Συμπεριφορική χρηματοοικονομική και αποφάσεις χρηματοοικονομικών επενδύσεων

Abstract

The investment behavior of individuals and the methods through which investment decisions are taken has been frequently a key issue in financial research.The dominant investment theory until the mid ’90s, the Efficient Market Hypothesis, was considered the cornerstone of people’s investment behavior.According to the specific hypothesis, the people involved in investment process are driven by rational behavior, are dissociated from emotions and biases, and information is always available to the investing public, without affecting the progress of investment tools. In addition, earlier and new information are not particularly essential and are incorporated in stock prices. Thus, rational investing behavior and incorporation of information, in conjunction with efficient markets in the long run, contribute to establishing investment equilibrium.Its rigid approach as well as the weaknesses and deficiencies characteristic of the Efficient Market Hypothesis caused the emergence and establishment of an alternative economic model, Behavioral Finance.Investor rational behavior and efficient markets contradict investor psychology, subjective rules of behavior and long-term return anomalies. Information incorporation and the balancing approach used by speculation processes are challenged by the inefficient access to investment information and long-term imbalances in investing practices.Behavioral Finance combines economics with psychology and draws information from other disciplines (sociology, history, anthropology) to interpret the behavior of individuals who are required to take investment decisions. The new financial paradigm is a theoretical transcending model which does not treat investors as an army of rational individuals, but as people with weaknesses, biases and non-rational behavior which interprets long-term inefficient markets.The present thesis is a research - among others - which aims to endorse the comprehensive scope of the new paradigm and the significance of emotional and cognitive errors and biases in shaping incorrect and irrational investment behavior and decisions. It discusses major emotional and mental errors, overconfidence, framing, herding, mental accounting, loss aversion and representative bias as well as biases which have a substantial impact on each of those effects separately.In addition, the research, which is based on data drawn from qualified executives in brokerage firms located in Athens, and which was carried out for the first time in Greece, attempts to explore whether qualified business executives are driven by emotional and psychological processes and biases. Thus, the great significance and import of the research is highlighted by the fact that business executives play an influential role in companies, manage portfolios and have a substantial effect on the equilibrium of the money market. The research results and the concluding remarks demonstrate the essential role of Behavioral Finance and enhances its significance by establishing that this new paradigm, rather than a new alternative model, is the financial approach which determines investment strategic paths.

Η επενδυτική συμπεριφορά των ατόμων, καθώς και οι τρόποι μέσα από τους οποίους λαμβάνουν επενδυτικές αποφάσεις, αποτέλεσε αντικείμενο μελέτης πολλών ερευνητών.Η απόλυτα κυρίαρχη επενδυτική θεωρία μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’90, η υπόθεση των Αποτελεσματικών Αγορών, θεωρήθηκε ο ακρογωνιαίος λίθος της επενδυτικής συμπεριφοράς των ατόμων.Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη υπόθεση, οι άνθρωποι που εμπλέκονται στην επενδυτική διαδικασία λειτουργούν με γνώμονα τον ορθολογισμό, είναι αποστασιοποιημένοι από τα συναισθήματα και τις προκαταλήψεις τους και οι πληροφορίες είναι πάντα διαθέσιμες στο επενδυτικό κοινό, χωρίς να ασκούν επίδραση στην πορεία των επενδυτικών εργαλείων. Επιπλέον, οι παλαιότερες και οι νέες πληροφορίες δεν έχουν καμία ιδιαίτερη αξία και ενσωματώνονται στις τιμές των μετοχών. Επομένως, ο επενδυτικός ορθολογισμός και η ενσωμάτωση της πληροφορίας σε συνδυασμό με την αποτελεσματική λειτουργία της αγοράς σε βάθος χρόνου, καθιστούν δεδομένη την επιθυμητή επενδυτική ισορροπία.Η απολυτότητα, οι αδυναμίες και οι ελλείψεις της υπόθεσης των αποτελεσματικών αγορών οδήγησαν στην εμφάνιση και καθιέρωση ενός εναλλακτικού οικονομικού υποδείγματος της συμπεριφορικής χρηματοοικονομικής. Ο ορθολογισμός των επενδυτών και η αποτελεσματική αγορά, έρχεται σε σύγκρουση με την ψυχολογία των επενδυτών, τους υποκειμενικούς κανόνες συμπεριφοράς και τις μακροχρόνιες επενδυτικές ανωμαλίες της αγοράς. Η ενσωμάτωση της πληροφορίας και η αντισταθμιστική κερδοσκοπία χωρίς κίνδυνο, βρίσκεται αντιμέτωπη με την αναποτελεσματική πρόσβαση στην επενδυτική ενημέρωση και τις μακροχρόνιες ανισορροπίες που παρατηρούνται στον επενδυτικό χώρο.Η συμπεριφορική χρηματοοικονομική, συνδυάζει την οικονομία με τη ψυχολογία, αντλεί δεδομένα και από άλλες επιστήμες (κοινωνιολογία, ιστορία, ανθρωπολογία) για να ερμηνεύσει τη συμπεριφορά των ατόμων που καλούνται να λάβουν επενδυτικές αποφάσεις. Η νέα οικονομική θεωρία, αποτελεί σύμφωνα με τους θεωρητικούς της, μια θεωρητική υπέρβαση και αντιμετωπίζει τους επενδυτές όχι σαν μια στρατιά ορθολογικών ατόμων, αλλά σαν ανθρώπους με αδυναμίες, προκαταλήψεις, με καταγεγραμμένες μη ορθολογικές συμπεριφορές που ερμηνεύουν την αναποτελεσματικότητα των χρηματαγορών για μεγάλα χρονικά διαστήματα.Η παρούσα διατριβή αποτελεί ακόμη μια μελέτη, που έρχεται να επιβεβαιώσει την ανάγκη ύπαρξης της νέας θεωρίας και τη σημαντικότητα των συναισθηματικών και νοητικών σφαλμάτων καθώς και προκαταλήψεων στη διαμόρφωση λανθασμένης και παράλογης επενδυτικής συμπεριφοράς και απόφασης. Καταγράφει τα σημαντικότερα συναισθηματικά και νοητικά σφάλματα, φαινόμενα της υπερεμπιστοσύνης, της πλαισίωσης, της αγέλης, της νοητικής λογιστικής, της αποστροφής της απώλειας και της αντιπροσωπευτικότητας καθώς και των προκαταλήψεων που επηρεάζουν και επιδρούν σε κάθε φαινόμενο ξεχωριστά.Επιπρόσθετα, η έρευνα που έχει πραγματοποιηθεί σε πιστοποιημένα στελέχη χρηματιστηριακών εταιριών με έδρα την Αθήνα και για πρώτη φορά στην Ελλάδα, προσπαθεί να ανακαλύψει κατά πόσο τα πιστοποιημένα στελέχη των εταιριών, λειτουργούν υπό την επήρεια των συναισθηματικών και ψυχολογικών φαινομένων και των προκαταλήψεών τους.Επομένως η βαρύτητα και η σημαντικότητά της είναι μεγάλη, επειδή τα στελέχη αποτελούν κέντρα επιρροής, διαχειρίζονται χαρτοφυλάκια και επηρεάζουν σε σημαντικό βαθμό την ισορροπία της χρηματαγοράς. Μέσα από τα αποτελέσματα της έρευνας και από τις συμπερασματικές προτάσεις της διατριβής καθίσταται προφανής η αναγκαιότητα της θεωρίας της συμπεριφοράς, ενισχύεται η σημαντικότητα της νέας αυτής επιστήμης που δεν αποτελεί απλά ένα νέο εναλλακτικό μοντέλο αλλά μια οικονομική θεωρία που διαμορφώνει τους επενδυτικούς στρατηγικούς δρόμους.