Οι γενικές ρήτρες κατά της φοροαποφυγής στο διεθνές και ευρωπαϊκό φορολογικό δίκαιο

Abstract

The present study refers to the issue of the observed tendency - in international level - of introducing GAARs in tax law, aiming at combatting tax avoidance and tax abuse, following the enactment of such a rule in the Greek tax law. The study examines the core issues arising from the insertion of GAARs, SAARs (specific anti-avoidance rules) and TAARs (targeted anti-avoidance rules) in various tax systems, in view of their legal consequences, their interaction and interrelation and their effectiveness as per the aim of eliminating tax avoidance to be achieved. Furthermore, a comparative analysis of the GAARs of various states worldwide is performed, in order for the respective deficiencies to be identified and the interpretation of such rules by the courts to be reviewed. In this respect, an overall assessment of the established legal framework in terms of functionality is effected, in order for appropriate improvement measures to be proposed, aiming at further strengthening the regulatory framework against tax avoidance and tax evasion.

Η παρούσα μελέτη πραγματεύεται το ζήτημα της παρατηρούμενης τάσης σε διεθνές και υπερεθνικό επίπεδο να θεσπίζονται γενικές διατάξεις κατά της φοροαποφυγής και της φορολογικής κατάχρησης στο φορολογικό δίκαιο προς το σκοπό της καταπολέμησης τέτοιου τύπου φαινομένων, με έναυσμα και βασική αφορμή την εισαγωγή αντίστοιχης γενικής διάταξης κατά της φοροαποφυγής, παράλληλα με τις ειδικές διατάξεις, στο ελληνικό φορολογικό δίκαιο. Η παρούσα μελέτη στοχεύει να εξετάσει τα ζητήματα που ανακύπτουν από την εισαγωγή στα επιμέρους φορολογικά νομοθετικά πλαίσια γενικών και ειδικών διατάξεων κατά της φοροδιαφυγής από τη σκοπιά των εννόμων συνεπειών που επιφέρουν, της αλληλεπίδρασης μεταξύ τους και της αποτελεσματικότητάς τους για την επίτευξη του επιδιωκόμενου στόχου πάταξης της φοροαποφυγής. Περαιτέρω, μέσω μίας συγκριτικής ανάλυσης με αντίστοιχες διατάξεις κατά της φοροαποφυγής στα φορολογικά συστήματα άλλων κρατών, επιχειρείται να εντοπισθούν τυχόν αδυναμίες των σχετικών διατάξεων εθνικού δικαίου, να μελετηθούν οι μέθοδοι ερμηνείας των αντίστοιχων κανόνων από τα δικαστήρια και να πραγματοποιηθεί μία συνολική αξιολόγηση του διαμορφωθέντος νομικού πλαισίου από άποψη λειτουργικότητας, ούτως ώστε να προταθούν κατάλληλα βελτιωτικά μέτρα με κατεύθυνση την περαιτέρω ενίσχυση του ρυθμιστικού πλαισίου κατά της φοροαποφυγής.