Οι ποινικές διατάξεις για την εφαρμογή μεθόδων υποβοηθούμενης αναπαραγωγής και η προστασία του γεννητικού υλικού του ανθρώπου

Abstract

The objective of the present doctoral thesis is to examine whether it is possible, through the The objective of the present doctoral thesis is to examine whether it is possible, through the establishment of penal provisions and punishments, to secure the birth of healthy individuals via the assisted reproduction methods. More specifically, the constitutional protection of the right to reproduce (which covers both natural and assisted reproduction) is studied, as well as the international protection of this right. Thereafter, it is examined whether exercising the right to reproduce as per the current assisted reproduction methods is adhering to the standing constitutional restrictions. In addition to the above, it is attempted to define what the actual legally protected right is covering as per the stipulations of law 3305/2005, such as the health of the assisted female individual, the personal freedom of the individuals participating in the assisted reproduction and the personal data of the donors and recipients of reproductive material. It is of great significance that for the first time it is recognized by the Greek law that the human reproductive material is an independent legally protected right that is protected for its specific characteristics such as its capacity to lead to human reproduction and the birth of a healthy human individual, as well as its capacity as an object that cannot be subject to financial transactions. Finally, certain issues are explored that relate to either the attempt of, the participation in or the performance of continuous crimes that can potentially put in harm’s way or that can actually impair the aforementioned characteristics of the human reproductive material. The stipulation of very strict penalties in the current law is also examined and possible solutions are proposed.

Σκοπός της παρούσας διατριβής είναι να εξεταστεί εάν είναι δυνατό με τη θέσπιση ποινικών κανόνων και κυρώσεων να διασφαλισθεί ότι με την εφαρμογή των σύγχρονων μεθόδων υποβοηθούμενης αναπαραγωγής θα γεννηθούν υγιή παιδιά. Ειδικότερα, γίνεται αναφορά στη συνταγματική κατοχύρωση του δικαιώματος στην αναπαραγωγή (φυσική και τεχνητή), καθώς και στη διεθνή ρύθμισή του, και στη συνέχεια εξετάζεται κατά πόσο η άσκησή του με την χρήση των σύγχρονων μεθόδων τεχνητής γονιμοποίησης είναι σύμφωνη με τους τιθέμενους συνταγματικούς περιορισμούς. Επίσης, επιχειρείται να εντοπιστεί το προστατευόμενο από τις ποινικές διατάξεις του νόμου 3305/2005 έννομο αγαθό, όπως είναι η υγεία της υποβοηθούμενης γυναίκας, η προσωπική ελευθερία των προσώπων που μετέχουν σε υποβοηθούμενη αναπαραγωγή και τα προσωπικά δεδομένα δοτών και ληπτών γεννητικού υλικού. Το αξιοσημείωτο όμως είναι ότι για πρώτη φορά αναγνωρίζεται από το ελληνικό δίκαιο ως αυτοτελές έννομο αγαθό το γεννητικό υλικό του ανθρώπου, το οποίο προστατεύεται για συγκεκριμένες ιδιότητές του, όπως είναι η ιδιότητά του να οδηγεί με ασφάλεια σε ανθρώπινη αναπαραγωγή και σε γέννηση υγιούς ανθρώπου, καθώς και η ιδιότητά του ως πράγματος απαγορευμένης οικονομικής συναλλαγής. Τέλος, εξετάζονται σημαντικά ζητήματα που αφορούν περιπτώσεις απόπειρας, συμμετοχής και συρροής εγκλημάτων, τα οποία βλάπτουν ή θέτουν σε κίνδυνο τις αναφερόμενες ιδιότητες του γεννητικού υλικού του ανθρώπου, καθώς ακόμη γίνεται επισήμανση ορισμένων προβλημάτων, όπως είναι η πρόβλεψη ιδιαίτερα αυστηρών ποινών, και η υπόδειξη αντιστοίχως λύσεων.