Μελέτη μεταλοιμωδών κυτταροπενίων σε παιδιά

Abstract

INTRODUCTION: The primary and acquired chronic cytopenias are rare and early diagnosis and investigation lead to reduced morbidity and mortality. Acquired cytopenias in children with febrile illness are common in paediatric practice and usually occur during infectious diseases. Nevertheless, there is little information on the epidemiology, the course and of course the outcome of postinfectious cytopenias after a period of time. Various infectious agents have been associated with acquired cytopenias such as viruses, bacteria and parasites. OBJECTIVE: To assess the etiology, duration and clinical outcome of febrile cytopenias in hospitalized children. To study the incidence of transient cytopenia compared with chronic cytopenia in childhood and finally, to evaluate the cytopenia after one and two years. PATIENTS AND METHODS: One hundred and seventeen children with febrile infection and cytopenia with age (mean ± SD) 4.0 ± 3.8 years (range 0-14), were admitted to a paediatric ward of a tertiary children’s hospital, during a two-year period. They were evaluated using inflammatory markers, bacterial cultures and serological screening tests.RESULTS: In 52/117 (44.4%) cases a viral agent was identified. Among them 15/52 had neutropenia/leukopenia, 5/52 thrombocytopenia and the remaining 32 patients exhibited bi- or trilineage cytopenia. In 13/117 (11.1%) cases a bacterial agent was isolated (i.e.Salmonella spp, Shighella spp, Escherichia coli, Mycoplasma pneumoniae). Three out of thirteen patients had neutropenia/leukopenia, 2/13 had thrombocytopenia and 8/13 bilineage cytopenia. In 9/117 children (7.7%) with pancytopenia, Leishmania spp was detected and pancytopenia resolved within 26.1±23.5 days after treatment with Liposomal Amphotericin B. In viral infections, neutropenia was transient and lasted for 41.3 ±67.7 days, thrombocytopenia lasted for 31.3±65.5 days, while in those with 2 cell lines involvement, cytopenia lasted for 26.8 ±38.9 days. In non-septic children with bacterial infections, cytopenia resolved within 34.9 ±54.3 days . In 84/117 cases (71.8%), cytopenia resolved within two months, in 12/117 (10.3%) it lasted for two-to-six months (transient cytopenia), while in 21/117 cases (17.9%) cytopenia lasted more than six months (chronic cytopenia). Anti-neutrophil antibodies were detected in seven cases, three were diagnosed having blood malignancies and one systemic lupus erythematosous. After two years, only six patients were still cytopenic (two with autoimmune neutropenia (AIN), three with chronic thrombocytopenia and one with chronic neutropenia). In any of these six patients, an infectious agent was identified. CONCLUSION: Cytopenia presenting in children during the course of a febrile illness is usually transient and has a benign course, it resolves spontaneously and is associated with common viral, bacterial or parasitic infections. However occasionally, cytopenia during febrile illness may reveal coexistent chronic autoimmune disease or haematologic malignancy.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Οι πρωτοπαθείς και χρόνιες επίκτητες κυτταροπενίες είναι σπάνιες και η ενωρίς διάγνωσή τους και η διερεύνησή τους, οδηγούν σε μειωμένη νοσηρότητα και θνησιμότητα. Οι επίκτητες κυτταροπενίες στα παιδιά με εμπύρετο νόσημα είναι συνήθεις στην παιδιατρική πράξη και συνήθως εμφανίζονται κατά τη διάρκεια λοιμωδών νοσημάτων. Παρόλα αυτά όμως, είναι περιορισμένες οι πληροφορίες όσον αφορά την επιδημιολογία τους, την πορεία τους και τον χειρισμό τους για μακρό χρονικό διάστημα. Ποικίλοι λοιμογόνοι παράγοντες έχουν συσχετισθεί με επίκτητες κυτταροπενίες όπως ιοί, βακτήρια και παράσιτα. ΣΚΟΠΟΣ: Ο σκοπός της μελέτης είναι η εκτίμηση της αιτιολογίας, της διάρκειας και της κλινικής έκβασης των εμπύρετων κυτταροπενιών σε νοσηλευόμενα παιδιά, η μελέτη της παροδικής κυτταροπενίας σε σχέση με τη χρόνια κυτταροπενία στην παιδική ηλικία και τέλος η εκτίμηση της έκβασης των κυτταροπενιών μετά την πάροδο ενός και δύο ετών. ΥΛΙΚΟ-ΜΕΘΟΔΟΙ: Εκατόν δεκαεπτά παιδιά με εμπύρετο λοίμωξη και κυτταροπενία με ηλικία (μέση τιμή±SD) 4.0±3.8 έτη (εύρος 0-14), εισήχθησαν στην παιδιατρική κλινική τριτοβάθμιου Νοσοκομείου κατά τη διάρκεια μιας περιόδου δύο ετών, και αξιολογήθηκαν με δείκτες φλεγμονής, καλλιέργειες βιολογικών υγρών και ορολογικές μεθόδους. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Σε 52/117 (44.4%) περιπτώσεις ανιχνεύτηκε ιογενής λοιμογόνος παράγοντας. Μεταξύ αυτών των ασθενών, 15/52 είχαν ουδετεροπενία /λευκοπενία, 5/52 θρομβοκυτταροπενία και οι υπόλοιποι 32 ασθενείς παρουσίασαν κυτταροπενία που αφορούσε σε δύο ή περισσότερες κυτταρικές σειρές. Σε 13/117 (11.1%) περιπτώσεις απομονώθηκε βακτήριο (π.χ.Salmonella spp, Shighella spp, Escherichia coli, Mycoplasma pneumoniae). Τρεις από τους δεκατρείς ασθενείς είχαν ουδετεροπενία/λευκοπενία, 2/13 είχαν θρομβοκυτταροπενία και 8/13 κυτταροπενία που αφορούσε δύο εως τρεις κυτταρικές σειρές. Σε 9/117 παιδιά (7.7%) με πανκυτταροπενία, εντοπίστηκε το παράσιτο Leishmania spp και η πανκυτταροπενία υποχώρησε σε 26.1 ± 23.5 ημέρες μετά τη θεραπεία με λιποσωμική αμφοτερικίνη B. Στις ιογενείς λοιμώξεις, η ουδετεροπενία ήταν παροδική και διήρκεσε 41.3±67.7 ημέρες, η θρομβοκυτταροπενία διήρκεσε 31.3±65.5 ημέρες, ενώ στις περιπτώσεις όπου συμμετείχαν δύο εως τρεις κυτταρικές σειρές, η κυτταροπενία διήρκεσε 26.8±38.9 ημέρες. Σε παιδιά με βακτηριακές λοιμώξεις, η κυτταροπενία επιλύθηκε εντός 34.9±54.3 ημερών. Στις 84/117 περιπτώσεις (71.8%), η κυτταροπενία υφέθηκε σε διάστημα δύο μηνών, σε 12/117 (10.3%) διήρκεσε δύο εως έξι μήνες (παροδική κυτταροπενία), ενώ σε 21/117 περιπτώσεις (17.9%) η κυτταροπενία διήρκεσε περισσότερο από έξι μήνες (χρόνια κυτταροπενία). Αντι-ουδετεροφιλικά αντισώματα ανιχνεύθηκαν σε επτά περιπτώσεις, σε έναν ασθενή ανιχνεύτηκαν αντιαιμοπεταλιακά αντισώματα, τρεις ασθενείς διεγνώσθηκαν με κακοήθεια και ένας με συστηματικό ερυθηματώδη λύκο. Στην επαναξιολόγηση των ασθενών μας μετά από δύο έτη, μόνο έξι ασθενείς ήταν ακόμα κυτταροπενικοί (δύο με αυτοάνοση ουδετεροπενία, τρεις με χρόνια θρομβοκυτταροπενία και ένας με χρόνια ουδετεροπενία). Σε κανέναν από αυτούς τους έξι ασθενείς, δεν απομονώθηκε λοιμογόνος παράγοντας. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Η κυτταροπενία που παρουσιάζεται στην παιδική ηλικία κατά τη διάρκεια μιας εμπύρετης νόσου, είναι συνήθως παροδική και έχει καλοήθη πορεία. Στις περισσότερες περιπτώσεις επιλύεται αυτόματα και συνδέεται με κοινές ιογενείς, βακτηριακές ή παρασιτικές λοιμώξεις. Όμως σε ορισμένες περιπτώσεις, κυτταροπενία κατά τη διάρκεια εμπυρέτου μπορεί να υποκρύπτει χρόνιο υποκείμενο αιματολογικό ή αυτοάνοσο νόσημα.