of twelve months. Clinical changes were evaluated regularly during treatment and changes of BMD were assessed after twelve months of treatment. Serum levels of biochemical markers (Ca, iCa, P, Cr, PTH, 25-OH-D), markers of bone formation (total ALP, bALP), markers of bone resorption (CTX, uCa, PYD, DPD) and sRANKL and OPG were measured before and 48 hours after each bisphosphonate course.Bisphosphonate administration was safe and well tolerated by the patients. Patients reported increase in appetite, decrease in sweating, relief of chronic pain and fatigue and increase in functional capacity.Anthropometric measurements did not change. New fractures did not occur, except in one patient.During bisphosphonate treatment vertebral shape and size increased and BMD increased significantly.Both markers of bone resorption and bone formation decreased, while serum levels of sRANKL and OPG remained unchanged.In conclusion, in children with OI administration of bisphosphonates for a period of twelve months had a positive impact on skeletal health.

Η ατελής οστεογένεση (ΑΟ) αφορά μία φαινοτυπικά και μοριακά ετερογενή ομάδα σπάνιων κληρονομικών παθήσεων του συνδετικού ιστού με παρόμοιες σκελετικές ανωμαλίες, η οποία προκαλεί ευθραυστότητα των οστών και παραμορφώσεις, οδηγώντας σε διαταραχή της ανάπτυξης.Τα διφωσφονικά είναι φαρμακευτικές ουσίες με ισχυρή αντικαταβολική δράση, τα οποία αναστέλλουν τη λειτουργία των οστεοκλαστών. Στόχος της παρούσας μελέτης ήταν να εκτιμηθεί σε παιδιά με ΑΟ η επίδραση της θεραπείας με διφωσφονικά στον αριθμό των καταγμάτων, στην οστική πυκνότητα (BMD) της σπονδυλικής στήλης, στους δείκτες οστικού μεταβολισμού και στα επίπεδα του διαλυτού συνδέτη του υποδοχέα ενεργοποίησης του πυρηνικού παράγοντα κΒ (sRANKL) και της οστεοπροτεγερίνης (OPG).Μελετήθηκαν 10 παιδιά με ΑΟ, με διάμεση ηλικία 8.12 έτη, στα οποία χορηγήθηκε παμιδρονάτη σε κυκλική έγχυση για δύο ημέρες, κάθε οκτώ ως δεκαέξι εβδομάδες, ανάλογα με την ηλικία των παιδιών ή ζολεδρονικό οξύ για μία ημέρα, κάθε έξι μήνες, για χρονικό διάστημα δώδεκα μηνών. Εκτιμήθηκαν οι κλινικές μεταβολές σε κάθε κύκλο θεραπείας και οι μεταβολές της BMD δώδεκα μήνες μετά την ενδοφλέβια χορήγηση διφωσφονικών. Προσδιορίστηκαν τα επίπεδα των βιοχημικών δεικτών ολικό ασβέστιο (Ca), ιονισμένο ασβέστιο (iCa), φώσφορος (P), κρεατινίνη (Cr), παραθορμόνη (PTH) και 25 υδροξυ βιταμίνη D (25-OH-D), των δεικτών οστικού σχηματισμού ολική αλκαλική φωσφατάση (ολική ALP) και οστική αλκαλική φωσφατάση (bALP), των δεικτών οστικής απορρόφησης ορού καρβοξυτελικό τελοπεπτίδιο του κολλαγόνου τύπου I (CTX) και ούρων ασβέστιο (uCa), ελεύθερη πυριδινολίνη (PYD) και δεοξυπυριδινολίνη (DPD) και του sRANKL και της OPG, πριν την έγχυση και 48 ώρες μετά τη χορήγηση των διφωσφονικών, σε κάθε κύκλο θεραπευτικού σχήματος.Η χορήγηση των διφωσφονικών υπήρξε ασφαλής και καλά ανεκτή από τους ασθενείς. Σημειώθηκε αύξηση της όρεξης, βελτίωση της διάθεσης, μείωση της εφίδρωσης και του χρόνιου άλγους και βελτίωση της λειτουργικής τους ικανότητας. Τα σωματομετρικά χαρακτηριστικά των ασθενών δεν μεταβλήθηκαν σημαντικά. Οι ασθενείς, εκτός από έναν, δεν εμφάνισαν νέα κατάγματα.Το σχήμα και το ύψος των σπονδυλικών σωμάτων βελτιώθηκε και η BMD αυξήθηκε σημαντικά.Επίσης, παρατηρήθηκε μείωση των επιπέδων, τόσο των δεικτών της οστικής απορρόφησης, όσο και του οστικού σχηματισμού, ενώ τα επίπεδα του sRANKL και της OPG δεν μεταβλήθηκαν.Συμπερασματικά, η ενδοφλέβια χορήγηση διφωσφονικών σε παιδιά με ΑΟ για 12 μήνες είχε θετική επίδραση στη σκελετική τους υγεία.