Η επιστημονική αναπαράσταση: τρόποι απόκλισης και μέθοδοι προσέγγισης στις θεωρίες των Bas van Fraasen και Anjan Chakravartty

Abstract

Focusing on the rich and inexhaustible subject matter of scientific representation, I endeavoured to delve into the views and arguments of Bas van Fraassen and Anjan Chakravartty ―two major philosophers which advocate the currents of antirealism and scientific realism, respectively― with regard to the ways of representational deviation. The philosophical interest pertaining to the inclusion of features of divergence and digression from reality within the human activity which by definition aims at the cognitive approximation of the natural world is unquestionable. Therefore, for the contemporary philosophy of science, the inquiry into this issue should be deemed as one of great importance. Besides, this is not a theoretical paradox or a philosophical oxymoron, but it is a challenging and demanding issue, which penetrates and shapes the routine of scientific practice and, principally, has a crucial impact on the field of epistemology.

Εστιάζοντας στην πλούσια και ανεξάντλητη θεματική της επιστημονικής αναπαράστασης, αποπειράθηκα να μελετήσω τις θέσεις και τα επιχειρήματα των Bas van Fraassen και Anjan Chakravartty ―δύο σημαίνοντες φιλόσοφοι που εκπροσωπούν τα ρεύματα του αντιρεαλισμού και του επιστημονικού ρεαλισμού, αντιστοίχως― σχετικά με τους τρόπους αναπαραστατικής απόκλισης. Το φιλοσοφικό ενδιαφέρον ως προς την ενσωμάτωση χαρακτηριστικών εκτροπής και απομάκρυνσης από την πραγματικότητα εντός της ανθρώπινης δραστηριότητας που εξ ορισμού στοχεύει στο γνωσιακό πλησίασμα του φυσικού κόσμου είναι αδιαμφισβήτητο. Ως εκ τούτου, για τη σύγχρονη φιλοσοφία της επιστήμης, η διερεύνηση αυτής της προβληματικής οφείλει να έχει βαρύνουσα σημασία. Εξάλλου, δεν πρόκειται για μια θεωρητική παραδοξολογία ή ένα φιλοσοφικό οξύμωρο, αλλά για ένα δύσκολο και απαιτητικό ζήτημα, που διαπερνά και επικαθορίζει την καθημερινότητα της επιστημονικής πρακτικής και, κυρίως, έχει εξαιρετικά κρίσιμες προεκτάσεις στο πεδίο της γνωσιοθεωρίας.