Επίδραση των αντιοξειδωτικών ουσιών του ερυθρού οίνου και της ρεσβερατρόλης στην πρόσληψη των καρδιαγγειακών παθήσεων σε υγιείς και ασυμπτωτικούς υπερλιπιδαιμικούς συμμετέχοντες

Abstract

Hyperlipidemia is among the risk factors for cardiovascular disease as it promotes the production of reactive oxygen species (ROS) leading to oxidative stress . Cardiovascular disease remains the main cause of mortality today, and it is essential to detect the early stage parameters that lead to atherosclerosis and to prevent the disease using natural dietary interventions. Synergy and the added value of several antioxidants provide more protection in combination against free radicals than any single ingredient. Therefore, the assessment of the combined antioxidant status would provide more relevant biological information compared to that obtained by the measurement of individual compounds . Evidence-based epidemiological studies in patients with established cardiovascular disease or coronary heart disease compared to healthy individuals, have revealed an association between the lower risk of cardiovascular disease and moderate red wine consumption . Red wine, with its polyphenolic compounds, plays a protective role in CVD due to their antioxidant, antithrombotic, anti-ischemic, vasorelaxant and antihypertensive properties .Resveratrol, one of the constituents of red wine, attracked the attention of researchers after the presentation of the “French paradox” where the cardioprotective effects of red wine were highlighted . Recent studies have suggested that resveratrol may contribute to the improvement of micro vessel function and, consequently, cardioprotection . Many mechanisms and pathways have been proposed, from the increase in the expression of antioxidant enzymes , its anti-inflammatory role , and its effect on vasorelaxation , leading to preconditioning and resveratrol-mediated cardioprotection , up to gene regulation . This study was designed to determine whether asymptomatic hypercholesterolemics with established risk factor of cardiovascular or coronary disease would benefit from antioxidant interventions, as moderate red wine consumption and reduce the risk for the development of the disease. High cholesterol level was selected for the study, a factor that is not usually given appropriate importance, although it can be treated or changed with dietary measures before vascular injuries and cardiovascular disease develops and before pharmaceutical interventions are needed. Forty healthy male and female volunteers were recruited, divided into 2 age-adjusted groups according to their total cholesterol levels. Fasting blood samples were collected at baseline and at the end of each intervention (red wine- resveratrol- placebo) to measure lipid profile, Total Antioxidant Capacity, vitamin E and cardiovascular risk indexes LDL/HDL, TG/HDL, TC/HDL and vitamin Ε/ TC.Asymptomatic hypercholesterolemics following an early dietary intervention, seem likely to reduce the risk factors for cardiovascular disease by increasing circulating concentrations of TAC and vitamin E so as vitamin E/TC ratio increases and there was marginal significant decrease on fasting LDL/HDL ratio. TAC presented a particularly statistically significant change in both groups after red wine consumption with a larger increase in asymptomatic hypercholesterolemics.It is important to note that the antioxidant protection from resveratrol depends on the degree of oxidative stress present in the individuals. In asymptomatic hypercholesterolemics who are subjected to chronic oxidative stress, it acts via a different pathway by facilitating the increase in vitamin E. Thus, there is a synergy between resveratrol and vitamin E, either leading to an increase of TAC or vitamin E, depending on the status of the oxidative stress of the individuals. The findings of the study highlight the importance of taking successful dietary preventive measures, especially for individuals who are potentially at a higher risk of cardiovascular disease due to high cholesterol levels, before the development of the disease when the situation is still reversible.

Η αντιμετώπιση της υπερλιπιδαιμίας αποτελεί προληπτική αντιμετώπιση των καρδιαγγειακών επεισοδίων και μπορεί να γίνει με διάφορα θεραπευτικά σχήματα, αλλά και εξωγενώς με τη διατροφή. Η λήψη αντιοξειδωτικών με τη διατροφή, θεωρείται ότι είναι πιο αποτελεσματική λόγω του ότι οι τροφές περιέχουν συνδυασμούς ουσιών με διαφορετικό αντιοξειδωτικό δυναμικό που τις κάνει να συμμετέχουν ενεργά σε αντιδράσεις εξουδετέρωσης των ελεύθερων ριζών, προστατεύοντας τον οργανισμό από τις βλαβερές συνέπειες αυτών αλλά και των τοξικών παραγώγων τους. Αρκετές μελέτες που έχουν γίνει σε ασθενείς με διαπιστευμένη καρδιαγγειακή ή στεφανιαία νόσο καθώς και σε υγιείς, έχουν στοιχειοθετήσει τον προστατευτικό ρόλο της μέτριας κατανάλωσης κόκκινου κρασιού στο καρδιαγγειακό σύστημα . Αυτή η ευεργετική επίδραση έχει αποδοθεί κυρίως στην υψηλή περιεκτικότητα σε πολυφαινόλες και ειδικά σε φλαβονοειδή, ισχυρά αντιοξειδωτικά του κόκκινου κρασιού , η πρόσληψη των οποίων επίσης σχετίζεται αντίστροφα με τη συχνότητα εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου . Ένα από τα βασικά συστατικά του είναι η ρεσβερατρόλη, η καρδιοπροστατευτική δράση της οποίας τονίστηκε ιδιαίτερα μετά την παρουσίαση του «γαλλικού παράδοξου» . Η ρεσβερατρόλη παρουσιάζει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση, δηλαδή εξουδετερώνει ελεύθερες ρίζες οξυγόνου και οξειδωτικές ενώσεις που παράγονται στους διάφορους ιστούς ή κυκλοφορούν στο πλάσμα του αίματος. Από την άποψη αυτή η ρεσβερατρόλη διαθέτει καρδιοπροστατευτικές ιδιότητες που αποδίδονται κυρίως στην αύξηση της έκφρασης των αντιοξειδωτικών ενζύμων, στον αντιφλεγμονώδη ρόλο της και στην επίδραση στην αγγειοχαλάρωση, με αποτέλεσμα τη ρύθμιση καρδιακών προβλημάτων ή, καλύτερα, την πρόληψη καρδιακών επεισοδίων. Στην παρούσα διατριβή μελετάται η υπερχοληστερολαιμία σαν παράγοντας κινδύνου, στον οποίο συνήθως δεν δίνεται η πρέπουσα σημασία, που μπορεί να αντιμετωπιστεί ή να αλλάξει με διαιτητική παρέμβαση, πριν αναπτυχθούν ή εδραιωθούν οι αγγειακές βλάβες και κατά συνέπεια οι καρδιαγγειακές παθήσεις ώστε τελικά τα άτομα να αναγκαστούν να ακολουθήσουν φαρμακευτική αγωγή ή τελικά να νοσήσουν. Επομένως, στα άτομα αυτά η πρόληψη διαδραματίζει σημαντικό ρόλο πριν από την ανάπτυξη της καρδιαγγειακής νόσου. Σαράντα υγιείς άνδρες και γυναίκες χωρίστηκαν σε δύο ηλικιακά ομοιόμορφες ομάδες ανάλογα με τα επίπεδα της χοληστερόλης. Μετρήθηκε το λιπιδαιμικό προφίλ, η ολική αντιοξειδωτική ικανότητα (TAC), η βιταμίνη Ε και οι δείκτες εκτίμησης καρδιαγγειακού κινδύνου LDL/HDL, TG/HDL, TC/HDL, Βιταμίνη Ε/TC, πριν και μετά τις τρείς διατροφικές παρεμβάσεις ( κρασί- ρεσβερατρόλη- placebo). Το γεγονός ότι μια στατιστικά σημαντική μείωση στο λόγο LDL/HDL με παράλληλη αύξηση της βιταμίνης Ε και του λόγου Βιταμίνης Ε/TC συνέβη κυρίως στους ασυμπτωματικούς υπερχοληστερολαιμικούς, υποστηρίζει την υπόθεση ότι αυτοί μπορούν να ωφεληθούν περισσότερο από το κόκκινο κρασί. Επιπλέον, η μέτρια κατανάλωση κόκκινου κρασιού φαίνεται να αυξάνει την ολική αντιοξειδωτική ικανότητα και των δύο ομάδων και μειώνει περαιτέρω τον κίνδυνο εμφάνισης αθηροσκλήρωσης και καρδιαγγειακής νόσου, ιδιαίτερα στα άτομα με υψηλότερη κατάσταση οξειδωτικού στρες. Σε αντίθεση με τους υγιείς όπου η ρεσβερατρόλη παρέχει άμεσο αντιοξειδωτικό αποτέλεσμα αυξάνοντας την ολική αντιοξειδωτική ικανότητα αυτών, ο αντιοξειδωτικός ρόλος της ρεσβερατρόλης στους ασυμπτωματικούς υπερχοληστερολαιμικούς ενισχύεται και αποδεικνύεται με την αύξηση της βιταμίνης Ε (α-τοκοφερόλης), λόγω της συνέργειας που αναπτύσσεται ανάμεσά τους. Τα ευρήματα της μελέτης συνεπώς, ενισχύουν την ανάγκη λήψης κατάλληλων διαιτητικών προληπτικών μέτρων για τη μείωση του κινδύνου καρδιαγγειακών επεισοδίων, ειδικά στα άτομα που δυνητικά βρίσκονται σε υψηλότερο κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα λόγω των υψηλών επιπέδων χοληστερόλης, πριν συμβεί οποιαδήποτε αγγειακή βλάβη και όταν η κατάσταση είναι ακόμα αναστρέψιμη.