Αποδόμηση και αναδόμηση του αναλυτικού προγράμματος μαθημάτων οικονομικής κατεύθυνσης στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση προς τη βιώσιμη/αειφόρο ανάπτυξη με την υποστήριξη των Τ.Π.Ε.

Abstract

This research is an emancipatory action research which aims to deconstruct and reconstruct the secondary school economic courses curriculum to address sustainable development through the support of ICTs. The bibliographic and diagnostic research highlighted the need to update, enrich and link the current economic courses curriculum to real life. Besides, it revealed a need to create an open and flexible curriculum that encourages educator’s autonomy. Apart from that, a great need for sustainable literacy of economist educators emerged, especially on issues concerning the pillar of economy. Moreover, it revealed that economist educators use more behavioral teaching approaches in relation to constructive-emancipatory teaching approaches which are required for the necessity to transform the curriculum of economic courses and their teaching practices. The research adopted the DeCoRe plus methodological approach in order to embed Education for Sustainable Development (ESD) in secondary school economic course curriculum. This process resulted in a reconstructed curriculum based on open and flexible educational scenarios as teaching and educational material. In the context of an action research, the above material was tested by a group of nine economist teachers placed all over the country who were acting as co-researchers. A community of practice was formed on the Edmodo platform and the above group of teachers participated in it. The qualitative results of the research showed that the reconstructed Curriculum, as implemented, acted as a motivation for the emancipation of the co-researchers as it helped them understand their educational choices by realizing that teaching is a moral and political act. The reconstructed Curriculum has given them the motivation to reflect on the political and social extensions of the educational process and has contributed to the development of their sustainable literacy. Based on the responses of the students who participated in the research, the reconstructed Curriculum contributed to their active participation in the educational process as well as to the promotion of authentic learning. On the other hand, it did not act to a great extent as a motivation to change their attitudes and perceptions. An educational website-blog has been developed in order to help teachers who wish to integrate education for a sustainable future into their daily practice.

Η παρούσα έρευνα είναι μία χειραφετική έρευνα δράσης με σκοπό την αποδόμηση και αναδόμηση του Αναλυτικού Προγράμματος μαθημάτων οικονομικής κατεύθυνσης στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση προς τη Βιώσιμη/Αειφόρο Ανάπτυξη με την υποστήριξη των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνίας. Για τις ανάγκες της έρευνας διερευνήθηκαν βιβλιογραφικά οι διασυνδέσεις της Εκπαίδευσης για την Βιώσιμη/Αειφόρο Ανάπτυξη (ΕΑΑ) με την οικονομική επιστήμη και την οικονομική Δευτεροβάθμια εκπαίδευση. H ποσοτική έρευνα έδειξε ότι οι οικονομολόγοι εκπαιδευτικοί χρησιμοποιούν περισσότερο συμπεριφορικές διδακτικές προσεγγίσεις σε σχέση με εποικοδομητικές-χειραφετικές διδακτικές προσεγγίσεις, ενώ αναδείχτηκε και η ανάγκη αειφορικού γραμματισμού των οικονομολόγων εκπαιδευτικών κυρίως στον πυλώνα της οικονομίας. Η βιβλιογραφική έρευνα έδειξε ότι στα Αναλυτικά Προγράμματα (ΑΠ) των οικονομικών μαθημάτων υπάρχει η ανάγκη ενστάλαξης της αειφορικής οπτικής όχι μόνο από πλευράς περιεχομένου αλλά κυρίως με την ευρύτερη παιδαγωγική φιλοσοφία της ΕΑΑ. Οι ανάγκες αυτές μπορούν να προσεγγισθούν με την δημιουργία ενός ΑΠ ως πράξης που θα συνδέεται με την αληθινή ζωή και την αυθεντική μάθηση και που θα ενθαρρύνει την χειραφέτηση των ενδιαφερόμενων μερών. Με την αξιοποίηση της μεθοδολογικής προσέγγισης DeCoRe plus επιχειρήθηκε από τον ερευνητή η αποδόμηση και η αναδόμηση του Αναλυτικού Προγράμματος μαθημάτων οικονομικής κατεύθυνσης στην βάση τη φιλοσοφία της ΕΑΑ. Εννέα οικονομολόγοι εκπαιδευτικοί – συν-ερευνητές που συμμετείχαν στην έρευνα δράσης, μέλη μιας ηλεκτρονικής κοινότητας πρακτικής στην πλατφόρμα Edmodo, αναδιαμόρφωσαν και υλοποιήσαν το αναδομημένο ΑΠ στις τάξεις τους. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι το αναδομημένο ΑΠ, όπως υλοποιήθηκε, λειτούργησε ως αφόρμηση ενδυνάμωσης της χειραφέτησης των συν-ερευνητών, καθώς συνέβαλε στην κατανόηση της διδασκαλίας ως ηθικής και πολιτικής πράξης καθώς και στην ανάπτυξη αειφορικού γραμματισμού. Το αναδομημένο ΑΠ συνέβαλε στην ενεργή συμμετοχή των μαθητών στην εκπαιδευτική διαδικασία καθώς και στην προώθηση της αυθεντικής μάθησης, αλλά δεν λειτούργησε σε μεγάλο βαθμό ως αφόρμηση προβληματισμού για αλλαγή στάσεων και αντιλήψεων των μαθητών/τριων. Για την υποστήριξη των εκπαιδευτικών, οι οποίοι επιθυμούν να εντάξουν κριτικά την εκπαίδευση για ένα βιώσιμο μέλλον στην καθημερινή τους πρακτική αναπτύχθηκε ένας εκπαιδευτικός ιστότοπος-ιστολόγιο, που ευελπιστεί να αποτελέσει και το όχημα για την βιωσιμότητα της παρούσας προσπάθειας.