Επιφανειακές έρευνες στην κοιλάδα του ποταμού Bradano στη Μεγάλη Ελλάδα: μεθοδολογίες, τεχνικές τεκμηρίωσης και ανάλυση δεδομένων

Abstract

The aim of the present thesis was the cultural exchanges and relations as well as the development of the settlements in the Montescaglioso area, located in the Bradano river Valley in Basilicata (southern Italy), from the prehistoric era until the Roman imperial Age. We started with the presentation of the history of surveys, centered on Magna Graecia and also the electronic management of GIS data in Italian archaeology. We then examined the research methodology and the techniques we applied in the field survey such as the subsequent description of the new archaeological settlements accompanied by statistics of movable finds. Then we referred to the chronological determination of archaeological sites and finally to the general interpretation and comparison of the data, regarding the historical development of the area. The hierarchy of the archaeological sites was based on specific parameters and the spatial distributions were determined according to density calculation specialized procedures in the Geographic Information System.

Σκοπός της διατριβής ήταν οι διαχρονικές πολιτισμικές ανταλλαγές και σχέσεις καθώς και η ανάπτυξη των οικισμών στην περιοχή του Montescaglioso, που βρίσκεται στην κοιλάδα του ποταμού Bradano στη Basilicata της νότιας Ιταλίας, από την προϊστορική εποχή μέχρι και τα ρωμαϊκά αυτοκρατορικά χρόνια. Ξεκινήσαμε από την παρουσίαση της ιστορίας των επιφανειακών ερευνών με επίκεντρο τη Μεγάλη Ελλάδα καθώς και από την ηλεκτρονική διαχείριση των δεδομένων στα GIS στην ιταλική αρχαιολογία. Στη συνέχεια εξετάσαμε τη μεθοδολογία έρευνας και τις τεχνικές που εφαρμόσαμε στο πεδίο καθώς και τη συνακόλουθη περιγραφή των νέων αρχαιολογικών θέσεων συνοδευμένων από πίνακες με τα στατιστικά στοιχεία των κινητών ευρημάτων. Ύστερα αναφερθήκαμε στον χρονολογικό προσδιορισμό των θέσεων και τέλος στη γενικότερη ερμηνεία και σύγκριση των δεδομένων αναφορικά με την ιστορική οικιστική εξέλιξη της περιοχής. Η πρόταση ιεράρχησης των θέσεων βασίστηκε σε ειδικές παραμέτρους και οι εκάστοτε χωρικές κατανομές προσδιορίστηκαν σύμφωνα με εξειδικευμένες διαδικασίες υπολογισμού πυκνότητας υλικού στο έδαφος στο Γεωγραφικό Σύστημα Πληροφοριών.

La presente tesi ha preso in considerazione gli scambi culturali a livello diacronico nonché le relazioni e lo sviluppo degli insediamenti nella zona di Montescaglioso, ubicata nella valle del fiume Bradano (Basilicata -IT), dalla preistoria fino al periodo imperiale romano. Nella prima parte si è illustrata la storia delle ricognizioni archeologiche, incentrate sulla Magna Grecia, così come la gestione informatizzata dei dati nei GIS nell'archeologia italiana. Abbiamo poi esaminato la metodologia di ricerca e le tecniche di indagine che abbiamo applicato sul terreno, nonché la descrizione dei nuovi siti archeologici scoperti, accompagnata da tabelle statistiche dei reperti mobili. Dopo abbiamo fatto riferimento alla determinazione cronologica dei siti ed infine all'interpretazione e al confronto generale dei dati, relativi allo sviluppo degli insediamenti nell'intera area. La gerarchizzazione dei siti archeologici si è basata su parametri specifici e le proposte di distribuzione spaziale sono state determinate in base ai specifici processi di calcolo delle densità all’interno del GIS.