Ιστολογική και ανοσοϊστοχημική μελέτη της helicobacter pylori γαστρίτιδας: σύγκριση με υγιείς μάρτυρες και πιθανή επίδραση της εκρίζωσης του μικροοργανισμού

Abstract

Introduction: The gastric epithetlial cell turnover is affected by H. pylori infection and therelationship between proliferation and apoptosis is altered. Mitogen-Activated ProteinKinases (MAPKs) have potent proliferative / oncogenic effects on epithelial cells.Objective: To study the expression of phosphorylated ERK (pERK), apoptosis andproliferation of the metaplastic and non-metaplastic gastric epithelium before and afterH. pylori eradication.Materials and methods: 22 dyspeptic patients (13 male), median age 58y (44-82)underwent gastroscopy before and after H. pylori eradication and biopsies were taken fromthe gastric antrum and corpus. All patients were given triple eradication thrapy (PPIs x 2,amoxicillin1g x 2, clarithromycin 500mg x 2). The median time between the first and thesecond endoscopy was 5.8 (3.8-41.1) months. Formalin fixed paraffin-embedded tissuesamples were graded according to Sydney classification and stained with pERK (CellSignaling), Ki67 (DAKO) and cleaved caspase-3 (Cell Signaling). The expression wasquantified according to established criteria both for the surface and glandular epithelium.Results: At initial endoscopy, the mean activity of pERK (mean +/- s.e.) in the surfaceepithelium and pits was 51.18 (+/-7.38) in the antrum and 42.14 (+/-7.98) in the corpus ofthe stomach respectively (p=0.57); for the grandular epithelium the corresponding activitywas 8.95 (+/-2.06) in the antrum and 12.27 (+/-6.09) in the corpus respectively (p=0.73).At the follow-up endoscopy the mean activity of pERK was significantly reduced in thesurface epithelium of the gastric corpus 20.27 (+/-7.58) (p<0.05). Within foci of intestinalmetaplasia obtained from the gastric antrum the mean pERK activity was significantlyhigher 115.0 (+/-13.48) than that of non-metaplastic area. At the follow-up endoscopy themean activity of pERK was significantly reduced within foci of intestinal metaplasia 63.25(+/-8.87) (p<0.01). Proliferation (Ki67 activity) was significantly reduced only in gastriccorpus, whilst apoptosis (cleaved caspase-3 activity) was significantly reduced both inantrum (p=0.007) and corpus (p=0.02). After H. pylori eradication in the metaplasticgastric antrum the mean Ki67 activity was significantly reduced 0.24 (+/-0.14) vs 0.48 (+/-0.19) (p<0.01).Conclusions: H. pylori eradication results in the reduction of pERK activity in the surfaceepithelium of gastric corpus which coincides with a reduction in epithelial cellproliferation. Within foci of intestinal metaplasia the pERK activity is higher than in non-metaplastic areas. After clearance of the organism the pERK activity and proliferation aresignificantly reduced in metaplastic gastric antrum. Considering intestinal metaplasia, awell recognized precursor of gastric cancer, our findings support a protective role ofH. pylori eradication for gastric precancerous lesions.

Εισαγωγή: Η λοίμωξη από H. pylori επηρεάζει την κινητική των κυττάρων του γαστρικούβλεννογόνου μεταβάλλοντος τη σχέση πολλαπλασιασμού και απόπτωσης. Οι MitogenActivatedProtein Kinases (MAPKs) επιδρούν στον κυτταρικό πολλαπλασιασμό καιενεργοποιούνται σε προκαρκινωματώδεις αλλοιώσεις και διάφορους καρκίνους.Σκοπός: Η μελέτη της δραστηριότητας της φωσφορυλιωμένης ERK (pERK), τηςαπόπτωσης και του πολλαπλασιασμού στο βλεννογόνο του στομάχου προ και μετά τηνεκρίζωση του H. pylori.Υλικό & Μέθοδος: Μελετήθηκαν 22 ασθενείς (13 άνδρες) διάμεσης ηλικίας 58 (44-82)έτη που υποβλήθηκαν σε γαστροσκόπηση προ και μετά την επιτυχή εκρίζωση τουH. pylori. Βιοψίες λαμβάνονταν από το άντρο και το σώμα του στομάχου. Σε όλους τουςασθενείς χορηγήθηκε τριπλό σχήμα (PPIx2, αμοξυκιλλίνη 1grx2, κλαριθρομυκίνη500mgx2). Ο διάμεσος χρόνος μεταξύ της διαγνωστικής και επαναληπτικής ενδοσκόπησηςήταν 5.8 (3.8-41.1) μήνες. Μελετήθηκε επίσης η έκφραση του Ki67 και της cleavedcaspase-3 για τη διερεύνηση του κυτταρικού πολλαπλασιασμού και της απόπτωσηςαντίστοιχα στο βλεννογόνο καθώς και σε εστίες εντερικής μετάπλασης. Ως δραστηριότητατης pERK ορίστηκε το ποσοστό των θετικών κυττάρων επί της έντασης της πυρηνικήςχρώσης.Αποτελέσματα: Η μέση δραστηριότητα της pERK (mean +/- s.e.) στη διαγνωστικήενδοσκόπηση ήταν για το καλυπτικό επιθήλιο και τα βοθρία 51.18 (+/-7.38) στο άντρο και42.14 (+/-7.98) στο σώμα του στομάχου αντίστοιχα (p=0.57). Για τα αδένια οι αντίστοιχεςτιμές ήταν 8.95 (+/-2.06) για το άντρο και 15.27 (+/-6.09) για το σώμα αντίστοιχα(p=0.73). Στην επαναληπτική ενδοσκόπηση δεν παρατηρήθηκαν σημαντικές διαφορές στηpERK, με εξαίρεση το καλυπτικό επιθήλιο και τα βοθρία στο σώμα που παρατηρήθηκεσημαντική μείωση σε σχέση με τη διαγνωστική ενδοσκόπηση με μέση δραστηριότητα20.27 (+/-7.58) (p<0.05). Στις εστίες εντερικής μετάπλασης στο άντρο του στομάχου ημέση δραστηριότητα της pERK βρέθηκε σημαντικά αυξημένη 115.0 (+/-13.48) σεσύγκριση με τις αντίστοιχες περιοχές χωρίς εντερική μετάπλαση. Μετά την εκρίζωση τουH. pylori η μέση δραστηριότητα της pERK μειώθηκε στατιστικά σημαντικά στις εστίεςεντερικής μετάπλασης 63.25 (+/-8.87) (p<0.01). Κατά αντιστοιχία, ο κυτταρικόςπολλαπλασιασμός παρουσίασε μείωση σε σχέση με τη αρχική ενδοσκόπηση μόνο στοσώμα και όχι στο άντρο. Στις εστίες εντερικής μετάπλασης μετά την εκρίζωση του H. pylori η μέση τιμή του Ki67 μειώθηκε στατιστικά σημαντικά 0.24 (+/-0.14) σε σύγκρισημε την αρχική ενδοσκόπηση 0.48 (+/-0.19) (p<0.01). Αντίθετα με την pERK και τονκυτταρικό πολλαπλασιασμό, η απόπτωση μειώθηκε σημαντικά τόσο στο άντρο (p=0.007)όσο και στο σώμα (p=0.02).Συμπεράσματα: Η δραστηριότητα της pERK ελαττώνεται στο σώμα του στομάχου καισυγκεκριμένα στο καλυπτικό επιθήλιο και στα βοθρία μετά την εκρίζωση του H. pyloriπου συμβαδίζει με τη μείωση του κυτταρικού πολλαπλασιασμού, ενώ η απόπτωσημειώνεται τόσο στο σώμα όσο και στο άντρο. Στις εστίες εντερικής μετάπλασης ηδραστηριότητα της pERK στο άντρο είναι σημαντικά αυξημένη σε σχέση με τις περιοχέςχωρίς εντερική μετάπλαση. Μετά την εκρίζωση του H. pylori η δραστηριότητα της pERKκαι ο κυτταρικός πολλαπλασιασμός μειώνονται σημαντικά στις εστίες εντερικήςμετάπλασης. Δεδομένου ότι η εντερική μετάπλαση θεωρείται προκαρκινωματώδηςκατάσταση τα ευρήματά μας συνηγορούν υπέρ της προστατευτικής δράσης της εκρίζωσηςτου H. pylori στο γαστρικό βλεννογόνο.