Ιστοπαθολογικές αλλοιώσεις των εγκεφαλικών αγγείων συνεπεία χρήσης τοξικών ουσιών

Abstract

Drugs of abuse are known to affect various tissues and organs of the body, including cerebral vessels. Regarding lesions of cerebral vessels there have been some case reports or small series, but up to date there has been no systematic study of the histopathological changes caused to the cerebral vessels due to drug abuse. During this PhD research 65 brain samples were collected from the Forensic Medical Department of Athens. Brain samples were categorized into two groups, based on patient's history and toxicology report of the tissue specimens and body fluids. The group of drug abusers included 48 samples and the control group (healthy adults of similar age, with negative toxicology report) included 17 samples. Brain samples were initially studied macroscopically and afterwards samples were cut into slices at the following brain areas: frontal lobe, cerebellum, basal ganglia, hippocampus and pons. Slices were fixed and then painted with hematoxylin-eosin and studied under the microscope. We searched for histopathological lesions of the cerebral vessels at the above areas and classified them into three categories: vascular lumen lesions, vessel wall lesions and perivascular lesions. All 48 brain samples of drug abusers exhibited histopathological lesions of the cerebral vessels (100% of the study group).Lymphocyte adhesion to the endothelial wall and transmural infiltration by inflammatory cells was statistically significantly observed at the cerebral vessels of drug abusers compared to the control group in all areas examined (frontal lobe, cerebellar cortex, dentate nucleus, globus pallidus, hippocampus and pons). Moreover, fibrinoid degeneration of the vascular wall was statistically significantly observed at the globus pallidus, hippocampus and pons, but not at the frontal lobe or cerebellum. Finally, perivascular infiltration by inflammatory cells was statistically significantly observed at the globus pallidus, while perivascular edema and hemorrhage were statistically significantly observed at the hippocampus of drug abusers compared to the control group.

Οι τοξικές ή ναρκωτικές ουσίες είναι γνωστό ότι επιδρούν σε διάφορους ιστούς και όργανα, μεταξύ αυτών και στα εγκεφαλικά αγγεία. Αναφορικά με τις αλλοιώσεις των εγκεφαλικών αγγείων έχουν δημοσιευτεί κάποια μεμονωμένα περιστατικά ή κάποιες μικρές σειρές, αλλά μέχρι τώρα δεν έχει γίνει μια συστηματική μελέτη των ιστοπαθολογικών αλλοιώσεων των εγκεφαλικών αγγείων συνεπεία χρήσης τοξικών ουσιών.Στα πλαίσια της παρούσας διατριβής έγινε συλλογή 65 δειγμάτων εγκεφάλων από την Ιατροδικαστική Υπηρεσία Αθηνών. Οι εγκέφαλοι/δείγματα εντάχθηκαν σε δύο κατηγορίες, βάσει του ιστορικού και της τοξικολογικής εξέτασης: τους εγκεφάλους από χρήστες ναρκωτικών ουσιών (n=48) και τους εγκεφάλους από υγιή άτομα, παρόμοιας ηλικίας με αρνητική τοξικολογική εξέταση (n=17), που αποτέλεσαν και την ομάδα ελέγχου. Τα δείγματα εγκεφάλων αρχικώς εξετάστηκαν μακροσκοπικώς και στη συνέχεια ελήφθησαν τομές από τις κάτωθι περιοχές: μετωπιαίος λοβός, παρεγκεφαλίδα, βασικά γάγγλια, ιππόκαμπος και γέφυρα. Οι τομές μονιμοποιήθηκαν και κατόπιν έγινε χρώση τους με αιματοξυλινη-ηωσίνη και μελέτη τους στο μικροσκόπιο. Αναζητήθηκαν ιστολογικές αλλοιώσεις των εγκεφαλικών αγγείων στις προαναφερθείσες περιοχές και ταξινομήθηκαν σε τρεις κατηγορίες: αλλοιώσεις του αγγειακού αυλού, αλλοιώσεις του αγγειακού τοιχώματος και περιαγγειακές αλλοιώσεις. Στο σύνολο των εγκεφάλων από χρήστες ναρκωτικών ουσιών ανευρέθησαν ιστοπαθολογικές αλλοιώσεις των εγκεφαλικών αγγείων. Από το σύνολο των αλλοιώσεων αυτών παρατηρήθηκε σε στατιστικά σημαντικό βαθμό προσκόλληση λεμφοκυττάρων στο ενδοθήλιο των εγκεφαλικών αγγείων και διατοιχωματική διήθηση από φλεγμονώδη κύτταρα σε όλες τις θέσεις που μελετήθηκαν σε εγκεφάλους χρηστών ναρκωτικών ουσιών σε σχέση με την ομάδα ελέγχου. Επίσης, ινιδοειδής εκφύλιση του αγγειακού τοιχώματος παρατηρήθηκε σε βαθμό στατιστικά σημαντικό στην ωχρά σφαίρα, στον ιππόκαμπο και στη γέφυρα, αλλά όχι στον μετωπιαίο λοβό ή την παρεγκεφαλίδα (φλοιό ή οδοντωτό πυρήνα). Τέλος, περιαγγειακή διήθηση από φλεγμονώδη κύτταρα παρατηρήθηκε σε στατιστικά σημαντικό βαθμό στην ωχρά σφαίρα, ενώ περιαγγειακό οίδημα και αιμορραγία παρατηρήθηκαν σε στατιστικά σημαντικό βαθμό στον ιππόκαμπο των χρηστών ναρκωτικών ουσιών σε σχέση με την ομάδα ελέγχου.