Μελέτη ρύθμισης γονιδιακής έκφρασης στο σύνδρομο Sjögren

Abstract

Το σύνδρομο Sjögren χαρακτηρίζεται από στοιχεία συστημικής αυτοανοσίας και δυσλειτουργίας και φλεγμονής στους εξωκρινείς αδένες. Η ακριβής αιτία της εξωκρινούς δυσλειτουργίας στο SS δεν έχει διασαφηνιστεί αλλά θεωρείται ότι συνεισφέρουν σημαντικά μεσολαβούμενοι από το ανοσοποιητικό αλλά και μη ανοσοποιητικοί μηχανισμοί. Η διάγνωση βασίζεται στο συνδυασμό υποκειμενικών συμπτωμάτων και αντικειμενικών σημείων όπως στεγνού στόματος ή/και ξηροφθαλμίας, παρουσίας αυτοαντισωμάτων και φλεγμονώδους διήθησης στους δευτερεύοντες σιελογόνους αδένες.Τα μόρια microRNA (miRNAs) είναι μια ομάδα μικρών μορίων RNA, μήκους 21-24 νουκλεοτιδίων, που εμπλέκονται στη ρύθμιση μιας ευρείας ποικιλίας κυτταρικών και φυσιολογικών διαδικασιών[1-3]. Ασκούν τις επιδράσεις τους με δύο μηχανισμούς: με αποδόμηση του αγγελιοφόρου RNA και διακοπή της μετάφραση. Ένα μοναδικό μόριο mRNA συνήθως μεταφράζεται σε μια μόνο πρωτεΐνη. Ωστόσο, ένα μοναδικό μόριο microRNA είναι ικανό να ρυθμίζει τη μετάφραση πολλαπλών γονιδίων που εμπλέκονται σε μια συγκεκριμένη λειτουργία. Οι αλλαγές στα επίπεδα μεμονωμένων μορίων mRNA μπορεί τελικά να τροποποιηθούν ή να εκμηδενιστούν από τη μετα-μεταφραστική ρύθμιση και έτσι να είναι λιγότερο αντιπροσωπευτικές της φυσιολογικής κατάστασης του κυττάρου σε σχέση με τα μόρια microRNA. Σε αυτή τη διατριβή παρουσιάζουμε τρείς διαφορετικές μελέτες σχετιζόμενες με το ρόλο των μορίων microRNA σto σύνδρομο Sjögren.Η πρώτη μελέτη εξερευνεί τη δυνατότητας χρήσης των μορίων microRNA ως διαγνωστικών και λειτουργικών βιοδεικτών στις αυτοάνοσες νόσους. Συγκεκριμένα, χρησιμοποιήσαμε μικροσυστοιχίες microRNA για να προσδιορίσουμε το προφίλ των δευτερευόντων σιελογόνων αδένων από άτομα ελέγχου και ασθενείς με πρωτοπαθές σύνδρομο Sjögren. Για να εκτιμηθεί η βιολογική εγκυρότητα των διαφορών στα προφίλ των μορίων microRNA μεταξύ των διαφόρων ομάδων εντοπίσαμε τις προβλεπόμενες ατραπούς–στόχους των διαφορικά εκφρασμένων μορίων microRNA χρησιμοποιώντας το πρόγραμμα Ingenuity Pathway Analysis.Η δεύτερη μελέτη εστιάζεται στην ανακάλυψη μέχρι πρότινος αγνώστων μορίων microRNA στους σιελογόνους αδένες των ασθενών με πρωτοπαθές σύνδρομο Sjögren μέσω της μεθόδου Next Generation Sequencing (NGS - Αλληλούχηση Νέας Γενιάς). Η τρίτη μελέτη εστιάζεται στα εξωσώματα από ανθρώπινη σίελο ως πηγή βιοδεικτών microRNA, παρουσιάζοντας μεθόδους για την απομόνωση των εξωσωμάτων απο σίελο μη διεγερμένης και διεγερμένης ολικής, παρωτιδικής και υπογνάθιας σιέλου.