Βιοκοινότητες φυτοπλαγκτού και διασπορά στο λιμνοποτάμιο σύστημα του Αλιάκμονα

Abstract

The dispersal, the patterns of phytoplankton communities and their organization based on functional groups were examined in the Aliakmon River-Reservoir System from August to November of the year 2003. A total of 141 phytoplankton species were identified. Sampling sites of the River-Reservoir system differed markedly in algae composition and abundance values. The nature of changes in the algae dynamics seemed to be both longitudinal and temporal and reflected downstream variations in discharge, chemical (pH), physical (water temperature) and meteorological (wind force, rainfall and atmospheric pressure) features and river morphology. Furthermore, differences in fluctuation regimes favored different classification of algae strategists in the sampling sites. The dispersion of phytoplankton with water, air, rain, animals and its entrance to the water column from the sediment of Polyphytos reservoir were also examined. The air-dispersed and rain-dispersed algae included species of the local species pool (reservoir’s phytoplankton) and species of algae common in most biogeographic regions. Small and large-sized algae were frequently air-dispersed and rain-dispersed in colonization site jars. The role of the sediment to the organisation of phytoplankton communities in Polyphytos Reservoir was also important. Assembly rules seemed to stand in Aliakmon- River- Reservoir system. In this study quality and quantity data (floristic composition, abundance values), low water clarity values, phytoplankton groups based on Reynolds functional groups and Nyygard index show a highly eutrophic system. Water blooms of the known cyanobacterium toxin producing species Microcystis aeruginosa was observed during the studied period in the transitional zone and in the reservoir subsystem.

Η διασπορά, τα πρότυπα των βιοκοινοτήτων φυτοπλαγκτού και η οργάνωσή τους με βάση τις λειτουργικές ομάδες εξετάστηκαν στο λιμνοποτάμιο σύστημα του Αλιάκμονα στα τέλη του καλοκαιριού και κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου του έτους 2003. Οι σταθμοί δειγματοληψίας διέφεραν στη χλωριδική σύνθεση και στην αφθονία του φυτοπλαγκτού. Η φύση των μεταβολών στην δυναμική των φυκών ήταν χρονική και χωρική και υπήρξαν παράγοντες που καθόρισαν την κυριαρχία του φυτοπλαγκού και την ανάπτυξη διαφορετικών στρατηγικών, συμπεριλαμβανομένων φυσικών (θερμοκρασία νερού, διείσδυση φωτός), χημικών (pH), υδραυλικών (εκροές, χρόνος παραμονής του νερού) και μετεωρολογικών (ατμοσφαιρική πίεση, ταχύτητα ανέμου και βροχόπτωση). Εκατόν σαράντα ένα είδη φυτοπλαγκτού αναγνωρίστηκαν με βάση μορφολογικά κριτήρια. Οι βιοκοινότητες φυτοπλαγκτού της φραγμαλίμνης Πολυφύτου ήταν ανοικτές στον εποικισμό από είδη, ο οποίος γινόταν με ενεργή κίνηση ή με παθητική μεταφορά. Η προς τα κατάντη μεταφορά με το νερό αποτέλεσε τον πιο φυσικό τρόπο διασποράς των φυκών. Ο άνεμος και η βροχή αποτέλεσαν επίσης σημαντικό μηχανισμό διασποράς. Η σύνθεση των ειδών του αερομεταφερόμενου φυτοπλαγκτού σχετίστηκε με την εγγύτητα σε φυσικούς πληθυσμούς φυκών στο λιμνοποτάμιο σύστημα του Αλιάκμονα. Σημαντικό ρόλο στη διασπορά με τον αέρα και τη βροχή έπαιξε και το μέγεθος των φυκών. O εμβολιασμός από το ίζημα και η ισχυρή επίδραση της δεξαμενής ειδών έπαιξε σημαντικό ρόλο στην οργάνωση των βιοκοινοτήτων φυτοπλαγκτού στην Πολυφύτου. Οι βιοκοινότητες φυτοπλαγκτού οργανώθηκαν βάση κανόνων. Tα ποιοτικά και ποσοτικά δεδομένα (χλωριδική σύνθεση, τιμές αφθονίας), οι τιμές διαφάνειας του νερού που μετρήθηκαν, η εμφάνιση φαινομένων άνθισης του νερού από κυανοβακτήρια στην φραγμαλίμνη Πολυφύτου, υπέδειξαν τον εύτροφο χαρακτήρα της.